VU Magazine 1978 - pagina 170

nl ntttgame 36 rij), het niet-oordelen over anderen, het vergeven van anderen, de bereidheid om het dragen van het kwade te verduren. Dit is een aantal van de moeilijkste en belangrijkste vereisten voordat de Weg kan worden gegaan, want hoe zou men anders kunnen gaan? Huichelachtig? Trots? Wraakzuchtig? Ongeduldig? 5) De mystieke transformatie. De mens die in Gods wegen wandelt, wordt vergeleken met een ,,goede boom". De betekenis van dit symbool wordt duidelijk wanneer men het gedrag van de wedergeboren mensen — op Weg — in ogenschouw neemt. 1) Zij hebben hun vijanden lief en bidden voor wie hen vervolgen; 2) Zij weerstaan de boze niet; 3) Zij sluiten vrede met iedereen. Is er een beeld dat deze deugden beter symboliseert dan een boom, die al deze deugden omvat en hoedt? 6) Mystici van de Weg van Jezus: Zij zijn het licht der wereld. Zij zijn het zout der aarde, zij zijn het leven van het leven. Zij zijn het „oog van het lichaam", wanneer het oog wordt opgevat als het licht en ,,lichaam" als ,,de wereld". Als zij aanwezig zijn in de wereld, hoe duister zal het dan op aarde zijn. Alle zaligsprekingen aan het begin van de Bergrede geven ons een beschrijving van deze mensen en zij zijn rein van hart, zij zijn zachtmoedig, zij zijn barmhartig, zij hongeren en dorsten naar gerechtigheid, zij treuren, zij zijn vredestichters. Het geheim van de Weg van Jezus, beste lezer, was dat God hem genoeg was. Dat is iets om over na te denken. De ethische uitdaging van de Bergrede. Aangezien ik binnen dit artikel niet kan ingaan op de details, zal ik me beperken tot de belangrijkste vragen met betrekking tot de ethische uitdaging in de boodschap van Jezus. Christelijke ethiek is een uitvloeisel van de Christelijke Weg, met andere woorden: het mystieke systeem gaat aan het ethische vooraf. Ze vormen een eenheid. De ethiek in de boodschap van Jezus is een onderdeel van het geestelijke geheel, dat door zijn leven en prediking wordt gevormd. Dit moet goed in het oog worden gehouden, opdat degenen die spreken over Christelijke ethiek, zonder dat ze zich realiseren dat het een tak is en niet de wortel, de boodschap zelf uiteindelijk vervalsen. Want een tak die geen verbinding heeft met de wortel, is een dode tak. De ethiek is eigenlijk al aan de orde

geweest in het mystieke systeem: de „voorbereiding om de Weg te gaan" en „de Mystieke transformatie". Oprechtheid (verstoken van huichelarij), het niet-oordelen over anderen, de bereidheid kwaad te verduren (om weerstand te bieden aan de verleiding om altijd gelijk te willen hebben, om dominerend te zijn) zijn de oorzaken; en het liefhebben van zijn vijanden, het niet weerstaan van de boze, het vrede hebben met iedereen zijn de gevolgen. Is het liefhebben van zijn vijanden en het vrede hebben met iedereen, niet hetzelfde? Zowel het liefhebben van zijn vijanden als het vrede hebben met iedereen volgen uit de weigering om over anderen te oordelen en uit het verduren van het kwaad, want er is geen ander en alles is goed. Alles als één te zien en eenheid als goed, is oprechtheid.

Vrede Uit dit ethische kader komt een kijk op de werkelijkheid naar voren — een kijk die is gebaseerd op vrede tussen alles wat geschapen is, een vrede waarin geen tegenstelling bestaat tussen het kennen en het liefhebben; tussen eenzaamheid en in het gezelschap van anderen verkeren; tussen mensen van verschillend geloof; tussen mensen van verschillende leeftijden en sexen en tussen naties, want deze vrede heeft te maken met de essentie van ons bestaan en niet met een of andere toevallige omstandigheid van ons leven. Kunnen we vrede bereiken met middelen die niet vreedzaam zijn? Het antwoord van Jezus was negatief. Hij antwoordde categorisch, krachtig en onvoorwaardelijk: ,,Nee". Hij zelf droeg het kruis. Hij leefde wat hij verkondigde. Op dezelfde berg waar hij zijn rede uitsprak richtte Hij Zijn kruis op, hoewel de mensen het later op een andere plaats zagen. Vertegenwoordigen onderdrukkers en uitbuiters niet het kwaad? Moet men zich niet tegen hen verzetten? Men kan en misschien moet men vergeven wanneer het kwaad persoonlijk, individueel is. Maar hoe kon men kwaad vergeven wanneer dat institutioneel is, van te voren opgezet en wanneer hel met geweld wordt doorgezet of met een beschikken over machten die aan onderdrukking en uitbuiting het aanzien van wettigheid geven? Past de christelijke ethiek die zegt het kwaad niet te weerstaan nog wel in deze tijd? We moeten de woorden van Jezus goed lezen: „Heb uw vijanden lief en bidt voor wie u vervolgen". Uw vijanden en degenen die u ver-

volgen, zijn mensen zoals u zelf. In hun bestaan zijn zij net zo verbonden aan God; staat God net zo centraal als in het uwe. Ze zijn net zozeer beeld van u zelf, als u beeld bent van God. Hoe kunt u haten en veroordelen wat van uzelf is en tegelijk van God is? Jezus nam de verhouding van confrontatie en haat tussen mensen weg, want in het hart van de mensheid is geen tweespalt. Door de vijand te haten, doet men onrecht aan zijn menselijkheid. Men mag de zonde haten, de zondaar niet. Men kan de zonde beter verstaan, wanneer men degene die haar begaat, niet meer haat. Waarom moeten we onze vijanden liefhebben en bidden voor wie ons vervolgen? „Opdat gij kinderen moogt zijn van uw Vader die in de hemelen is; want Hij laat Zijn zon opgaan over bozen en goeden en laat het regenen over rechtvaardigen en onrechtvaardigen". God doet dit, omdat Hij „In de hemelen is', dat wil zeggen: Hij staat boven iedere scheiding, iedere kloof, iedere confrontatie; boven alles en in de nabijheid van alles. Hij is de meest menselijke en tegelijk is hij in het hart van alle mensen als het centrum van de mensheid. Daarom is er vrede en liefde in Hem. Zowel met God, als met de mens die zijn weerspiegeling is. Wat is die ,,zon" die opgaat voor goeden en bozen? En de regen die valt op rechtvaardigen en onrechtvaardigen? (Zijn tekenen uit de natuur irrelevant voor het begrijpen van de geschiedenis en de samenleving?) Gods kinderen zijn als de zon en de regen. Ze zijn gelijkelijk verbonden met rechtvaardigen en onrechtvaardigen, goeden en bozen, want hierin ligt hun geheim van het bekeren van kwaad in goed, onrecht in gerechtigheid. Uit de Bergrede moet een nieuwe anthropologic worden afgeleid en uit het leven van Jezus een nieuwe geschiedenis-filosofie. De vragen uit de geschiedenis zijn altijd urgent en vervullen ons met ongeduld. De antwoorden kunnen echter maar traag en met veel geduld tot stand worden gebracht, want ze liggen verankerd in de diepten van de eeuwigheid.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen