VU Magazine 1978 - pagina 451

i ^ magazine 9 uiteenzetting van de term gereformeerde beginselen op de jaarvergadering van 1896 gaf. hadden de hoogleraren elk voor zich afzonderlijk en daarna gezamenlijk als senaat op verzoek van curatoren zich op die vraag bezonnen en bij schrijven van 22 maart 1895 aan directeuren verklaard geheel met art. 2 in te stemmen, maardaaraan toegevoegd dat de concretisering onder inroepini; van de hulpe Gods, van nu voortaan een onderwerp ook van hun ^enieenschappelijk onderzoek 7.al [litmaken. Van nu voortaan . . . dat zegt men als dit zoveel vragen oproepende art. 2 al zeventien jaar van kracht is en de zeven hoogleraren bij hun aanstelling hebben verklaard al hun onderwijs geheel en uitsluitend op de grondslag der gereformeerde beginselen te zullen geven. De senaat verklaarde, zij het met vele woorden wijdlopig omhuld, dat het gezamenlijk onderzoek tot nu toe die gereformeerde beginselen nog niet aan het licht had gebracht, maar dat men het althans eens was over de methode volgens welke men die beginselen zou kunnen opdiepen. Zo baarde deze berg niet veel meer dan een muis . . . Bedoeld schrijven aan directeuren was ook getekend door de beide

hoogleraren Lohman. Het is dan ook begrijpelijk dat Lohman (de vader) bij de aanval, in 1895 op hem gedaan, schrijft dat niet één gereformeerd beginsel, waarvan hij bij zijn onderwijs zou zijn afgeweken, wordt genoemd en dat die beginselen no^ onbekend en nog niet vastgesteld zijn. Enkele dagen later kan één van zijn verdedigers op de jaarvergadering van 1896 een motie indienen die behoedzaamheid in de procedure-Lohman vraagt omdat de term gereformeerde beginselen niet duidelijk en niet nauwkeurig is. Maar de grote meerderheid, waarmee deze toch voorzichtige motie werd verworpen (74 tegen 3) toont aan dat de vergadering zeker van haar zaak was. Zeker, of vermeend zeker'.' Vermeende zekerheden hebben in de geschiedenis bloed en tranen doen vloeien: in de middeleeuwen van de Joden bij de pogroms de vermeende zekerheid dat zij,'de oorzaak waren van rampen en onheil: in de eeuw van de Hervorming omdat de inquisitie er zo zeker van was dat de brandstapels voor de ketters ter ere Gods rookten: in de 20e eeuw getuigen de gasovens en concentratiekampen van de vermeende zekerheid dat het arische ras in alle opzichten superieur was. - \nd&kleine geschiedenis hebben die vermeende

zekerheden géén bloed, wél tranen gekost: de zekerheid dat de oude generatie het beter wist dan de jonge, of dat een vergadering zo zeker wist dat e.en hoogleraar afweek van beginselen die men zei niet exact te kennen. Er schuilt ook in de kleine geschiedenis een brokje tragiek. Niet alleen voor de slachtoffers als de beide Lohmans en wie met hen heengingen, maar ook voor de meerderheid, die hen tot heengaan ..Sloopte. Want wie bij dit herleefde'Calvinisme van de i9e eeuw alleen triumfalisme en krachtsvertoon constateert laat zich misleiden door de schijn. Die heeft niet gezien de argeloosheid van het geloof uitverkoren te zijn Gods zaak - niet de eigen - te mogen dienen. Die heeft geen gevoel gehad voor de pijn bij de worsteling het ongrijpbare te willen grijpen, eeuwige dingen te bemachtigen, er de hand op te kunnen leggen, verzekerd en beschermd, maar ook beschermend. Of klinkt er niet veeleer naïviteit dan eigep-gefeidheid in de woorden van BavinC'icydie als voorzitter van de onderzoeket)mmissie die Lohman naar het.s'chavot zou brengen, na alle geharrewar letterlijk zegt dat die Gereformeerde t)eginselen ergens moet ei} zijn' En zal wie de geschiedenis van Ver-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen