VU Magazine 1981 - pagina 457

De geboorte van VU-Magazine moet worden verklaard uit twee verschijnselen eindjaren zestig. Om te beginnen was er het feit dat de VU voor 100 procent zou worden gesubsidieerd door het Rijk. Dat kon wel eens leiden tot een verslapping van de band met de leden en contribuanten, zo werd gevreesd. Vroeger moest een VU-natuurkundige letterlijk de preekstoel op om een publiek te overtuigen van het belang van wat hij dacht te doen. Lukte hem dat niet, dan kwam er geen geld binnen. Hoe lastig ook voor minder bespraakte wetenschappers, in feite was het een oer-democratisch model, deze noodzaak om (een deel van) de samenleving het belang te doen inzien van wat men van plan was te onderzoeken en te onderwijzen alvorens het knipje openging. Wie nieuwe inzichten in het een en ander kreeg, kon niet volstaan meteen publikatie daarvan in een wetenschappelijk tijdschrift. Hij moest er ook mee ,,de boer op". Erkenning door een kleine, de geldconcentraties beherende, elite was onvoldoende. Hetvolk moest worden overtuigd. De VU had zo een natuurlijke afhankelijkheid van (een deel van) de samenleving, een figuur die soms leidde tot een vreesachtig gedrag voor het oordeel van de,,achterban" (,,zijn ze er wel rijp voor?"), maar ontsnappen aan de noodzaak tot overtuiging en uitleg kon de van het volk afhankelijke wetenschapper uiteindelijk niet. En dat schiep een traditie van conferenties en VU-dagen, waaraan men ondanks alles verknocht raakte. Hoe zou het worden wanneer de financiële noodzaak daartoe zou wegvallen? Op 6 februari 1970 promoveerde de socioloog dr. J. van der Zouwen aan de VU op een proefschrift over ,,De Gereformeerden en de Vrije Universiteit", waarin de zaken onverbloemd worden geschetst. Ook de negatieve kant van de financiële afhankelijkheid krijgt aandacht. Op een VU-avond in Goes februari 1971 vertelde dr. Van der Zouwen o.a. hoe men in de crisisjaren dertig beducht was om voor de draad te komen met de zich aan de VU wijzigende inzichten over de voorheen verworpen evolutietheorie. „Terwijl aan de VU deze wetenschapsopvatting langzamerhand verlaten werd bleef het achterland dit denkbeeld huldigen. Dat kwam ook omdat juist in deze periode, waarin de wetenschapsopvattingen aan de VU zich wijzigden, men zich geen conflict met het achterland kon veroorloven. In de crisisjaren

stond het voortbestaan van de VU op het spel en men verwachtte, dat afwijkingen van de opvattingen van de stichters van de Vrije Universiteit erg slecht zouden vallen bij het achterland van de VU. In het verleden, bij de kwestie de Savornin Lohman en later bij conflicten in de jaren twintig rond een toneeluitvoering van de studenten, was al gebleken, dat afwijkingen van het standpunt van Kuyper tot grote moeilijkheden konden leiden. Mede als gevolg van deze verwachtingen gaat de Landelijke Organisatie, het wervings- en inzamelingsapparaat van de VU, als een soort tussenschot fungeren tussen enerzijds de universiteit en het achterland, de VU-Vereniging, anderzijds. Het VUblad publiceert in deze periode vooral berichten over spectaculaire inzamelingsacties, over de opening van een gebouw en over de aanstelling van docenten. Van voorlichting over wat er verder gebeurt aan de VU, over nieuwe wetenschappelijke resultaten, over wijzigingen in denkbeelden en de geestelijke worsteling, waarmee die gepaard gaan, van die voorlichting komt weinig terecht. Na de oorlog blijft de voorlichting over de resultaten van studie en onderzoek vrij gebrekkig en erg onduidelijk. Zo kan het bij voorbeeld voorkomen, dat in het VUbiad van 1958 de bioloog Lever uiteenzet, dat de aarde al miljarden jaren bestaat en dat planten en dieren in de loop der tijd zo van vorm veranderd zijn, dat de ene soort in de andere overgaat. In 1960 echter wordt een artikel in het VU-blad herdrukt waarin staat: „Maar wanneer dan op christelijke landbouwscholen onze jonge boeren bewapend moeten worden met argumenten om deze evolutietheorie te bestrijden, dan is het vrucht van christelijke wetenschap dat dat mogelijk is." In 1968 en 1969 worden, om met Van der Zouwen te spreken, deze rekeningen uit het verleden vereffend in een reeks massale forumavonden overal in het land over de Genesis-problematiek: een grootse poging om de kloof in denken tussen (een deel van) het achterland en de VU te dichten.

„Democratisering" Dat gebeurt in een periode (en dan komen we op de tweede ontstaansreden van VU-Magazine), waarin alle universiteiten in Nederland in hevige beroering

Assen, 1969

416

vu-Magazine 10 (1981) 11 (december)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen