VU Magazine 1978 - pagina 276

i ^ magadne 10

criminaliteit of van psychopathic? Orlebeke: Van beide. Naar mijn mening is het zinvol verder naar biologische kenmerken te zoeken. Er kan kennelijk sprake zijn van een trek waarmee iemand wordt geboren. Daaraan kun je nog toevoegen, dat die trek in bepaalde milieu's een grotere kans heeft te worden ,,getnggerd" (werkzaam te worden) dan in andere. VU-magazine vraagt of daarmee de psychofysiologen in niet net zo grote onduidelijkheid (want veel hangt ook hier af van het milieu) terecht komen als de criminologen, die ook niet precies weten waardoor crimineel gedrag tot stand komt. Orlebeke: Ik weet op dit moment ook niet watje er mee zou kunnen doen als je dit allemaal onderzocht hebt, maar dat geldt voor zoveel uitkomsten van zuiver wetenschappelijk onderzoek. Je tracht een verschijnsel te beschrijven en te verklaren. Steenstra: Maar als je niet van tevoren weet, wat je met je uitkomsten kunt doen en je kunt vermoeden dat er een kans is dat ze zullen worden gebruikt op een manier die je niet wilt, moet zulk onderzoek dan de hoge prioriteit hebben die Buikhuisen er aan wil geven? Orlebeke: Prioriteiten moet je pas vaststellen als je het verschijnsel goed kent. Steenstra: Maar stel nu, datje er door onderzoek in slaagt vast te stellen welk deel van het gedrag door genetische factoren wordt bepaald (ik geloof overigens niet, dat dat zal lukken, op een enkele uitzondering na) dan zijn er nog twee standpunten mogelijk. Je kunt dan menen datje door die factoren ,,veroordeeld" bent tot een bepaald gedrag. Daar tegenover kun je ook uitgaan van het idee dat genetische determinanten eigenlijk alleen

'Buikhuisen m a a k t twee denkfouten bij p l a n n e n onderzoek' een soort marge aangeven, waar binnen er nog allerlei mogelijkheden zijn. Ze geven eerder aan watje niet kunt, dan dat ze aangeven watje móét. Ik geloof dat je ten aanzien van criminaliteit, juist omdat het een vorm van sociaal gedrag is, altijd moet uitgaan van het keuze-moment en dat je daarom nooit op basis van genetische kenmerken kunt zeggen of iemand voorbeschikt is om crimineel of niet-crimineel te worden. Er is altijd de keus om normen wel of niet te overschrijden. Dat geldt zelfs voor mensen die jij omschrijft als psychopaten. Hun keuzevrijheid zal beperkter zijn dan die van andere mensen maar ze kunnen kiezen.

VU-magazine heeft gelezen dat sommige criminologen (onder wie Buikhuisen) vinden dat de sociaal-wetenschappelijke aanpak de criminologie niet verder helpt. Biedt bio-sociaal onderzoek perspectief? Steenstra: De relatieve voordelen die sommige mensen in bio-sociaal onderzoek zien, kun je als volgt uitleggen: er zijn een paar kenmerken die weinig van het gedrag verklaren, maar je kunt er in individuele gevallen iets aan doen. Je kunt mensen vitamine B geven om een voorbeeldje van Buikhuisen te noemen (dat schijnt te helpen tegen verhoogde prikkelbaarheid, red.). Daarnaast zijn er een aantal maatschappelijke-, groeps-, omgevings-factoren die wel veel verklaren over het bestaan en ontstaan van criminaliteit, maar die je weinig kunt beïnvloeden. Mensen, die zeggen dat onderzoek naar die factoren weinig heeft opgeleverd, bedoelen waarschijnlijk niet, dat er wetenschappelijk weinig tot stand is gebracht, maar dat met die kennis weinig kan worden gedaan in de beleidssfeer. (cjl)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen