VU Magazine 1981 - pagina 210

Dr. Schoemaker: ,,Het is onder meer een voedingskwestie, 't Heeft eerder met een vervroeging van de puberteit te maken dan met een verlating. Zo is tussen 1960 en 1970 de gemiddelde eerste menstruatie teruggelopen van 13,4naar12,8jaar". In de middaglezingen lagdenadrukop enkele typische aspekten van de menselijke seksualiteit zoals de seksuele identiteit. Dr. J. Verhoeff, psychiater van de Afdeling Geestelijke Hygiëne Volwassenen GG en GD van Amsterdam, legde de verschillende fasen in de seksuele ontwikkeling uit. ,,We onderscheiden twee momenten, de prenatale, en de postnatale. De geboorte kan grote gevolgen hebben voor de postnatale ontwikkeling. Vóór de geboorte worden de lichamelijke faktoren aangelegd, zoals chromosomen, hormonen en hersenen. Na de geboorte gaan ook milieu-invloeden en psycho-sociale faktoren een rol spelen. Belangrijk wordt dan het zelfbeeld dat het kind zich gaat vormen." Verhoeff maakte onderscheid tussen seksuele/c/enf/fe/f en ro/.,, Je seksuele rol is het geheel van gedragingen op seksueel gebied, dus hoe je jezelf seksueel manifesteert. Seksuele identiteit is de beleving van deze rol. Soms vallen identiteit en rol zoals anderen die beleven niet samen. Duidelijk treedt naar voren bij het verschijnsel transseksualiteit waarbij iemand de kenmerken draagt van de vrouw, maar zich man voelt, of omgekeerd." Dr. L. J. G. Gooren, als mannenarts verbonden aan het VU-ziekenhuis en gespecialiseerd in de behandeling van transseksuelen, relativeerde de rol van hormonen in het seksuele leven van de man. ,,Bij dieren is de invloed van hormonen duidelijker dan bij de mens. Wellicht komt dat omdat dieren vaak een bronsttijd hebben. Bij de mens spelen ook maatschappelijke, psychologische en godsdienstige invloeden een rol. De wetenschap begint zich zelfs af te vragen of we in de evolutie op een punt zijn aangeland waarop seksualiteit bij de mens kan bestaan onafhankelijk van hormonen, maar een eensluidende konklusie is er niet. Een zeker minimum is nodig om te willen en te kunnen vrijen, maar bepalend zijn de hormonen minder dan we wei eens denken". Er zijn wel onderzoeken gedaan naar de gevolgen van een stopgezette behandeling met androgenen (de mannelijkheidsbepalende hormonen) bij mannen die deze van nature weinig voortbrachten. De seksuele fantasieën namen dan beduidend af, de zaadlozingen echter heel langzaam en het vermogen tot

192

erekties bleef zelfs onaangetast. De voornaamste gevolgen van een tekort aan androgenen liggen dan ook op psychisch gebied. Van de androgenen is het hormoon testosteron het belangrijkst. Ook de hersenen worden als het ware geandrogeniseerd. ,,Ontbreekt deze androgenisatie dan ontstaat een seksueel vrouwelijke programmering van het brein", aldus dr. Gooren. ,,Het onderzoek van de Oostduitse professor Dörner is echter wat al te simplistisch. Deze maakte onderscheid bij de man tussen heteroseksueel, mannelijk homoseksueel, vrouwelijk homoseksueel en transseksueel gedrag al naar gelang de hersenen geandrogeniseerd zijn. Voor de vrouw ontwierp hij een vergelijkbaar lijstje. U bent ongetwijfeld om te beginnen al met me eens dat de kwalifikaties,,mannelijk homoseksueel" en ,,vrouwelijk homoseksueel" zeer aanvechtbaar zijn. En dal homoseksualiteit en transseksualiteit te maken hebben met de mate van androgenisatie, dus met de hoeveelheid mannelijke hormonen, is zeker niet aangetoond. Ook ons onderzoek

op de VU bij transseksuelen geeft geen aanleiding tot deze konklusie." Dr. J. Verhoeff ging in een tweede toespraak eveneens in op verschijnselen als homoseksualiteit en transseksualiteit. Welke faktoren beïnvloeden ons seksueel gedrag? Seksuele aandrift en ontvankelijkheid ondergaan beide de invloed van de hormonale kringloop. De vorming van je seksuele identiteit vindt echter plaats in de tijd vlak na de geboorte, de eerste zeventien maanden doordat het kind de verwachtingspatronen van de ouders overneemt. Ook je seksuele rol en de keuze van het seksuele objekt worden in verschillende, opzichzelfstaande fasen van de ontwikkeling bepaald. De seksuele rol lijkt een geleidelijker proces te zijn en misschien zelfs nog het hele leven beïnvloedbaar. De keuze van het seksuele objekt zou vooral worden gevormd rond de leeftijd van 3-5jaaren in depubertijd. Verhoeff toonde dat aan met een literatuurvoorbeeld uit de Verenigde Staten. Een eeneiige tweeling van jongetjes werd een half jaar na de geboorte

hersenaanhangsel

9 geslachts apparaat

g E

d" geslachts apparaat blaas

baarmoeder

eileider/ eierstok baarmoeder mond

androgenen

vagina

vrouwelijke geslachts. kenmerken

mannelijke geslachts. kenmerken

Bepaalde hormonen (FSH, LH) uit het hersenaanhangsel hebben bij de vrouw invloed op de eierstokken en bij de man op de testikels. De eierstokken maken zelf ook hormonen, nl. progestreron (het zwangerschapshormoon) en oestrogenen. Deze beide hormonen zijn werkzaam op de wand van de baarmoeder. De oestrogenen bepalen vervolgens de vrouwelijke geslachtskenmerken, zoals borstontwikkeling. De testikels brengen androgenen voort. Deze zorgen voor een goed verloop van het zaadvormingsproces in de testikels en zijn ook verantwoordelijk voor de mannelijke geslachtskenmerken, zoals baardgroei.

vu-Magazine 10 (1981) 5 (mei)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen