VU Magazine 1981 - pagina 385

Heerser moet geholpen worden Als de samenleving het probleem van niettot hun recht komende minderheden wil oplossen, moet zij zich juist richten op de overheersende meerderheid. Deze gevolgtrekking maakt dr. J. Hendriks, als socioloog verbonden aan het Instituut voor Praktische Theologie van de VU, op de slotbladzljden van zijn onlangs verschenen boek „Emancipatie". Zo vindt hij het geven van hulp aan de dominantom tot een ander gedrag te komen welhaast nog belangrijker dan de begeleiding van minderheidsgroepen in hun streven naar gelijkwaardige leefomstandigheden. Overigens gebruikt Hendriks in zijn boek de begrippen „dominant" en „minoriteit" in plaats van „overheersende" (of „meerderheid") en „minderheid". Niet omdat hij een hekel heeft aan Nederlandse woorden, maar omdat zijns inziens „minderheid" een getalsmatige onderscheiding is die niet hoeft op te gaan: niet elke minderheid beslaat minder dan de helft van de bevolking. Een „minderheid" kan zelfs de „meerderheid" vormen zoals de blanken in Zuid-Afrika. Minoriteiten moeten ook niet verward worden met de onderste sociale lagen, aldus Hendriks. Kenmerkend voor de positie van een minoriteit is niet dat zij laag in de maatschappelijke rangorde staat, maar dat zij daar buiten valt. Hendriks, een onderzoekvan Warner aanhalend: „Een zwarte mag op grond van zijn inkomen, opleiding, beroep e.d. behoren tot een bepaalde sociale laag, maar door het feit dat hij zwart is valt hij er buiten .heisa doctor, but he is stil! a nigger". Een minoriteit is in de omschrijving van Hendriks een groepering, die wordt gediskrimineerd, gezien wordt als onvolwaardig, hooguit geringe macht bezit en aan de rand van de samenleving verblijft. Een aardige beschrijving geeft Hendriks van de funktie van het vooroordeel. „Een van de belangrijkste funkties van het vooroordeel is dat zij de status quo een schijn van rechtvaardigheid, in iedergeval van onvermijdelijkheid geeft (....). Die funktie heeft bij voorbeeld het beeld dat vele blanke Amerikanen hebben, of in ieder geval hadden, van ,,de" neger. Daarin wordt de neger afgeschilderd als inferieur in verstandelijk en moreel opzicht, lui en onbetrouwbaar, zonder initiatief, niet in staat verantwoordelijkheid te dragen e.d. Het is duidelijk dat zo iemand wel moet blijven zitten waar hij zit. Een

VU-Magazine 10 (1981) 9 (oktober)

Dr. J. Hendriks Foto:AVC-VU

Vooroordelen beschermen het bestaande

dergelijk iemand kan bij voorbeeld geen belangrijke posten in het bedrijfsleven bezetten omdat hij nu eenmaal noch over initiatief noch over verantwoordelijkheidsgevoel beschikt. Het vooroordeel beschermt a.h.w. de bestaande situatie en daarmee vaak de belangen van de dominant. Dat verklaart mede waarom het vooroordeel het sterkst leeft onder die leden van de dominant die zich door de minoriteit het meest bedreigd voelen, want vooral zij hebben er behoefte aan de leden van een minoriteit op afstand te houden. Vandaar dat de Nederlands sprekende blanke Zuidafrikaners een sterker vooroordeel jegens de zwarten hebben dan de Engels sprekende blanken, want de eersten staan onderaan de maatschappelijke hiërarchie en vrezen dat een verzwakking van de apartheid juist hen in hun belangen onmiddellijk aantast." Een aardige wetenswaardigheid meldt Hendriks over de Amerikaanse homoseksuelen, een minderheidsgroep die ook in,de kerken geen voet aan de grond kreeg. Dat was voor Troy D. Perry een reden om een aparte ,,gaychurch" (flikkerkerk) te stichten, de Fellowship of Community Churches, waarvan er nu 150 zijn, over de hele wereld verspreid. „God houdt van iedereen, dus oo/c van homoseksuelen", is het leidende beginsel van deze kerk. Er wordt veel aan gemeenschapsvorming, opvang en politieke scholing gedaan. Welke doeleinden streven dominanten en minoriteiten na? Minoriteiten kunnen vier doeleinden tot ontwikkeling brengen: aanvaarding, emancipatie, afscheiding en dominantie. Een minoriteit die naar aanvaarding streeft, zal over het algemeen niet diepgaand willen sleutelen aan maat351

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen