VU Magazine 1978 - pagina 236

magaTjne 14 Will... Uil huishoudendoin meteen] (lid, loop Mdr de pomp) ( Werken QSlR\...lie]eyeiiDötisnumm\Hudn]he\ ?) 'probleem! Rls]ehethmshouoen)over..m,, pit op ? — ~ r met je hmshouden i) {Mdêrykunh ^ Ik (}d werken! y^ (mets I y doet, kun je en benn^^^emomdniljt, 'ze^ Ni[TS!]r^^J-^tf7 hl iido: ^

dat in die landen vele op het land meewerkende vrouwen niét geregistreerd staan in de statistieken, waardoor het beeld ongunstiger uitvalt dan de prakliik wel eens zou kunnen zijn). Zie tabel 2. Ook in organisaties als vakbonden en politieke partijen ligt het percentage vrouwelijke leden relatief laag. Ruim 90% van de vakbondsleden is mannelijk. Dat komt natuurlijk deels omdat meer mannen dan vrouwen een baan buitenshuis hebben, maar deels ook. omdat werkende vrouwen zich nog minder in een vakbond organiseren dan werkende mannen (resp. 12% en 52%). Over de participatie van vrouwen in de diverse politieke partijen bestaan geen cijfers, laat staan exacte. In het algemeen stelt men, dat 30% van de leden der poHtieke partijen vrouwelijk is, terwijl 20% van de bezoekers van politieke vergaderingen en ongeveer 10% van de politieke bestuurders vrouwelijk is. Op grond van bovenstaande cijfers kunnen we niet anders dan konkluderen dat met name de mannen in de diverse publieke sferen van de samenleving participeren, en nauwelijks in de private sfeer (het gezin), terwijl dit voor de vrouwen in het algemeen juist omgekeerd ligt. De werkverdeling tussen de sexen blijkt dus een verdeling te Tabel 2 Percentage werkende s rouwen op totale beroepsbevolking in enige Kuropese landen Finland 46 41 Denemarken 40 Zweden 40 Oostenrijk Frankrijk 38 Noorwegen 37 \ \ est Duitsland 35 35 Engeland 33 Zwitserland 30 België Italië 27 27 Nederland 25 Ierland 20 Portugal Spanje 20

zijn tussen publiek en privaat, waarbij mannen andere mannen ontmoeten in de publieke sfeer, vrouwen andere vrouwen in de private sfeer. Maar waar komt die werkverdeling vandaan?

Woon-werkplaats Nu. in de eerste plaats zijn er in een samenleving als de onze een aantal mechanismen van meer strukturele aard werkzaam die deze werkverdeling bevorderen of hebben bevorderd: • voor de industriële revolutie was er voor vele mensen nauwelijks sprake van scheiding tussen woon- en werkplaats. Het woonhuis was tevens werkhuis. De vakman verrichtte zijn arbeid thuis, waarbij de vrouw hem vaak terzijde stond. Of de vrouw produceerde thuis allerlei artikelen (huisindustrie) waarvoor ze een loon kreeg, of die ze zelf ,,aan de man" bracht. Op het platteland was het al niet anders. Man èn vrouw zwoegden van "s morgens vroeg tot "s avonds laat voor een boterham met dankbaarheid. Een scheiding tussen kostwinnerschap en huishoudelijke arbeid was niet scherp te trekken, al lag ook in die tijd de primaire verantwoordelijkheid voor het huishouden bij de vrouw, voor de inkomsten bij de man. De industrialisatie uit de vorige eeuw veranderde deze situatie nogal drastisch. De produktie diende voortaan grootschalig aangepakt te worden. Produceren gebeurde voortaan niet meer thuis, maar in grote fabrieken, ergens aan de rand van stad of dorp. Dit bracht een geografische scheiding tussen woonplaats en werkplaats met zich mee. Een scheiding die later, toen de primaire en secundaire arbeidsvoorzieningen beter werden, samen ging vallen met de werkverdeling tussen mannen en vrouwen: de vrouwen in de private sfeer van de woning bezig met hun gezinstaak, de mannen in de publieke sfeer van de werkplaats bezig met him gezinstaak, het kostwinnersschap. In tegenstelling tot de zoge-

^

^

mi

naamde burgerlijke vrouwen die in de 19de eeuw hun tijd thuis in ledigheid doorbrachten (nu ja?), waren de vrouwen van de arbeiders, evenals hun kinderen, vanwege ekonomische overwegingen wel verplicht om zich ook te begeven in de publieke sfeer van de samenleving. In het algemeen inderdaad niet als publieke vrouw, hoewel prostitutie juist in die tijd veel voorkwam, maar vooral als loonslaven in de fabrieken. Een situatie die niets met emancipatie te maken heeft, emancipatie opgevat als ontplooiing van alle talenten die mannen en vrouwen hebben, en waar niemand naar terugverlangt als gesproken wordt over het recht van vrouwen op betaalde arbeid. Vandaar ook het ideaal van de 19e eeuwse arbeider om zelf op zijn minst genoeg te verdienen, zodat vrouw en kinderen niet de fabriek in hoefden. • Vroeger werden, en niet geheel ten onrechte, vele vormen van beroepsarbeid te zwaar geacht voor vrouwen. Sjouwen, stoken e.d. vereisten zware fysieke inspanningen die niet door zogende, barende of menstruerende vrouwen opgebracht konden worden. En daar kwam dan nog bij dat nietzwangere vrouwen dan wel vandaag niet zwanger waren, maar morgen? Nu is inderdaad voor sommige mensen (dus mannen) ,,das ewig fV ei blithe '' nauwelijks in kombinatie met beroepsarbeid in een kolenmijn voor te stellen. Maar het merendeel der Nederlanders beheerste in die tijd het Duits echt niet beter dan onze huidige minister-president, terwijl de gedachtenwereld achter die uitspraak hen volkomen vreemd was. Maar het meest gekke van deze strukturele belemmering is, dat deze nog steeds doorwerkt, terwijl de automatisering van de samenleving er juist toe heeft geleid dat zware lichamelijke arbeid eerder uitzondering dan regel is. • ook wettelijke belemmeringen hebben deze werkverdeling bevestigd. Jarenlang zijn vrouwen op allerlei terrein wettelijk gediskrimineerd. Enigs-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen