VU Magazine 1981 - pagina 161

De heilige Apoiionia in Nederiand De heilige Apollonia neemt door de bijzondere aard van haar martelingen een aparte plaats in, zij behoort tot de zogenaamde medische heiligen, die als beschermer optreden voor de aandoeningen van een bepaald lichaamsdeel. Haar attribuut, de extractietang, is reeds vanaf de eerste afbeelding er het symbool van. De oudste afbeeldingen van de heilige Apollonia dateren van het begin van de veertiende eeuw. Over Sint Apollonia bestaan vele legenden en verhalen. Het aannemelijkst is het verhaal, gebaseerd op enkele geschiedkundige feiten, welke ontleend zijn aan een brief die de bisschop van Antiochië, Sint Dionysius, over het martelaarschap van Apollonia richtte aan bisschop Fabius. door dr. F. E. R. de Maar (eredoktor aan de VU)

voor alles wat niet Romeins was of dacht, was in Alexandrië een profeet die trekkend van plaats tot plaats, het gepeupel tegen de volgelingen van Christus opruide. Het resultaat kon niet anders zijn dan dat de hulzen der christenen werden geplunderd en alles wat niet spijkervast zat op straat werd geworpen om daar door de joelende menigte te worden verbrand. Christenen vluchtten naar veiliger oorden, met achterlating van have en goed. Van hen die in Alexandrië achterbleven gaven velen toe dat de bedreigingen van het gepeupel en verloochenden hun nieuwe geloof teneinde het leven te redden. Slechts een kleine groep trotseerde de gevaren en hield vast aan het christelijk geloof. Zij betaalden hun moed en trouw met hun bloed, het bloed der martelaren. Onder hen was Appollonia. Volgens het

In het jaar 248 na Chr. werd het duizendjarig bestaan van het Romeinse Keizerrijk gevierd. In de verste uithoel<en van het machtige wereldrijl< werd dit feit met grote luister herdacht. Ook in Alexandrië was het volk uitgelaten en trots op het Romeinse burgerschap. Zij bewonderden de macht van hun goden, die zo duidelijk de gelovigen hadden gesteund in het onderwerpen van de wereld. Zij konden eenvoudig niet begrijpen dat sommige medeburgers hun goede en vertrouwde goden in de steek hadden gelaten voor één God, die — in Romeinse ogen althans — nog niet eens bewezen had een grote kracht te bezitten. Integendeel, deze God had enkel smart en ongeluk over zijn aanhangers gebracht. In dit jaar van hooggestemde gevoelens en buitensporige nationale trots, van verachting en miskenning

9 februari: naamdag van heilige Apollonia Over de H. Apoiionia werd deze eeuw veel geschreven. Buiten de kerk werd de belangstelling voor deze heilige gewekt, althans in de tandheelkunde, door het in 1915 verschenen werk van Waither Bruck, „Das Martyrium der heiligen Apollonia und seine Darstellung in der bildende Kunst", uit de serie „Kulturgeschichte der Zahnheilkunde". Bruck zegt in zijn voorwoord dat totdien weinig bekend was over de verspreiding van beelden, altaarstukken, schilderijen, prenten, bidprenten enz. van de H. Apollonia. Acht jaren verzamelen door hem en vele medewerkers leverde een verrassende ikonografie van de H. Apollonia op. Door zijn boek, en doordat er In de wereld enkele fervente verzamelaars van de ikonografie van de H. Apoiionia zijn,

/U-Magazine 10 (1981) 4 (april)

is de belangstelling voor deze heilige, zo nauw verbonden aan ons beroep, sterk toegenomen. Enkele jaren geleden werd zelfs de oudste middeleeuwse kapel in Europa, op Guernsey, die gewijd was aan de H. Apollonia, gerestaureerd met financiële hulp van tandartsen uit vele landen! Na Bruck is er veel in ti jdschriftenartikelen en boeken over de H. Apoiionia gepubliceerd, waarvan alleen G. B. Poletti's „II Martirio de Santé Apollonia" (Bologna 1934) en de vele recente publikaties van de J. de Paiva Boleo te Lissabon hier genoemd worden. Ook in Denemarken en Zweden zijn enkele ontdekkingen gepubliceerd van fresko's van de H. Apollonia in kerken die voor de reformatie daar aangebracht moeten zijn en thans gerestaureerd

in hun oorspronkelijke schoonheid werden hersteld, veelal onder aanmoediging van de plaatselijke tandartsen! Het is de verdienste van Wilhelm Bulk, tandarts te Bielefeld, geweest de kennis van Bruck en de vele daarna verschenen publikaties met zijn eigen onderzoekingen in één t>oek te verenigen. Dat hij hierdoor de doctorsgraad verkreeg met een proefschrift van het „Institut für Geschichte der Medizin" aan de universiteit van Munster, is welverdiend. Merkwaardig genoeg bevat dit boek slechts enkele gegevens over de H. Apollonia in Nederland. Er is in ons land nog nooit van tandartszijde over de H. Apollonia geschreven. Dit artikel is een poging tot inventarisatie van wat mij over H. Apoiionia in ons land bekend is geworden.

147

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen