VU Magazine 1979 - pagina 386

Wi magame 32 zich inmiddels aangediend die een aanpassing vroegen in de bestaande opvattingen en concepties. Dank zij de rapporten van de Club van Rome waren de ogen geopend voor de gevaren die een mogelijke uitputting van onvervangbare hulpbronnen voor het voortbestaan van de samenleving met zich zouden brengen. Dit hield in, dat de idee van een rechtvaardige maatschappij - wat daar ook onder moge worden verstaan - wel een noodzakelijke, maar niet langer een voldoende doelstelling werd geacht. Naast een rechtvaardige diende in de gedachtengang van de Wereldraad gestreefd te worden naar een houdbare samenleving. De maatschappij zou zodanig moeten worden georganiseerd, dat zij niet alleen voldoet aan de normen der gerechtigheid, maar ook, binnen de limieten aangegeven door de schaarse hulpbronnen, leefbaar is en aan minimale eisen voor de kwaliteit van het bestaan van ieder van haar leden zou kunnen voldoen. Ook zouden de burgers zoveel mogelijk inspraak moeten hebben bij de te nemen beslissingen. Een rechtvaardige en houdbare samenleving achtte de Wereldraad niet te verwerkelijken zonder een voldoende mate van participatie van haar leden in het besluitvormingsproces. Participatie moet verhinderen dat beslissingen die allen aangaan, worden genomen door een kleine groep experts.

Economische implicaties Welke zijn nu de economische implicaties van het streven naar de totstandkoming van de Just, Participatory and Sustainable Society? Welke meningen kwamen daaromtrent tijdens de conferentie naar voren? Wel, de Sectie die over dit onderdeel van het conferentiethema moest rapporteren, stelde in haar rapport voorop, dat het paradigma van de bestaande economische wetenschap alle ethische waarderingen van datgene wat door de economische subjecten geproduceerd en geconsumeerd wordt, uitsluit. Dat als voorbeeld voor de economische theorieën dienend model legt zich zonder meer neer bij een verspillend gebruik van nietvervangbare hulpbronnen. De voortdurend stijgende concumptieve bestedingen aan de meest triviale zaken neemt het als gegeven. De wetenschappelijke waardevrijheid ontzegt haar de bevoegdheid een oordeel uit te spreken over de kwaliteit van de behoeften. Zou de economie daarentegen georiënteerd zijn aan de conceptie van de Just, Participatory

Conferentiebeeld Boston

and Sustainable Society, dan zou zij een geheel ander paradigma aanvaarden. In plaats van de zich door eigenbelang laten leidende economische subjecten, zou zij uitgaan van de gemeenschappelijke zorg voor het welzijn van alle leden der samenleving als basismotief voor het economisch handelen.

Daly Een belangrijke bijdrage aan deze gedachtengang leverde de Amerikaanse hoogleraar in de economie Herman E. Daly, van de Louisana State University te Baton Rouge. Prof. Daly sprak over het onderwerp: ,,De ecologische en zedelijke noodzaak van het beperken der economische groei". In zijn referaat onderstreepte Prof. Daly dat uitputting van onvervangbare hulpbronnen op haar beurt meestal leidt tot te snel verbruik van vervangbare hulpbronnen. Want wanneer die eerstgenoemde categorie hulpbronnen opgesoupeerd dreigt te worden dan ontstaat, teneinde de consumptie van de huidige bevolking op peil te houden, ook gemakkelijk een overexploitatie van vervangbare hulpbronnen. En dat kan tot gevolg hebben dat de kwaliteit van ons leven straks het kind van de rekening gaat worden, in verband daarmee rijzen allerlei vragen van ethische aard. aldus Prof. Daly, niet alleen de rechtvaardige verdeling van het nationale produkt over de leden van de volkshuishouding, maar tevens de billijke verdeling van het gebruik van hulpbronnen tussen de generaties nu en straks. Door een relatie te leggen tussen de beschikbare economische ruimte en de rechtvaardige

verdeling daarvan in de tijd, gaf hij op originele wijze een raakvlak aan tussen economie en ethiek. Indien de huidige bevolking de grenzen van wat hij aanduidde als het biophysische budget in ernstige mate overschrijdt, zal dit zeker ten koste gaan van de verbruiksmogelijkheden der toekomstige generaties. Datz.g. ,,long run biophysical budget" geeft de limieten aan van wat z.i. een volkshuishouding op ,,sustainable" basis kan dragen. Met het oog op het welvaartspeil van de komende generaties zal op grond van de sociale gerechtigheid de huidige generatie de buikriem moeten aanhalen. Gebeurt dit niet dan zou onze samenleving in de toekomst weleens ,,onhoudbaar" kunnen worden, zo waarschuwde hij.

Kurien Tegenover het betoog van Prof. Daly werd o.m. stelling genomen door de Indiase econoom C. T. Kurien in zijn referaat, getiteld ,,A Just, Participatory and Sustainable Society - a Third world perspective". Prof. Kurien duidde de idee van een ,,houdbare" samenleving aan als een naief alternatief, een neurosesymptoom van de leden der ,,Club van de Overvloed", die zich thans in hun welvaartsontwikkeling bedreigd zien. Wij komen er niet uit door technische calculaties over houdbaarheid van de zijde der economen, noch door beweringen over sociale gerechtigheid door ethici, aldus Prof. Kurien. Datgene wat een samenleving een rechtvaardige samenleving maakt wordt z.i. bepaald door de mate van participatie in de besluitvorming van haar leden. Zowel in de

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen