VU Magazine 1978 - pagina 99

i ^ magazine 9

,,Federalisme geen geestelijk goed van bevolking Oost-Indonesië"

vlucht Soumokil in een Nederlandse bommenwerper naar Menado en dan naar Ambon om daar steun te verwerven. De medewerking van het KNIL (kol. Schotborgh) gaat zeer ver. In de nacht van 15 op 16 april heeft Soumokil nog via de militaire radio contact met Makassar omdat hij weten wil in welk stadium van uitvoering het plan-Metekohy is. Maar hij krijgt te horen, dal het plan-Metekohy niet doorgaat. ,,Volhouden en doorzetten", luidt het slot van de boodschap. Als op de 22e april bekend wordt dat de Ambonees Pupella in het Oost-Indonesische parlement een motie indient waarin het aftreden wordt geëist van het federalistische kabinet-Diapari, wordt op Ambon begrepen dat het eind van de deelstaat Oost-Indonesië nabij is, want nu zijn de unitaristen duidelijk in de meerderheid. Op dezelfde dag, 25 april, waarop de motie wordt aangenomen, wordt op Ambon de RMS-proclamatie bekendgemaakt.

Verkiezingen op Ambon Wat gebeurde er in de periode voor de souvereiniteitsoverdracht op Ambon (in de Zuid-Molukken) en bestond daarvan een reëel beeld in Nederland? De Molukkersnota bevat een curieus document, op pagina 107, dat frontpagina-nieuws moet hebben bevat voor de Nederlandse kranten. Het is het rapport van de toenmalige Kepala Daerah der Zuid-Molukken M. A. Pellaupessy van 6 jan. '49 over de uitslag van de op 16 december gehouden verkiezingen voor de (tweede) Zuid-Molukkenraad. Voor zover ik kon nagaan, heeft geen Nederlandse krant daarover echter iets gemeld. Prof. Henri Baudet in Groningen, toen hoofd van de afdeling overzeese gebiedsdelen van het A.N.P., kon zich desgevraagd niet herinneren dat er in die dagen een opvallende verkiezingsuitslag uit Ambon op zijn bureau was terechtgekomen. Maar gegeven het ,,beeld" dat Nederland van het Am-

bon had. was de uitslag opzienbarend, nl. een klinkende overwinning van een pro-Djokja-partij, de Partai Indonesia Merdeka, op 17 augustus 1946 opgericht door de Ambonees Pupella. Waarschijnlijk is dat dit voor Nederland nogal opvallende nieuws over Ambon volkomen overspoeld is door nog veel opzienbarender nieuws uit Indonesië, namelijk de tweede ,,politionele actie'" (agressie, zeggen de Indonesiërs) en de dramatische politieke gevolgen daarvan. E. L. Pupella Op de dag, 16 december 1948, waarop voorgoed een federatie van deelstaten de Ambonezen naar de stembus gaan. blijven. Stikker vindt dit tever gaan. is er zowel in Den Haag als Batavia evenals Neher. ,,Ik geloofde in onbekoortsachtig beraad over het plan om perkte vrijheid voor Indonesië: als de de ,,Republiek-Djokja"" met militaire federalisten sterker zouden blijken, middelen van de kaart te vegen. Bata- tant mieux; als de Republiek de overvia (met Beel als Hoge Commissaris) hand zou krijgen, tant pis: het was niet wil doorzetten: Den Haag aarzelt nog aan ons om hierover te beslissen". en wil weten of uitstel van de militaire (Memoires. 1966. pag. 131). Maar hij operatie nog mogelijk is. Er heerst in maakt er geen crisis om. En zo sprinDen Haag in het geheel geen een- gen de parachutisten (onder wie vele stemmigheid over het politieke doel Ambonezen, zoals Nussy) boven van de actie, onthulde Stikker later in Djokja uit, zonder dat het de Nederzijn Memoires. Sassen. Beel en landse regering helder voor de geest Romme eisten van de Republiek ga- staat, wat er daarna zou moeten geranties dat niet naar een eenheidsstaat beuren. Stikker wil meteen weer met zal worden gestreefd. Indonesië moet Hatta CS. rond de tafel; Beel niet. Voor hem bestaat de ..Republiek Djokja" dan niet meer. Een boeiend relaas over de Nederlandse politieke verwarring geeft dr. J. G. de Beus in zijn recente boek ,,Morgen bij het aanbreken van de dag".

Uitslag

Ir. J. A. Manusama

Wellicht is het internationaal gedruis dat losbarstte over de Nederlandse aanval op Djokja en de gevangenneming van nagenoeg de gehele regering van de Republiek de oorzaak dat niemand in die dagen acht sloeg op wat in Ambon gebeurde. Het thans in de Molukkersnota gepubliceerde rapport van Kepala Daerah Pellaupessx meldt: , ,De uitslag als geheel is voor wat stad en lande van Ainboina betreft een grote overwinning van de Partai Indonesia Merdeka geworden. Deze Partij

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen