VU Magazine 1979 - pagina 156

i ^ magazine 22 1. Het initiatief van de Nederlandse fysici te York bij N W en EPS bespreken, steunen en duwen (zie par. 6). 2. Ontspanning Oost-West en Noord-Zuid bevorderen. 3. Verzet tegen West-Europese kernmacht. 4. Op zijn minst steun aan de formule: „de kernwapens de wereld uit" (kernwapendag 7/4 V.U.) 5. Openstaan om de hypotheses, die ik heb aangegeven eens aan een kritisch onderzoek te onderwerpen, m.n. de hypothese dat natuurwetenschap zowel „goed" als „kwaad" kan worden gebruikt. 6. Analyses openbaar maken van de militaire mogelijkheden van technische ontwikkeling (zoals gebeurt in Buil. At. Se. en door de Twentse „Boerderij"). 7. Voorlichting aan het grote publiek over de wapenwedloop.

Overleg tegen kernbewapening Bij de initiatiefgroep „Stop de neutronenbom", die later werd omgedoopt tot samenwerkingsverband „stop de neutronenbom - stop de kernwapenwedloop" was de deelname aan de aktie uitdrukkelijk op persoonlijke titel. Er was dus duidelijk behoefte aan een orgaan waarin diverse maatschappelijke en politieke groeperingen ais groepering zouden kunnen deelnemen. Vandaar dat de sekretaris van het Interkerkelijk Vredesberaad, Dr. Mient-Jan Faber en ikzelf het initiatief genomen hebben om uiteenlopende groeperingen om de tafel te krijgen en over te gaan tot de oprichting van een overlegorgaan tegen kernbewapening. De oprichtingsvergadering vond plaats in het gebouw van de stichting Pandora in Amsterdam. De naam Pandora is misschien symbolisch. Het verhaal uit de griekse mythologie zegt immers dat de doos van Pandora alle plagen bevatte die de mensheid zou kunnen teisteren. Toen Pandora haar doos opende gingen alle plagen inderdaad over de aarde uitzwermen. Alleen de Hoop bleef achter. In het gebouw van Pandora waar de Hoop was achtergebleven werd zo op 14 april 1978 het overlegorgaan tegen kernbewapening opgericht. De formule waarop men elkaar vond v\/as„kemwapens de wereld uit". Men sprak zijn sympathie uit voor de tweede helft van de IKV formule „te beginnen uit Nederland", maar niet allen konden deze tweede helft als strategisch model onderschrijven. Wel was de bedoeling dat in het orgaan de eigen strategieën om kernbewapening de wereld uit te helpen met elkaar zouden worden besproken, heel kritisch en openhartig zodat de organisaties van elkaar mogelijk iets zouden kunnen leren en eventueel ook bij eikaars strategieën en akties zouden kunnen aansluiten. Om dit op een goede manier te doen is het natuurlijk nodig dat de vertegenwoordigers van de organisaties weten waarover ze praten en bovendien het vertrouwen van hun eigen organisatie in grote mate genieten. De vertegenwoordigers zijn dan ook in de praktijk hoofdbestuursleden van hun eigen organisatie.

iffl magazine 23 Kernwapendag aan de VU De belangrijkste aktiviteit van het overlegorgaan is geweest tot nu toe het organiseren van een studieconferentie tegen kernbewapening aan de Vrije Universiteit. Bij het voorbereiden van deze dag hebben we als opzet gehad om de belangrijke punten van de kernwapendiskussie op één dag boven tafel te krijgen. Bovendien wilden we de diskussie niet beperken tot deskundigen uit de diverse aangesloten organisaties, maar wilden we zoveel mogelijk gewone leden en gewone mensen betrekken bij het denken en handelen rondom kernwapens. Het heeft ons wel enige moeite gekost om een eindforum samen te stellen. In een gesprek met minister Scholten (Defensie, CDA) gaf de minister te kennen dat hij over het onderwerp van zijn portefeuille uitsluitend praat met de volksvertegenwoordiging. Hij is eventueel wel bereid om op uitnodigingen van het CDA voor spreekbeurten in te gaan, maar niet voor algemene groeperingen als het overlegorgaan tegen kernbewapening. Ook ministér Van der Klaauw liet ons weten dat hij niet bereid was om in het forum zitting te nemen. Een van de onderwerpen die aan de orde zou komen op de dag is de relatie tussen bedrijfsleven en kernbewapening. Vandaar dat het overlegorgaan Jonkheer van Riemsdijk, President-commissaris van de N.V. Philips heeft uitgenodigd om in het eindforum zitting te nemen. Tot onze spijt heeft zowel de heer Van Riemsdijk als de overige leden van de Raad van Bestuur van Philips geen aanleiding gevonden om op onze uitnodiging in te gaan.

Bedrijfsleven Het is teleurstellend, dat er in kringen van het Nederlandse topbedrijfsleven niet meer medewerking is ondervonden bij het voorbereiden van de kernwapendag, aangezien met name de industrie bij de produktie van kernwapens is betrokken. Voor Nederland geldt dat niet zo uitgesproken, maar toch produceren wij vuurgeleidingssystemen voor raketten waarmee kernwapens naar een doel kunnen worden vervoerd. Het gaat er natuurlijk niet om het bedrijfsleven te verketteren, het gaat er wel om te proberen om dezelfde fabrieken voor andere doelen te gebruiken dan voor het produceren van vernietigingswapens. In een van de rapporten van de V.N. wordt er ook op aangedrongen dat het bedrijfsleven zelf en anderen met hen, serieus nagaan in hoeverre militaire produktie kan worden omgeschakeld tot civiele produktie, tot produktie voor doelen die de mens diehen. Het is jammer dat deze problematiek toch kennelijk weinig weerklank vindt. Vanuit de industrie zou je ook graag een mening willen horen over de vermeende autonomie van de technisch-wetenschappelijke ontwikkeling. Is het inderdaad zo dat het wetenschappelijke speurwerk in de industriële laboratoria haar eigen wetmatigheden kent. Is het inderdaad zo dat het steeds voortgaande onderzoek en ontwikkelingswerk als vanzelf leidt tot het produceren van

wapens. Deskundigen zoals Barnaby menen dat hier een van de zeer grote moeilijkheden schuilt. Als deze deskundigen gelijk hebben dan zou het zeer interessant zijn om uit industriële researchhoek te horen op welke manier men invloed kan uitoefenen op deze zo schijnbaar zichzelf regulerende ontwikkeling. Een autonome ontwikkeling van wetenschap en techniek wordt des te gevaarlijker als het industriële systeem is ingebed in een groot geheel. Dit is het geval in de V.S. en Rusland, waar men vooral kan spreken (in navolging van President Eisenhower) van een militair-industrieel complex. Als in Europa de tendens bestaat naar grotere eenwording, waarvan de Europese verkiezingen een voorloper zouden kunnen zijn, dan ligt het gevaar voor de hand dat er ook in West-Europa een militair-industrieel complex zou ontstaan. Ik zou graag de mening van het bedrijfsleven horen, in hoeverre ze deze gevaren onderkent en eveneens in hoeverre ze denkt hiertegen iets te kunnen doen. Is het zo dat een Verenigd Europa automatisch leidt tot een West-Europese kernmacht tussen de twee grootmachten in, of bestaat er nog enige vrijheid van handelen voor de burger, bestaat er nog de mogelijkheid de toekomst te beïnvloeden?

Publieke opinie Het is opvallend dat de publieke opinie de enige hoop is van zeer velen in deze wereld, om iets aan de wapenwedloop te doend. In diverse boodschappen van de Paus wordt uitgesproken, dat de publieke opinie in het geweer gebracht moet worden tegen de enorme bewapeningswedloop. In uitspraken van de V.N. wordt gesteld dat de De publieke opinie als zodanig zal weinig kunnen hoogste prioriteit moet liggen bij het informeren uitrichten, als ze niet gesteund wordt door de van de publieke opinie van de wapenwedloop, maatschappelijk organisaties als vakbeweging, inkiusief het feit dat door deze wedloop erg veel politieke partijen en de kerken en andere vredesgeld, intelligentie en mankracht wordt afgehou- bewegingen. Die zouden de emotie van de bevolden van het aanpakken van de \A/erkeiijke proble- king moeten vertalen in konkrete beleidsmaatremen waar de mensheid voor staat: overbevol- gelen. Het zou heel goed mogelijk zijn om het king, ondervoeding, onderdrukking. Als je met overlegorgaan tegen kernbewapening, zoals dat polemologen praat, dan vertellen ze dat geduren- nu in Nederland bestaat, te verbreden tot een inde vele tientallen jaren de meest intelligente per- ternationale beweging, die bijvoorbeweld zou sonen van deze wereld bezig zijn geweest met het kunnen starten in enkele andere kleine landen in ontwerpen van maatregelen tegen het voortgaan Oost- en West-Europa. Dan zou op gelijk niveau, van de kernbewapening. De bovengenoemde kerk met kerk, politieke partij met politieke partij, Pugwash beweging is daar een voorbeeld van. vakbeweging met vakbeweging de kontakten Ondanks al deze inspanningen en ondanks de kunnen worden verstevgd om daarmee een grote vele uitspraken van de V.N. gaat de wapenwed- stuwkracht te geven aan de noodzakelijke beweloop nog steeds door, ze gaat zelfs steeds sneller. ging. Als het op het hoogste niveau niet lukt, dan De enige hoop die de mensen waarmee je praat misschien maar op een iets lager niveau. nog hebben is dat de publieke opinie, dus de be- Belangrijk is ook dat de pers, de radio en de televivolking als geheel, werkelijk in het geweer komt sie grote aandacht schenken aan het vraagstuk tegen deze bewapening. van kernbewapening en initiatieven ondersteunen die daar iets tegen proberen te doen. Bij de De bevolking zal heel andere argumenten gebrui- akties rondom de neutronenbom was het toch wel ken dan militairen en politici, die het hebben over erg teleurstellend te merken dat de media slechts het strategisch evenwicht in Europa. Gewone zeer aarzelend de aktie versloegen. mensen zien vaak veel eerder in dat al deze mooie Hier ligt toch wel bij uitstek een taak voor een land beschouwingen een rookgordijn zijn om de wer- als Nederland met vrije pers en met zoveel uitkelijke politieke wil om iets tegen de wapenwed- eenlopende radio- en tv-omroeporganisaties om loop te doen, te maskeren. Ze voelen intuïtief aan, een goede en brede voorichting te geven. dat het tegengaan van de wedloop een heel andere manier van denken vereist.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen