VU Magazine 1980 - pagina 314

]ttl MAGAZINE 4 ,,de herinnering" aan wat Kuyper voor de Hoogeschool geweest is levend houden. In maart 1918 kan door prof. Grosheide het voor het gedenkraam ingezamelde bedrag van ƒ 439.07 aan de Vereniging worden aangeboden. De uiteindelijke vorm die het raam kreeg - geheel verschillend van wat Kuyper als ontwerp werd overhandigd - heeft Kuyper nooit kunnen aanschouwen. Het werd bijna zestig jaar na zijn dood vervaardigd door de kunstenaar Andreoli en geplaatst in het hoofdgebouw van de VU in het najaar van 1978. in aanwezigheid van een honderdtal genodigden allen met een achternaam gelijkend op die van Kuyper. Geheel eigentijds werd het ook geen raam maar een kleurendia, de grootste dia van Nederland zelfs. Ook van het tweede verjaardagsgeschenk, de Kuyper-katheder, krijgt Kuyper slechts het idee (betreffende de inhoud van de leerstoel) voorgeschoteld, al waren bij de plannen ook zij het niet voldoende - financiële middelen gevoegd. Op 8 oktober 1917 deelt Van Oversteeg, toendertijd 'amanuensis' van de VU. in de vergadering van het College van Directeuren der Vereniging mee, dat een comité werkzaam is ter verzameling van gelden voor de stichting van een leerstoel in de geschiedenis en de wijsbegeerte van het Antirevolutionaire Staatsrecht. Er wordt een bedrag van f 11.390,- en tien-en-eenhalve cent ingezameld, terwijl bovendien negen intekenbiljetten met een waarde van ƒ 1935,- binnenkomen. In het voorjaar van 1918 wendt het comité zich tot het College van Directeuren met het verzoek het beheer over de gelden voor de katheder over te nemen. Uit de archiefstukken blijkt dat het College wilde weten welke verplichtingen het daardoor op zich zou nemen. Gevraagd wordt om toezending van een kopie van de aan Kuyper uitgereikte oorkonde en om bewilliging van dr. Kuyper. Een afschrift van de oorkonde wordt ontvangen, maar in de notulen valt te lezen dat men daaruit niet veel wijzer is geworden.

Voorwaarde van Kuyper Kuyper stemt met het plan in. Wel stelt hij als voorwaarde ,.dat eiseen ^eld wordt uit^ef^even voor welk college ook. voordat het totaal hedrag, dat voor een zelfstandige katheder nodig is, en dat geschat wordt op ƒ 150.000,-, is gevonden".

Op 13 september 1918 gaan directeuren met de overname accoord. Vastgelegd op een scherp omschreven inhoud van de in te stellen leerstoel waaraan men nu juridisch gebonden zou zijn - hebben zij zich niet, al blijven de gedachten uitgaan in de richting van de Anti-Revolutionaire Staatkunde. Op iels ,,AR-achtigs" duidt ook een brief uit 1926, waarin de suggestie wordt gedaan de AR-kiesverenigingen te benaderen om te helpen de resterende gelden voor de katheder bijeen te brengen. Behalve de brief aan de kiesverenigingen gebeurt er na Kuypers' dood in 1920 lange tijd niets meer. Bijna veertigjaar blijven de plannen in de ijskast. Zag men de katheder niet meer zo zitten? Lag het mogelijk aan de vage vorm van de plannen? Of was er verband met de persoon van Kuyper, tegen wie sommigen aankeken als tegen een man die zijn roem - ook binnen de universiteit - had overleefd? Mogelijk hebben deze faktoren een rol gespeeld. Zeker is dat het grootste struikelblok de financiën betrof. Rente op rente doet het fonds ,,Kuyper-katheder" gestaag groeien, maar genoeg is het niet: aan de voorwaarde van Kuyper kan nog lang niet worden voldaan. Blijkens de jaarrekening van 1973 bedraagt het fonds dan ruim ƒ111.400.-. Prof. dr. N. Wolterstorff, hoogleraar filosofie aan het Calvin College, (irand Rapids (L'.S.A.), wordt de eerste gastdocent van de Kuyper-katheder.

Nieuwe impuls Een notitie van prof. dr. G. J. Sizoo van 29 juli 1974 aan het Bestuur van de Vereniging betekent een nieuwe impuls. Van hem komt de gedachte de katheder op te richten bij het eeuwfeest van de universiteit. De financiering kan nu worden verkregen uit de rente van het fonds. Vasthouden aan de oorspronkelijke gedachte met betrekking tot de inhoud van de leerstoel vindt hij niet noodzakelijk. Zijn gedachten gaan uit naar een ,,wisselkatheder" waarbij telkens iemand voor een bepaalde periode wordt benoemd, met als opdracht het geven van een

aantal colleges over een onderwerp dat verband houdt met het bijzonder karaktervan de VU, of aan het houden van ,,Kuyper Lezingen"" waartoe een vooraanstaand geleerde zou kunnen worden uitgenodigd en die daarna zouden kunnen worden gepubliceerd. Sizoo's notitie vormt aanleiding voor een hernieuwd beraad binnen het Bestuur van de Vereniging. Het bestuur is van mening dat de onderwerpen die bij de bezetting van de leerstoel aan de orde moeten komen het oorspronkelijk idee zo dicht mogelijk dienen te benaderen (,,Daarbij ware te denken aan bijvoorbeeld de geschiedenis over geloof en natuurwetenschappen: critische bijdragen over marxisme e.d.""). De leerstoel zou echter niet op het eeuwfeest van de universiteit, maar op dat van de Vereniging (5 december 1978) moeten worden opgericht. In maart 1975 wordt aan het College van Bestuur gevraagd een plan te ontwikkelen om tot de stichting van de katheder te komen, en in mei gaat een kleine voorbereidingscommissie onder aanvoering van prof. dr. G. A. Lindeboom aan het werk. Aan het eind van het jaar kan het rappport aan de Vereniging worden aangeboden. Aanbevolen wordt de leerstoel te bestemmen voor het onderwijs in de geschiedenis en de wijsbegeerte van de Christelijke Staatkunde en daarmede verwante of samenhangende gebieden, waarmee een zeer breed historisch en wijsgerig veld wordt bestreken.

Oprichting en stichting De Vereniging kan zich in grote lijnen met het rapport verenigen en besluit ter gelegenheid van de herdenking van haar honderdjarig bestaan op 5 december 1978 de Kuyper-katheder op te richten en bepaalt uiteindelijk de stichtingsdatum op 20 oktober 1980. de honderste verjaardag van de universiteit. De zorg en het toezicht op de leerstoel worden opgedragen aan een door het Bestuur van de Vereniging ingestelde commissie, de CommissieKuyper-katheder. Op voorstel van de commissie, onder voorzitterschap van de rector-magnificus prof. dr. H. Verheul, zullen - omdat het fonds nog altijd niet toereikend is de eerste jaren gastdocenten voor kortere perioden worden uitgenodigd. De eerste in 1981 zal de Amerikaanse filosoof Wolterstorff zijn. De commissie oriënteert zich nu op mogelijke kandidaten voo>1982 en 1983.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen