VU Magazine 1979 - pagina 137

yn magazine 3

Van Romein tot Roelink

Kan geschiedschrijving objectief zijn? door J. A. van Bennekom Romein en Roelink - geldt hier niet „,bien étonnes de se trouver ensemble"! Hebben de Calvinist en de Marxist meer overeenkomst dan hun gelijke goed-Hollandse voornaam? Als ik een poging waag iets te zeggen over objectiviteit in de geschiedschrijving kom ik zowel bij Romein als bij Roelink terecht. Eerst neem ik U mee naar de Gemeentelijke Universiteit van Amsterdam waar Jan Romein op 16 October 1939, dus bijna veertig jaar geleden zijn inaugurele oratie hield in een

De schrijver van dit artiliel, de lieer J. A. van Bennekom, werd geboren in 1905. Bij Jan Romein deed iiij Middelbaar Geschiedenis. Van 1951 tot 1961 was de heer Van Bennekom kweekschooldirecteur te Middelburg. Lid van de Tweede Kamer voor de A.R.P. was hij van 1961 tot 1970 (fractiesecretaris). In die periode was hij tevens wethouder van Middelburg en voorzitter van de A.R.-fractie in de Prov. Staten van Zeeland.

Prof. dr. Jan Romein

Prof. dr. J. RoeUnk

Stampvolle zaal; de toehoorders zaten tot op de trappen van de katheder. Dat is bij een dergelijke plechtige gebeurtenis niet altijd het geval. Maar aan deze benoeming was nogal wat gerucht voorafgegaan. Want de betrokken kandidaat was niet alleen een notoir aanhanger van het historisch-materialisme maar gold ook als een overtuigd communist. Inderdaad, hij was enkele jaren redacteur van ,,De Tribune" geweest, het toenmalige dagblad van de C.P.N. Maar reeds in 1927 waren hij en zijn vrouw uit de partij gezet omdat zij zich met de partij-discipline niet konden verenigen. Zij weigerden een soort catechismus te ondertekenen daar zij dat in hun geweten niet konden verantwoorden. Uiteraard was hun marxistische overtuiging daarmee niet op dood spoor gezet. En inmiddels had Jan Romein zich ontwikkeld tot een historicus van formaat die een reeks publikaties van erkend-wetenschappelijk gehalte op zijn naam had staan. Toen kwam er een vacature aan de universiteit van Amsterdam en de faculteit plaatste Romein op de voordracht. Een stroom van verzet brak los. soms vergezeld van de meest unfaire verdachtmakingen. Aan zijn objectiviteit werd getwijfeld. Maar let

wel, het gold hier geen confessionele universiteit maar een ,,neutrale" instelling. Moest het wetenschappelijk gehalte van de kandidaat dan niet de voornaamste norm zijn? Dat zagen de tegenstanders ook wel in en dus richtten ze daarop de pijlen van hun kritiek: Romein zou plagiaat hebben gepleegd. Een beschuldiging die volkomen ontzenuwd werd. Maar hoe het zij; toen de benoeming in de gemeenteraad aan de orde kwam werd de tegenkandidaat, dr. Tenhaeff, gekozen, vooral door de tegenstemmen van de communistische fractie onder leiding van David Wijnkoop. Actie wekt echter altijd reactie en nu kwamen zijn oud-leerlingen in het geweer. Verscheidene jaren geleden had hij met dr. J. Presser het Instituut van Historische Leergangen opgericht ter opleiding voor de acte Geschiedenis M.O. Zowel wijlen Jan Rek als ik hadden bij hem onze opleiding genoten en we dachten daar nog altijd met genoegen en dankbaarheid aan terug. Hoe goed herinner ik me de viertrappenklim naar zijn sober gemeubileerde zolderkamer aan de Zuider Amstellaan, op elk portaal omwasemde je de spruitjes- of bloemkoolgeur van de diverse bewoners. Het spreekt vanzelf

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen