VU Magazine 1981 - pagina 143

Seksualiteit van de vrouw: vaalc pijn en ongemak Mevr. M. E. Boer-Meisel, vrouwenarts in het VU-ziekenhuis

Hoe beleeft een vrouw haar seksualiteit? Voor ik op die vraag inga, wil ik eerst iets vertellen over seksualiteit bij kinderen. Kinderen zijn beslist niet a-seksueel, al hebben ze nog weinig seksuele hormonen. Zuigelingen uiten bij het betasten van hun geslachtsorganen lustgevoelens. Kinderen willen alles voelen met hun handen, lippen, tong, dus met lichaamsdelen die bijzonder sensibel zijn. Het opgroeiend kind ontdekt op die manier het eigen lichaam, ook de geslachtsdelen. Het aanraken van de huid is op een prettige manier gevoelig en wat prettig is, wil je graag herhalen. Daartegenover staat het gedrag van de ouders, van moeders die gevangen zitten in hun eigen opvoeding. Hoewel de seksuele moraal en het gedrag aan het veranderen zijn, hoor je tijdens visites nog vaak de volgende zinnen: „Zit netjes, niet zo wijdbeens. Doe je jurkje naar beneden. Zit niet in je broek. Wat doe je met je liandjes? Bah, vies, ga ze wassen" enzovoort. Dat horen we nog dagelijks. Hierbij wordt weinig onderscheid gernaakt tussen jongens en meisjes. Tot een jaar of tien mogen de kinderen ook nog naakt lopen, maar later? Iedereen kent wel de strandtoneeltjes met de handdoeken bij het verwisselen van een nat badpak. Een kind wordt gestreeld, gezoend, geknuffeld, je mag het tegen je aan houden, maar met het groter worden neemt het aanraken af en wordt vreemd gevonden, leder mens heeft vijf zintuigen gekregen: je mag zien, horen, ruiken, proeven maar aankomen mag je niet. Het wordt ons na het tiende jaar stelselmatig afgeleerd. Toch is dit niet altijd zo geweest. Als we terugkijken naar de late middeleeuwen zien we een grotere tegenstelling dan nu tussen arm en rijk, tussen

VU-Magazine 10 (1981) 4 (april)

Mevrouw Boer-Meisel hield de hier afgedrukte toespraak op 26 februari, de dag dat derdejaarsbiologen een themadag volgden over voortplanting en seksualiteit bij mens endier. Deze dag, georganiseerd door dr. M. de Jong-Brink, maakte deel uit van een cursus zoölogie. Mevrouv/ Boer bekeek een aantal typerende fasen uit het (seksuele) leven van de vrouw. hoog en laag in klasse, tussen gezond en ziek. Éen tegenstelling die in onze tijd zeer uitgesproken is, speelde toen geen rol: de tegenstelling tussen volwassene en kind. Uit volksverhalen, toneelstukken en schilderijen (bijv. van Brueghel) weten we dat het kind een kleine volwassene was. De kleren waren dezelfde, de eetmanieren ook en meningsverschillen werden op dezelfde manier bijgelegd. Ook de scherpe grens die in onze tijd voor seksuele gedragspatronen getrokken wordt, vooral tussen kinderen en volwassenen, bestond in die tijd

nog niet. Uit een boekje van 1522 geschreven door Erasmus en opgedragen aan een zesjarig peetkind, blijkt dat kinderen verondersteld werden feiten te kennen die we nu rekenen tot de seksuele voorlichting aan oudere kinderen. Uit de beschrijving van het liefdesleven van Lodewijk de dertiende door diens lijfarts, weten we dat lichamelijk kontakt, ook genitaal, tussen volwassenen en kinderen getolereerd en zelfs aangemoedigd werd, openlijk, zonder enige schaamte of schuldgevoel. Het is wonderlijk wat kinderen in die tijd aan seksuele ervaringen opdeden. Kinderen kennen dus wel degelijk seksuele gevoelens en belangstellingen. Deze volksgewoonten handhaafden zich tot in de achttiende eeuw en verloren sindsdien langzaam aan terrein toen de huidige beschaving opkwam. Deze heeft alles gladgemaakt, bijgeschaafd, tot aan de taal toe. Het liefdesleven raakte vol taboes, zodat het ook een stempel drukte op de seksuele opvoeding. De beheersing van je seksuele aandrift werd als ideaal gesteld. Allereerst trof dit de uitingen van kinderlijke seksualiteit, en verder de zelfbevrediging van de puber en ook de traditionele vrijagepatronen van de jongeren. Het ging zelfs zover, dat seksualiteit in wezen gelijk werd gesteld met voortplanting. Elke seksuele aktiviteit die niet rechtstreeks op dit doel zich richtte, werd afgewezen als zondig en ziek. Vandaag de dag horen we deze opvattingen nog doorklinken, bij voorbeeld in de toespraken van de paus. In de puberteit ondergaat het lichaam een aantal veranderingen. Het aantal hormomen stijgt en de belangstelling voor seksuele aktiviteit breidt zich uit, de belangstelling voor het eigen lichaam groeit. De mens gaat op zoek naar een beminde. Vaak begint dat bij het eigen geslacht, met homo-eroti-

129

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen