VU Magazine 1979 - pagina 363

]lil magame 9

I

heerst er enige ogenblikken een verbijsterende stilte. Johan kijkt de therapeut met open mond aan. Moeder zegt dat het klopt wat de therapeut gezegd heeft. Zij heeft het altijd wel gedacht. Geertrui: .Eerst deed ik alles fout en nu ben ik de redder van het gezin . . . ' De therapeut gaat verder op de gekozen weg. Hij signaleert de positieve kanten aan de hevige conflicten in het gezin. ,,Jullie zijn alle drie enorm eerlijke en open mensen, die erg veel dingen uitvechten en uitpraten. Daarmee verschillen jullie van talloze gezinnen waarin ze altijd in het geniep met conflicten - die altijd in gezinnen optreden - omgaan." Het positief etiketteren vormde de basis voor de daarna gevolgde meer congruente benadering. Daarbij hielp de therapeut Johan, Geertrui en haar moeder om rechtstreeks voor zichzelf op te komen en bevredigend te onderhandelen." (uit: ,,Gedragsverandering in gezinnen" door Alfred de Lange en Onno van der Hart)

Kanalen openen j

I

I ;

I

In een volgende fase geeft de therapeut leeropdrachten of oefeningen mee aan het gezin. Daarmee kan het gezin uit de vicieuze cirkel komen. Zo"n leeropdracht kan zijn dat een ruziënd gezin afspreekt een tijdlang alleen op een afgesproken uur ruzie te maken, bijvoorbeeld elke dag van vijf tot zes. Niet langer, niet korter. Zo'n oefening heeft twee effekten: er blijft meer energie over voor meer opbouwende zaken en . . .ruzie-makenals-opdracht verliest snel z'n aantrekkelijkheid. Met smaak vertelt Ed Wever over een soortgelijke oefening: ,,Mensen in de psychiatrische kliniek die aan slapeloosheid lijden krijgen van ons de opdracht zich elk heel uur dat ze nog niet slapen te melden bij de verpleegpost op de gang.

Het effekt: de slapeloosheidlijder wil laten zien dat hij een ernstige kwaal heeft en zet alles op alles om wakker te blijven. Maar daardoor is het probleem omgedraaid: de man of vrouw die eerst niet kon slapen, moet nu proberen wakker te blijven en te vechten tegen opkomende slaap. En zo'n gevecht verlies je geheid. . ." Bovendien werkt de gedachte dat je elk uur weer je bed uit moet, op den duur zo deprimerend dat je het maar opgeeft... en lekker gaat pitten! De therapeut kan ook luisteroefeningen meegeven aan een gezin waar iedereen elkaar veel verwijt en niemand naar elkaar luistert. Ieder houdt z'n eigen verhaal en walst over dat van een ander heen. De opdracht bestaat dan uit het herhalen van wat de ander zegt en een beoordeling daarvan dóór die ander. Kleine oefeningetjes, maar ze kunnen de kanalen weer openen, de cirkel doorbreken.

Voldoening Aan Ed Wever vroeg ik waarom een therapeut zich nu eigenlijk in de problemen van anderen wil storten. De motivatie van de therapeut komt zelden ter sprake. ,,ƒ/(?? heeft te maken met mijn levensinstelling, het aandacht hebben voor mijn medemensen, me betrokken voelen bij mensen." ,,En als het niet lukt om mensen uit problemen te halen. . ., wat dan?" , ,Inderdaad. Dat geeft mij een machteloos gevoel. Relaties of relatienetwerken vormen zo'n ingewikkelde materie datje vaak op je neus valt. En met je handen in het haar zit en er ook geen raad meer mee weel. Maar vaak lukt het ook wel en dat geeft mij voldoening. Bovendien leer ik elke dag weer, jidst ook door m'n eigen relaties." (FST) •

De gezinstherapeut heeft de familie R. op| z'n spreekuur uitgenodigd. S Laura, veertien jaar, volgde voor de vakantie een afslankdiëet. Daarna ging ze met een kamp mee, maar ze bleef ge-,. wicht verliezen. • Het had iets te maken met het feit dat de andere kinderen haar niet accepteerden. Ook toen ze weer thuis was, bleef ze in kilo's afnemen. De familie zoekt hulp. Een eerste gesprek. De therapeut heeft het probleem geïnventariseerd en probeert uit te zoeken hoe de familie met het probleem van Laura omgaat. Vader R. probeert haar dikwijls tot meer eten over te halen, tot groot ongenoegen van Laura. THERAPEUT (tegen Laura) Als je je ergert, hoe uit je dat dan? Wat zeg je tegen vader? Zeg het nu eens, zoals je het anders zegt. LAURA (tegen vader) Nee, ik wil niet „ eten (stilte). * THERAPEUT (tegen vader) Wat doet u dan? Vader, wat doet u als ze dat zo zegt? VADER Ik hou vanzelfsprekend aan. THERAPEUT U houdt aan. Doe dat nu ook eens. Ik wil weten hoe dat gaat. VADER (erdoorheen) Nou, het doet nu wat ongeloofwaardig aan. Dit is niet... THERAPEUT Natuurlijk, ja natuurlijk. Speel het dan maar overtuigend. VADER Okee. (tegen Laura) Ik ga naar beneden, Laura. Wil je iets hebben? LAURA Nee. VADER Echt niet, geen hapje, niets, efen stukje fruit? LAURA Nee, ik hoef echt niks. VADER Of een ijsje? LAURA Nee. VADER Nou, dan niet. THERAPEUT Doe nu 'es hetzelfde bij je moeder. Hoe gaat dat? (tegen Moeder R.) Gaat het by u net zo? LAURA Eh... THERAPEUT (tegen Laura) Ja, ga 'es door. LAURA M'n moeder dringt niet aan, na één keer houdt ze op; m'n vader blijft steeds maar doorgaan. VADER Ik zie dat het haar irriteert, dan houd ik dus maar op. Wat ik haar ook vraag, ze zegt toch nee en dan laat ik het maar zo omdat ze anders kwaad wordt (stilte)... Door tijdens de zitting steeds dit soort situaties te laten spelen, ontdekt de therapeut kommunikatiepatronen en daarmee de onderliggende konflikten. (vrij naar ,,The Open Door: A Structural Appraoch to a Family With An Anorectic Child" nit: Family Process, maart 1973) •

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen