VU Magazine 1978 - pagina 119

yn magazine 29 Bovendien zou het luchtvaartbedrijf daarvoor toestemming van de staat moeten krijgen, omdat 70 procent van de aandelen in staatshanden is. Het bedrijf had dus te maken met besluitvorming van buiten, die duidelijke grenzen stelde aan het eigen beleid en de mogelijkheden daarin. Het scheepvaartbedrijf heeft desondanks geprobeerd te zoeken naar .,diversificatie", naar andere activiteiten, overigens wel in de transpoitsfeer. Of dat alsnog van de grond zal komen is nog maar de vraag. De enige onderneming die daar intensief mee bezig is het chemische toeleveringsbedrijf. Hier heeft men ingezien dat de winstgevendheid van de traditionele activiteiten afneemt en dat ze naar nieuwe activiteiten moeten zoeken. Je kunt daar een toegenomen ijver bespeuren op de afdeling ,,resecirch and development". de onderzoeksafdeling van het bedrijf. Uiteindelijk had men toch wel z'n toevlucht moeten zoeken tot nieuwe produkten. maar misschien wat minder snel. Toch vind ik ook bij de luchtvaartmaatschappij nu wel een aantal punten, waarop men het beleid wat gewijzigd heeft. Men is wat anders gaan aankijken tegen de ,,charterpolitiek", die men voordien voerde. Ook gaat dit bedrijf er nu minder gemakkelijk toe over, om bepaalde lijnen door te trekken. Wanneer men een tiental jaren geleden naar Libanon vloog en machine en personeel zou acht irar aan de grond moeten staan, dan was men snel geneigd, om in die tijd even een retourvlucht naar Damascus mee te pikken. Zoiets leverde een extra aantal passagiers op en de opbrengst daarvan steeg ver uit boven de kosten van landingsrechten, kerosine en dergelijke. Daarom was het interessant. Maar nu zijn de variabele kosten, vooral door de olieprijzen, in een heel andere verhouding komen te staan tot de vaste kosten, zodat men zich wel twee maal bedenkt alvorens zo'n extra vlucht te maken.

Groeikansen Ondanks alles blijft men bij de meeste bedrijven een groei verwachten, zij het op een lager peil. Voor de luchtvaart geldt, dat men zich met name spiegelt aan de situatie in de Verenigde Staten. Daar drukt men het luchttransport uit in procenten van het nationaal inkomen of van het totale vervoer. Wanneer wij dat in Europa ook doen. dan blijken onze cijfers in

beide gevallen te liggen ver onder die in de Verenigde Staten. Voor het luchttransport zijn er in Europa dus nog groeikansen in de komende periode. Er wordt wel eens beweerd dat een dergelijke redenering alleen op korte termijn geldt, maar voorlopig is het luchttransport per hoofd van de bevolking in de Verenigde Staten twee maal zo hoog als in West-Europa. Elke markt zal op een bepaald moment verzadigd raken, ook die op het terrein van de luchtvaart. Maar dat punt hebben we mijns inziens vooralsnog niet bereikt. Wat er daarna zou moeten gebeuren ligt wel erg ver in het verschiet. Men is er desondanks al wel mee bezig. Misschien een andere vorm van vervoer; uiteindelijk is het nu al zo, dat wanneer je naar Brussel moet, je dat sneller met de auto kunt doen, dan met het vliegtuig.

crisis niet meteen verdwenen waren. De crisis heeft voor het luchtvaartbedrijf en het toeleveringsbedrijf in die zin ook een positieve functie gehad: ze gingen zich bezinnen op de toekomst en de groei, niet alleen voor wat hen zelf be treft, maar ook in het algemeen.

Bang

De vraag is natuurlijk hoe het metonze economische groeikansen gesteld is. Al is dat niet in de eerste plaats mijn terrein en ben ik geen ..macro-econoom". 't raakt me wel. Je kunt je bijvoorbeeld afvragen of men. met het bijdraaien van het beleid na de oliecrisis, niet bezig is geweest met het genezen van een ouderdomskwaal. die noodzakelijk voort moest komen uit de hoge leeftijd van onze welvaart. Een handeling die op dat moment misschien enige opleving te zien gaf. maar die op den duur geen Stijl afdoende genezing zal kunnen geven. Wat me bij mijn onderzoek opviel, is Dat is de zogenaamde ..grenzen aan dat er nogal een verschil is tussen de groei-gedachte". De Club van luchtvaartmaatschappij en toeleve- Rome heeft ons wel een alarmerend ringsbedrijf enerzijds, en het scheep- rapport doen toekomen. Maar ik weet vaartbedrijf anderzijds, op het punt gewoon niet of we de grenzen al zo van de ,,management-cultuur" die er dicht genaderd zijn. heerst: de manier waarop het bedrijf Enerzijds paste de oliecrisis goed in geleid wordt. het beeld dat de Club van Rome Je zou wat dit betreft kunnen spreken schetst - energie en grondstoffen ravan de ,.waarden" die de leiding na- ken uitgeput - aan de andere kant is streeft en de , ,normen'' die men daar- een paar jaar geleden een rapport gepubliceerd van het Hudson Institute, bij hanteert. Bij het scheepvaartbedrijf vond je nog waaruit zou moeten blijken dat we zo iets van de statige, wat ouderwetse bang nog niet hoeven te zijn en dal die stijl van ondernemen, z&als we dat groei nog wel een tijdje doorgaat. Voor zo'n vijftig jaar geleden gewend wa- wat betreft de energie zou men in dat ren. Het ging er ook wat statisch toe. geval naar alternatieve bronnen kunDit in tegenstelling tot bijvoorbeeld de nen uitzien en het schijnt dat zelfs de veel dynamischer bedrijfsvoering die olie nog veel efficiënter gewonnen kan worden dan nu gebeurt. ik bij het luchtvaarbedrijf aantrof. In de scheepvaart had men een beetje Ik houd voorlopig dus mijn twijfels of het gevoel van ,,het is altijd goed ge- we met ingang van vandaag zouden gaan zo. dan zal het ook nu wel luk- moeten ophouden economische groei na te streven. Ook gezien vanuit de ken". problematiek van de Derde Wereld wil Men hield zich daar toen nog nauwehet er bij mij niet in. dat de ontwikkelijks bezig met planning op lange terling daar gebaat zou zijn bij een groeimijn. En dit betekent concreet, dat stop in de geïndustrialiseerde landen. toen de oliecrisis begon, men daar wel Je kunt niet ontkennen dat toeneop korte termijn probeerde na te gaan, mende welvaart en betere levensomwelke gevolgen dit kon hebben. Maar op het moment dat de schrik uit de standigheden in ontwikkelingslanden benen was en de oliecrisis en de afhankelijk zijn van onze groei. En dan schaarste verdwenen waren, ging men vraag ik me af of we nog bereid zullen onverwijld op de oude vertrouwde zijn iets af te staan voor de ontwikkevoet verder. Alsof er niets gebeurd ling in de Derde Wereld, wanneer we hier van onze eigen werkgelegenheid was. en financiële middelen moeten inleveIn de andere twee bedrijven heeft men ren. Ik denk wel eens dat we die bena de oliecrisis de gelegenheid aange- reidheid sterk overschatten." grepen, om te bezien wat dit op langere termijn voor hun zou gaan betekenen. Daai' had men veel duidelijker de indruk, dat de zorgen met de olie-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen