VU Magazine 1978 - pagina 161

1 ^ magazine 27

'n Experiment met natuurkunde

Differentiatie binnen klasverband door dr. J. H. Raat, drs. A. L. Ellermeyer en drs. P. Licht

^g^^tiSe-'^EE^^^^.^^'^^a^-^R''®'*'--^-^?''^

Wordt niet te vroeg beslist waar in de maatschappij een kind uiteindelijk zal terechtkomen? De vraag is oud, maar nog steeds springlevend, ook na de invoering van de mammoetwet (1968). Sindsdien kent men in de scholengemeenschappen de „brugklas", waarin het meestal 12-jarige kind terechtkomt na de lagere school. Pas na dit jaar scheiden de wegen van de leerlingen zich, naar MA VO, HAVO en VWO. Het kind is dan dertien jaar. Is het verantwoord op die leeftijd al een keus te maken, die beslissend kan zijn voor het verdere leven van de leerling? „ Voor een deel van de hertingen neem je een goede beslissing", zegt dr. J. H. Raat tot VU-magazine, „maar voor een andere deel gaat het zó". En hij maakt het gebaar van een natte vinger. Het moment van de keuze aan het eind van het zgn. „brugfaar" acht hij — sprekend vanuit een 10-jarige praktijk ervaring als rector in Drachten — zeer beslist te vroeg. Er is bij velen dan nog teveel onduidelijk voor een zó verstrekkende beslissing ab de schoolkeuze. Hij zou die beslissing willen uitstellen tot de leerling vijftienjaar is; verlenging van de brugperiode dus tot drie jaar. Maar kan dat, een 3-jarige brugperiode? Er zijn van de 500 HAVO/VWO-scholen een honderd die — omdat er duidelijk behoefte aan is — al een soort verlengde bru^eriode (twee-jarige) hebben, althans, zo wordt het genoemd. Maar men ontkomt er in de praktijk vaak niet aan binnen het klasverband toch alvast een eletnent van splitsing aan te brengen. Het lesmateriaal is er eenvoudig niét voor om zowel het klasverband te handhaven als tegemoet te komen aan het verschil in begaqfdheden van de leerlingen. Is er dan een methode, die een brug-periode van driejaar wel moge-

^f^'i-ii:ü-''f--V^J:i».im:ikfitiSimfi-~^J^

lijk maakt? Nog niet. Maar sinds enkele jaren wordt door de vakgroep didactiek van de subfaculteit nattatrkurtde en sterrektmde van de VU geëxperimenteerd met een leerplanproject, dat de 3-jarige brugperiode misschien wel in het verschiet brengt. DBK-natuurkunde noemt men het project: Differentiatie Binnen Klasseverband. Op het ogenblik doen 26 scholen aan het onderzoek mee en nog een 23 scholen gebruiken het ontwikkelde les-materiaalzonder direct bij het onderzoek te zijn betrokken. In totaal werken dus al 10.000 leerlingen met het ontwikkelde lesmateriaal. In het volgende artikel vertellen dr. J. H. Raat, drs. A. L. Ellermeyer en drs. P. Licht van de vakgroep didactiek iets over hun project. Het gaat alleen over de vak natuurkunde, maar de methode zou zich lenen om ook te worden ingevoerd voor de vakken wiskunde, scheikunde, biologie en ook voor de talen zou een DBK-methode moeten worden ontwikkeld. Eerst dan is het mogelijk om over te gaan op een echte driejarige brug-periode. Is de methode ook bruikbaar voor de middenschool?„Het is niet zo", zegt dr. Raat, „dat wat wij doen direct uitloopt op de middenschool. Maar omgekeerd kan men zich geen middenschool indenken zonder dat dit soort dingen als DBK veel meer is uitgeprobeerd en van de grond gekomen."

Vrij snel na de invoering van de VWO werd een ontwikkeling zichtbaar in de richting van een 3-jarige brugperiode mavo-havo-vwo. (VWO, dat is: voorbereidend wetenschappelijk onderwijs, weer onderverdeeld in atheneum en gymnasium). De oorzaak van het streven naar zo'n verlengde brugperiode is vrij duidelijk. Aan het einde van het brugjaar van een scholengemeenschap havo-mavo-vwo bij voorbeeld is het nogal moeilijk om alle leerlingen een verantwoorde keus te laten doen of ze in het volgend leerjaar in klas 2 havo dan wel 2 vwo (gymnasium of atheneum) plaats zullen nemen. Het vraagstuk van de juiste determinatie — op dat moment — wordt niet bevredigend opgelost. Daar komt bij, dat de verschillen in het onderwijs in klas 2 en 3 havo enerzijds en vwo anderzijds nogal klein zijn. Bovendien zijn die verschillen niet expliciet bekend! Een soortgelijke redenering is te geven betreffende het mavo en het havo. Samengevat in het vraagstuk van de 3-jarige brugperiode mavo-havo-vwo. Om het probleem te vereenvoudigen beperken we ons in deze beschouwing dikwijls tot alleen het havo-vwo. Als het dan nogal bevredigend is de leerlingen na de brugklas havo-vwo te splitsen in een havo-groep en een vwo-klas, wat zijn dan de belemmeringen om op grote schaal over te gaan tot een 3-jarige brugperiode? Voordat we deze vraag rechtstreeks beantwoorden, slaan we nog even een zijpad in. De verschillen in het onderwijs in de klassen 2 en 3 havo-vwo zijn a. niet zo groot; b. niet duidelijk bekend. Maar de verschillen zijn er wel. Ze zijn, althans voor enkele vakken, naar de mening van veel leraren te groot om

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen