VU Magazine 1979 - pagina 252

Wl magame 30

Is een bevolkingsonderzoek naar borstkanker wel zinvol? In 1975 werd in Leiden een bevolkingsonderzoek naar borstkanker gehouden, een gezamenlijke krachtsinspanning van zo'n 120 vrijwilligsters, die bijna eenjaar lang vijf middagen en avonden werkten. Daardoor was het een vrij goedkoop onderzoek en hoefden er maar weinig artsen mee te werken. Ruim 23.000 vrouwen werden opgeroepen, dat wil zeggen alle Leidse vrouwen van 35 jaar en ouder. Zo'n zeventig procent kwam ook werkelijk opdagen. De niet-opkomers waren vooral oudere vrouwen. Van deze oudere vrouwen stond éénvijfde al onder behandeling. Het was teleurstellend dat juist deze groep, die op leeftijdsgronden een verhoogd risiko loopt, wegbleef. Bij 42 vrouwen die wel kwamen werd een kwaadaardig gezwel vastgesteld.

BORSTONDERZOEK. G a z n t e n of sraan voor een spiegel, mei u w a r m e n o n t s p a n nen l a n ^ s u\y lichaam en b i k i t k uw borsten a o r g v u l d i g o p v e r a n d e r i n g e n in g r o o t t e en \ o r m . Kijk of Cr r i m p e l s of kuiities in d e h u i d v o o r k o t n c n , of de t e p e l v e r a n d e r d is en of er vocht uit k o m t

2

Strek b . i d e a r m e n boven het h o o f d en ki|k naar precies hetzelfde. Heeft er een of a n d e r e v e r a n d e r i n g p l a a t s g e v o n d e n sinds u voor het laatst uw b o r s t e n heeft o n d e r z o c h t '

G a o p u w bed liggen Leg een kussen of h a n d d o e k o n d e r uw l i n k e r s c i i o u d e r en plaats u w l i n k e r h a n d onder u w hoofd. Zacht, m a a r stevig d r u k k e n d met d e gestrekte a a n e e n g e s l o t e n v i n g e r s van d e r e c h t e r h a n d maakt u r o n d d r a a i e n d e b e w e g i n g e n over d e b i n n e n b o v e n k a n t van uw horst, b e g i n n e n d bn de b o r s t b e e n in d e r i c h t i n g van d e tepel en zoekt n a a r een k n o b b c l t i e of v e r d i k k i n g . H e t z e l f d e g e b e u r t in het g e b i e d r o n d o m d e tepel

D a a r n a betast u d e b i n n e n h e n e d e n k a n t van uw borst Soms zult u in dit gebied strak weefsel voelen >X'e(^ niet o n g e r u s t , dit is \olkoiT.cn n o r m a a l

'1.

P l a a t s nu u w l i n k e r a r m l a n g s uw l i c h a a m , e n - n o g steeds met d e \ l a k k e h a n d - voelt u o n d e r uw oksel n a a r een knobbs-ltje of v e r d i k k i n g

Betast met d e z e l f d e zachte d r u k d e bovenbuitc-nkant van u w borst van d e tepel tot d e zijkant \ a n uw lichaam,

7,

T o t slot d e b e n e d e n b u i l e n k a n t , g a a n d e l a n d e u i t e r s t e b c n e d e n g r e n s van uw borst tot aan d e tepel

8

H e t z e l f d e doet u nu br, d e rechterborst

O n d e r z o e k uw b o r s t e n e l k e m a a n d n a d e fr.vnsiruatie V moet d u o n d e r z o e k o o k m d e owtgan.i;^laren en d a a r n a s o o r t z e t t e n -Ms u een k n o b b e l t j e of l e r d i k k i i i g w n d i , moet u uw huisarts luer\ a;i 1:1 k e n n i , s t ^ i l t n vjk n , niet h a n g , t e n knobbeltje ot \ e r a n d c r i n g in de borsten b t h o e f i beslist geen kjOKet I I zin, r-,aa: het IS toch v e r s t a n d i g uw- h u i s a r t s te c o n s u l t e t e n

U^;9efl«v«ci doo- L€0 PHARyAC£UTISCH£ PROOUCTÈK B V £'.l*StS -n sjmeT-.verking met Prot D' A Zv,3tt''ng AcadCT'isch Zieke'-.tiuls L-iöe-

Opbrengst

Zelfonderzoek

De in Abcoude woonachtige chirurg van het VU-ziekenhuis W. de Jong is onlangs in Leiden gepromoveerd op een evaluatie van dit onderzoek. Hij behandelt de vraag of een massaal bevolkingsonderzoek op borstkanker wel wenselijk en zinvol is. De gestelde vraag beantwoordt hij met voorzichtigheid. De uiteindelijke ,,opbrengst" was 0,26 procent. Dat is niet erg hoog. Buiten het bevolkingsonderzoek om, werden nog 40 kwaadaardige gezwellen vastgesteld in Leiden, in hetzelfde jaar dat het bevolkingsonderzoek werd gehouden (1975). Als je ervan uitgaat dat de publiciteit rond dit onderzoek meer vrouwen stimuleerde zich tot hun arts te wenden, en je deze gevallen op grond daarvan bij het resultaat van het bevolkingsonderzoek mag tellen, wordt de opbrengst 0,36 procent. Normaal, dus zonder bevolkingsonderzoek, is de opbrengst per jaar ongeveer 0,20 procent. De ,,meeropbrengst" van het onderzoek was dan maar 0,16 procent. Natuurlijk is elk resultaat meegenomen. Hoe meer gevallen (het liefst vroegtijdig) ontdekt worden, hoe groter de kans is op genezing, op verlenging van de levensduur. Maar de vraag rijst dan of er geen andere wegen openstaan om tot eenzelfde, of een beter resultaat te komen.

Het lijkt onwaarschijnlijk dat het onderzoek heeft bijgedragen tot een vroegtijdige opsporing van borstkanker, die van groot belang is. Te meer teleurstellend, daar dit het duurste onderdeel van het programma vormde. Ook de risiko's van röntgenologisch onderzoek zijn te hoog. Dr. De Jong doet dan ook een aantal aanbevelingen die het accent moeten doen verschuiven van bevolkingsonderzoek naar voorlichting, publiciteit en eerstelijnszorg. In dit laatste past een aktiever beleid van de huisarts. .,Geregelde controle" (door de huisarts) ,,van alle vrouwen dient routine te worden", schrijft dr. de Jong. En als één van zijn stellingen vinden we: ,,Zo goed als veel tandartsen periodiek een bericht sturen voor kontroleonderzoek, kunnen huisartsen aan vrouwen in de post-menopauzale periode een herinnering sturen voor een periodiek borstonderzoek; borsten doen niet onder voor tanden en kiezen". De publiciteitsmedia dienen een belangrijke rol te spelen in de bestrijding van borstkanker door middel van voorlichting bijv. over zelfonderzoek door vrouwen. Ook voor partikuliere organisaties ligt hier een taak. De medische opleiding kan verbeterd worden. Maar vooral de instruktie van zelfonderzoek dient alle aandacht te krij-

gen, opdat vrouwen zelf zo vroeg mogelijk een eventueel gezwel opsporen.

Vragen In 1976, dus het jaar na het onderzoek, werden slechts 31 gevallen van borstkanker gesignaleerd, tegen 82 in het jaar van het onderzoek. Een merkwaardige terugval. Dr. de Jong stelt de volgende vragen: - is het ,,reservoir" echt leeg? - is de in 1975 gesignaleerde mogelijke onrust in 1976 verdwenen? - is er een (valse) geruststelling op grond van de goede uitslag bij het bevolkingsonderzoek? - is er een ,,onderzoeksvermoeidheid"? - wat en waar is het effekt van het aangeraden zelfonderzoek van de borsten? Vragen die een nader onderzoek vereisen dat zeker de moeite waard is. Een nationaal bevolkingsonderzoek zal helemaal niet haalbaar zijn. De Jong in zijn proefschrift: ,,De faciliteiten om dit programma uit te voeren en de mankracht om de foto's te verwerken en te beoordelen ontbreken ten enen male. Een eenvoudige berekening leert dat bij eenjaarlijkse screening bij een opkomst van 70procent van de vrouwelijke bevolking van 35 Jaar en ouder in Nederland bij 215 werkdagen per jaar er ongeveer 10.000 mammogrammen per werkdag beoordeeld en verslagen dienen te worden". (FST)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen