VU Magazine 1981 - pagina 362

erop dat deze begrippen vanzelfsprekend gehanteerd worden, hetzijn begrippen die nauwelijks ter discussie staan. Naar mijn mening hebben wij hier te maken met één van de gebreken van de westerse wetenschap. Hoewel het op het eerste gezicht onduidelijk is dat we hier met Wetenschap te maken hebben, moeten we niet uit het oog verliezen dat alle feiten die in de nota omtrent ziekte genoemd worden, wetenschappelijke feiten zijn. Volgens vele moderne wetenschapstheorieën beschrijft de wetenschap de werkelijkheid op reducerende wijze op een manier die de werkelijkheid tegelijkertijd verandert; er ontstaat een pseudo-werkelijkheid. Bovendien gaat de Wetenschap oorspronkelijk uit van vooronderstellingen die in de loop der tijd uit de herinnering verdwijnen; het historisch besef in de wetenschap is soms ontstellend gering. De natuurwetenschappelijke methode heeft de natuur tot object van kennis gemaakt en, naarmate de methode meer ingang vond en de vooronder-

Wat wil dat zeggen dat 97% levend hetziekenhuis verlaat? stellingen op de achtergrond raakten, de mens eveneens tot object van kennis gemaakt. Op steeds meer terreinen van ons leven bepalen deskundigen, gewapend met objectieve, wetenschappelijke kennis, hoeergehandeld dient te worden; het predikaat: „wetenschappelijk onderzocht" \s waarborg voor goede kwaliteit. De aktie Nederland Oké is op deze gang van zaken geen uitzondering. Het leven dat zij daarbij voor ogen hebben is een constant oppassen voor afwijkingen van de norm, een norm die zijn intrede heeft gedaan met de aan de aan de objectieve wetenschappen gekoppelde statistiek. Het leven is een evenwicht dat niet verbroken mag worden, men probeert zekerheid te krijgen door te voorzien hoe een leven zal verlopen, om vroegtijdig te kunnen ingrijpen; aan het toeval probeert men niets over te laten. Daarom kan men zich ook tegen alles (d.w.z. alle toevallen) verzekeren; we leven in een verzekeringsmaatschappij. Een treffend voorbeeld van de „gekende" mens vinden we in het boek „ De klokken van Bicêtre" van Simenon. De hoofdpersoon, een 54-jarige man, wordt getroffen dooreen hersen328

zo ZK IK O U n AIS IK 40 BBI Bi GBOND L ^

Propaganda van Nederland Oké, maar je kunt ook

bloeding met als gevolg een halfzijdige verlamming en de onmogelijkheid tot spreken (afasie). Gedurende zijn ziekbed verkeert hij in verwarring; in feite staat hij onverschillig tegenover de genezing en behandeling. De behandelend arts, een vriend van hem, verwijt hem dat hij niet meewerkt te

zo ZIE IK ERUIT AtS IK 40 BB4 m ONGEZOND L ^

,Dom is gezond, wijs Is ongezond".

genezen, hoewel dat tot de zoveelste dag „normaal" is door de schok. „Je zult zien", zo zegt hij,,,dat je tegen de achtste dag je weer een stuk beter voelt, de ervaring wijst dat uit." De hoofdpersoon krijgt onmiddellijk het gevoel dat hij geleefd wordt; alles, ook zijn psychische reakties, hoort immers volgens protocol te verlopen? Hij voelt zich object van zorg. Als er dan toch iets in ons leven gebeurt wat daar niet hoort, dan dient dat radicaal verwijderd te worden; de toestand dient weer te worden zoals die was, alsof er niets gebeurd is. In het boek van Christopher Lasch, „De cultuur van het narcisme" wordt aangetoond dat dit beeld van leven, waarbij storende gebeurtenissen voorkomen dienen te worden (een verharmloosd leven) op alle gebieden van de maatschappij voorkomt. Hij hekelt met name het gebrek aan historisch besef, waardoor ook de toekomst nief of nauwelijks interessant is: men leeft hier en nu. Leven verwordt zo tot o verZeven. Daartoe is een therapeutisch klimaat ontstaan met een bijbehorende burocratie die collectieve grieven transformeert tot persoonlijke problemen; zo worden ze vatbaar voor therapie. De inhoud van gedragstherapieën geeft de boodschap: wees jezelf!, raak niet overmatig afhankelijk van anderen. Openbaar en particulier leven zijn nauwelijks meer te scheiden; niet omdat de intimiteit van het partikuliere leven het openbare leven is binnengedrongen, maar omdat zij verdwenen is uit het partikuliere leven; wij voeren een oorlog van allen tegen allen. Het is dus niet zo dat het ik-tijdperk de verzorgingsstaat bedreigt, zoals onlangs in de Volkskrant te lezen viel, maar de verzorgingsstaat is onderdeel van het ik-tijdperk. Lasch wijst er op dat dit beeld van de maatschappij sterk overeen komt met de maatschappijvisie van De Sade en Hobbes. In onze tijd is consumptie een manier van leven; vu-Magazine 10 (1981) 9 (oktober)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen