VU Magazine 1981 - pagina 402

Prof. dr. J. F. Vos tijdens het uitspreken van zijn inaugurele rede, die als titel kreeg „De Middenschool in de jaren'80'°

was bereikt over het te ontwikkelen Middenschoolmodel. Ten tweede. De opzet van de interne vormgeving van de Sovjetmiddenschool maakt ook een meer genuanceerde benadering mogelijk van het probleem van de relatie tussen het kategorale onderwijssysteem en het Middenschoolsysteem. Voor het in het Nederlandse beleid gekozen model is niet slechts het gedifferentieerd geheel aan afsluitingen kenmerkend, maar evenzeer het feit dat de afsluitingen gelijktijdig plaatsvinden. Dit simpele gegeven is in de Middenschooldiscussie — ook de huidige — in ons land niet aan de orde geweest: het werd en wordt vanzelfspekend geacht dat een Middenschool afsluit op het 15e en 16e levensjaar. Ook hierdoor kwam er in Nederland een scherpe tegenstelling tot stand tussen enerzijds het bestaande systeem en anderzijds het in het beleid voorgestane horizontale systeem: In het Sovjetmodel zijn de eindtermen grotendeels communaal ( ± 90 %, lichtelijk variërend per staat) — maar het moment van de afsluiting is niet gelijktijdig. Je zou kunnen stellen dat in dit model kategorale schooltypen zijn ingebracht in het middenonderwijs: op een geheel eigen wijze blijven ze bestaan. In de tienjarige school kan de leerling bij voorbeeld na 8 leerjaren doorstromen naar het ,,technikum" slecht vertaald als ,,middelbaar technisch beroepsonderwijs". Dit ,,technikum" is echter niet — zoals de 9e en 10e klas van de tienjarige school — tweejarig, maar duurt vier jaar. Deze verlenging van de studieduur dient om enerzijds een technische beroepsopleiding te garanderen en anderzijds het bereiken van de algemene eindtermen van

•^M

VU-Magazine 10 (1981JJ0ijlrieyember.

de Middenschool mogelijk te maken. Na het ,,technikum" kan de leerling óf gaan werken óf verder doorstromen naar het hoger onderwijs (zij dit laatste wel op een zeer specifieke wijze). Deze opzet betekent dat we genuanceerd dienen te denken over de omvang van de communale eindtermen in dit middenonderwijs, gezien de gesignaleerde spreiding ervan in de tijd. Het zou, dit ter afsluiting van dit punt, alleszins de moeite waard zijn te onderzoeken of via een dergelijke benaderingswijze het kategorale en het horizontale onderwijssysteem meer met elkaar in harmonie zouden kunnen worden gebracht. (Het zou bovendien de moeite waard zijn na te gaan hoe-

Informatietijdperk heeft Westerse scholen overvallen zeer dit besparend zou kunnen werken op de bouwkosten). De bestaande beleidsplannen zouden in een dergelijk onderzoek kunnen worden opgenomen. Ten derde. Onder invloed van de komst van wat in de Sovjet-Unie de „wetenschappelijk-technologische revolutie" wordt genoemd is men in 1964/'66 zowel in de Verenigde Staten als in de Sovjet-Unie begonnen aan een grootscheepse herziening van het leerplan van de Middenschool, een herziening die, zoals ik heb weergegeven, vanuit geheel verschillende onderwijskundige concepties werd verricht. Evenzeer als er een bewapeningswed-

loop bestaat tussen Oost en West. is dit ook sinds vele jaren het geval op het terrein van het onderwijs. Terwijl de Amerikaanse reform na enige jaren stagneerde, wist de Sovjet-Unie de in 1966 gestelde doeleinden te bereiken en is zij nu een periode van onderwijskundige stabilisering ingegaan. Dit heeft geleid tot een hernieuwde belangstelling in de Verenigde Staten voor de wetenschappelijke bestudering van het onderwijssysteem in de Sovjet-Unie In 1980 werd de Amerikaanse president een onderwijsrapport aangeboden. Dit rapport was samengesteld door de ,,National Science Foundation" en het ministerie van Onderwijs Daarin werd met grote ongerustheid een groeiende discrepantie tussen de eisen van de maatschappij en de inhoud van de huidige Amerikaanse Middenschool geconstateerd. De komst van het zgn. informatietijdperk lijkt het Amerikaanse schoolwezen — evenals overigens de meeste Westeuropese onderwijssystemen — te overvallen. In het rapport wordt met name uitgegaan van en verwezen naar de Russische en Japanse schoolsystemen: in deze landen is, in het kader van de vormgeving van de Middenschool, uitgegaan van een vormingsconceptie waarin de technische en op informatie gerichte vakken op harmonische wijze met de traditionele conceptie van ,,algemene vorming" (,,Bildung")zijn verenigd. Het ontstaan van een kloof tussen informatierijken en informatiearmen, tussen degenen die wel en die niet met de geavanceerde technologie kunnen omgaan, bedreigt niet alleen de landen met een kategoraal onderwijssysteem, maar ook de Verenigde Staten. Wirszup, een goed kenner van het Sovjetonderwijssysteem, stelt dat het kennisverschil op het gebied van de technologische vakken tussen de Amerikaanse leerling welke niet doorstroomt naar het ,,college" en zijn Russische tegenvoeter zo groot geworden is, dat vergelijking ervan een zinloze bezigheid is geworden. Opvallend hierbij is — en mogelijk kenmerkend voor het huidige politieke klimaat in de Verenigde Staten — dat Wirszup

Achter Russische middenschool zit eenspecifiek emancipatie-ideaal '^RC^

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen