VU Magazine 1978 - pagina 166

nl magazine 32

worden aanvaard buiten de traditionele denkkaders en aanhang. Nu is in dit geval de buitenstaander een moslim die er niet zeker van is, of de islam slechts een andere godsdienst buiten het christendom is. Deze onzekerheid neemt toe naarmate men begint te ontdekken hoeveel relaties er bestaan tussen de Koran en de Joodse geschiedenis, het deel van de Joodse geschiedenis inbegrepen dat heen wijst naar de prediking van Jezus. Het samen luisteren naar, het samen lezen van de Bergrede betekent zowel voor christenen als voor de moslims getuigenis af te leggen van een van de diepste inter-religieuze betrokkenheden die in de geschiedenis bekend zijn. Christenen en moslims bevinden zich nu en voor altijd in het centrum van het geestelijk leven van de mensheid. Vrede en vertrouwen tussen hen is een norm voor vrede en vertrouwen tussen alle mensen. Naar elkaar luisteren en samen eikaars geschriften bestuderen kan zo iets worden als het tijdgenoot worden van de machtige uren van Gods openbaring in de geschiedenis. Wanneer ik luister naar de Bergrede is dat een poging tijdgenoot van Jezus Christus te worden. Het is ook een manier om je te gaan realiseren dat Jezus, zoals alle profeten, van alle tijdenis.

Waardering Ik wil hier proberen de Bergrede te beschouwen met verantwoordelijkheidszin in godsdienstig opzicht, met vanuit moshm-standpunt volledig bewustzijn van de speciale boodschap van Jezus. Het zal daarbij nodig zijn, dat bij iedere stap die wordt gezet, commentaar wordt geleverd van christelijke zijde, zodat christenen en moshms, met voorbij zien van hun theologische problemen, samen kunnen ontdekken in hoeverre er mystieke en ethische waarden zijn, die ze gemeen hebben. De Bergrede biedt hiertoe een uitstekende gelegenheid. Waardering en hoogachting voor elkaars geestelijk leven kan gemeen-

schappelijk een basis leggen waardoor de Bergrede wordt gezien als een universele boodschap. Tot dusver is dit van christelijke en moslimse zijde niet gedaan. De moslims twijfelden aan de authenticiteit en de betrouwbaarheid van de christelijke Schrift en konden geen waardering en respect opbrengen voor het godsdienstige en geestelijke leven van de christenen. De christenen van hun kant waren vooral bezig met vragen over het leven en de roeping van de profeet en konden geen waardering en respect opbrengen voor het godsdienstige en geestelijke leven van de moslims. Het geestelijke en godsdienstige leven van christenen en moslims, hoe verschillend en zelfs botsend in zijn aanspraken, is een gemeenschappelijk gebed van menselijke zwakheid en beperktheid voor Zijn kracht, oneindigheid en liefde.

Boodschap-Brenger Wanneer we ons onderwerp, de Bergrede, nader beschouwen, moet een aantal vragen worden gesteld. Eén daarvan handelt over de relatie tussen de boodschap en degene die de boodschap brengt. We hebben al gezegd dat bij de Bergrede de boodschap en de Brenger een eenheid vormen. Om over die eenheid verder te kunnen nadenken moeten we onderscheid maken tussen de rechtvaardiging van deze eenheid en het heil dat er in gegeven is. Een voorbeeld uit de Shi-itische moslimse traditie kan dit onderscheid misschien verduidelijken. Hoesein, de kleinzoon van de profeet werd ongeveer 50 jaar na de dood van de profeet, samen met zijn verwanten en vrienden vermoord door een Syrisch mosHm-leger in Kerbala, een plaats ten zuiden van Bagdad. De Shi-itische traditie heeft deze gebeurtenis tot een uitgewerkte instelling ontwikkeld: de ,,passie" van Hoesein. Hoesein had geweigerd zich te onderwerpen aan de ommajaden-kalief Yazid, die door zijn vader over de moslim-gemeenschap was opgedrongen. De boodschap van Hoesein was, dat

hij de waarheid zei tegen een tiran en daarvoor leed. In de gehele moslimwereld wordt daarom de naam van Hoesein geassocieerd met de strijd tegen onderdrukking, een naam die synoniem is met hurry va (vrijheid). Aan dit proces geven wij de naam: rechtvaardiging van de eenheid van boodschap en brenger van de boodschap. De symboliek van Hoesein echter werd in de Shi-itische traditie later zelfs heilig; ze kreeg een reddende en verlossende status. De rouw om zijn dood, de vereenzelviging met Zijn lijden en het verkondigen van Zijn waarheid, kregen een louterend element. De Shi-itische traditie, zowel op het niveau van het volk als op dat van de geestelijkheid, is steeds meer nadruk gaan leggen op het heilaspect en greep soms, als de politieke situatie er naar was, verontrust terug naar de boodschap en het optreden van Hoesein. De heiliging als zodanig, hoe geldig ze ook mag zijn. versterkt het geloof dat de boodschap, of te moeilijk is om te worden nagevolgd, of te mystiek is om te kunnen worden begrepen.

Heil en boodschap Een dergelijke houding kan men ook soms tegenkomen ten opzichte van de Bergrede, waarbij die wél met "Verwondering wordt beschouwd, maar niet wordt opgevat als het ,,Koninkrijk" dat in het persoonlijk leven of in het leven van de gemeenschap moet worden gerealiseerd. Vandaar dat het heil van Jezus ofschoon daarvan terecht sprake is, niet ten koste mag gaan van de leer van Jezus. Anders wordt afbreuk gedaan aan de eenheid tussen de boodschap en de brenger van de boodschap. Het getuigenis van Jezus maakt deel uit van het getuigenis van de islam. De boodschap van de islam is een totaliteit, een vervulling en ook erfenis van de talrijke verkondigingen die aan Mohammed vooraf zijn gegaan. De boodschap van Jezus is binnen het getuigenis van de islam eeuwenlang een rijke bron geweest van theologi-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen