VU Magazine 1981 - pagina 107

over elkaar heen liggen, maar die bij elkaar een goed deel uitmaken van de perspectieven die er zijn om de wapenspiraal in algemene zin terug te dringen. Ik hecht erbij aan om nog een aanvullende opmerking te maken. Het lijkt alsof veel van die problemen te maken hebben met zuivere Noord-Zuid problemen en dat het nucleaire probleem een Oost-West probleem is. Zo is het niet helemaal. Ik denk dat het toch zo is dat de grootmachten de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie er behoefte aan hebben niet alleen voor hun eigen veiligheid maar ook voor hun positie in de wereld 'n zeer krachtige en ook genucleariseerde defensie te hebben ook met het oog op uitstraling van inivoed naarde derdewereld. En ook daar zit een deel van het probleem in, waar we aan moeten werken. Dat doen we natuurlijk op het gebied van velerlei punten, ik ga dat hier nu niet uitwerken, ik duid het alleen aan. Een algemeen punt daarbij is ook dat wij in allerlei fora en allerlei kontakten bepleiten om bij de huidige stand van technologie tot nieuwe definities te komen met betrekking met het punt van de toereikende defensies. Dat lijkt een woordenspel maarde formule van militaire hegemonie is verlaten. We spreken nu over Gleichgewicht. Maar het zal duidelijk zijn dat bij het huidige niveau van defensie er aanleiding is om u af te vragen — en dat ook in politieke aksie om te zetten — of het toch niet beter is om nadere analyse te maken wat toereikende defensie is. Defensie die daarover heengaat, heeft geen specifieke defensie-functie meer, maar heeft alleen een politiek-strategische functie bij het uitoefenen van invloed. Ik geloofdatdaarjuisteen groot risico in zit. Een enkel woord meer in het bijzonder over de beheersing van de kernwapens: Het gebeurt vanuit onze partij op wat ik zouwillen noemen een gelede manier. Met betrekking tot de strategische wa-

vu-Magazine 10 (1981) 3 (maart)

Terlouw(D '66): Damesen heren, ikzou willen beginnen met de zin,, A-ern wapens de were/d u/f "enigszins te parafraseren, omdat ik geloof dat dat goed is voor het bepalen van waar we staan. Kernwapens kunnen natuurlijk feitelijk de wereld nooit meer uit, omdat het kennis is die bestaat. Dat is heel vervelend, maar hij is er. We zullen dus kunnen streven naar een systeem van beheersing van kernwapens, beheersing van de wapens die er zijn, zezoveel mogelijk terugdringen, we kunnen streven naar een systeem waarin we kontrole hebben op de produktievan kernwapens, de aantallen

zoveel mogelijk verminderen. Maar laten we onszelf niet bedriegen. Het kernwapen, de kennis daarvan, bestaat. En de harde feiten waarmee wij moeten leven in deze wereld zijn dan o.a. dat de technologie nu eenmaal op dit gebied voorloopt op onze ethiek. Dat is niet op alle gebieden hetgeval, bij voorbeeld als het gaat om kindertjes maken in flesjes, daar loopt de ethiek wellicht voorop de wetenschapom allerlei redenen die ik omwille van de tijd niet kan bespreken (hilariteit in de zaal). Maar het is een heel interessant vraagstuk waarom dat zo is. Misschien heeft de commercie er wel iets mee te maken. Hoe dan ook, het is nu eenmaal zó, dat op dit gebied de technologie ver voor is op de ontwikkeling van ethiek en van beheersingsprocessen. Dat is een van de harde feiten. Een ander hard feit is de opvatting van de Verenigde Staten, de Sovjet-Unie en hun positie in de wereld — daar sprak Lubbers al over, daar kan ik kort over zijn — de positie van de Bondsrepubliek in Centraal Europa, de positie van Engeland. Een persbericht van twee dagen geleden zegt bij voorbeeld dat de minister van buitenlandse zaken in Engeland zegt dat de onafhankelijke Britse nucleaire force een vitale en unieke rol speelt in de NATO-strategie om de Sovjet-Unie af te schrikken van agressie. Dat kreeërt nl. een tweede centrum voor besluitvorming op nucleair gebied naast dat van de Verenigde Staten en dat compliseert de berekeningen van een would-be agressor, omdat er bij het risico van terugslaan iets wordt toegevoegd. Dit is een opvatting van de ministervan Buitenlandse Zaken van Engeland en dat is gewoon een van de harde feiten. Wat kun je nou in een dergelijke boze wereld waar feiten harde feiten zijn doen? Mij dunkt je doelstelling'n tikkeltje beperken, bij voorbeeld zeggen, wij

vu-Aula

Kernwapens

pens is de rechtstreekse invloed betrekkelijk gering. Men kan het klimaat van onderhandelingen van plafondering, van vermindering onder die plafonds beïnvloeden. Anders ligt het als ik naar de andere kant van de balans ga, met het hele vraagstuk van de korte afstandwapens. Het is niette verwonderen dat juist daar de laatste jaren vanuit de Nederlandse politiek, de meest herkenbare opstellingen zijn geweest en wellicht ook de meest effektieve. De voorbeelden zijn bekend. Ik denk ook dat daar de meeste marge is voor wat men noemt eenzijdige stappen. Daar zijn ook argumentaties te geven, conventionele alternatieven, specifieke risico van atoomdrempels, we komen er misschien in de discussies op terug. Daarbinnen ligt het meest moeilijke gebied in de discussie in het bondgenootschap dat wat we aanduiden eenvoudigerwijs met de,,grijze zone". Opvattingen vanuit mijn partij terzake van de volgorde van besluitvorming over dat soort zaken: eerst beslissen, dan onderhandelen of omgekeerd, de diskussies over de aantallen, diskussies over al of niet toereikende argumentatie in dit stadium zijn, neem ik aan genoegzaam bekend.

20januarl1981

97

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen