VU Magazine 1983 - pagina 126

Zowel prof. mr. I. A. Diepenhorst als prof. A. van Doorn (belden verbonden aan de juridische faculteit) reageerden op de column van dr. R. L.Haan in het februarinummer over,,Het CDA als milieu". Hieronder beide stukken meteen naschrift van dr. Haan.

Nog eens: het CDA als milieu

prof. mr. I. A. Diepenhorst

In het februari-nummer vanhet VUmagazine wordt door de heer R. Haan wat schamper geschreven over de oppervlakkigheid van het „kerstnummer" 1982 van het tijdschrift CDA-verkenningen, ik laat rusten dat in de vier kolommen tellende bespreking het lid van de CDA-Tweede Kamerfractie W. A. M. van den Burg tot een liberaal volksvertegenwoordiger wordt omgedoopt. Ik ga eraan voorbij dat aan een auteur als prof. A. G. Weiier al heel eigenaardig verwijt gemaakt wordt, wanneer deze heeft vermeld dat ongeveer 75 % van de gelovige kerkelijke kiest voor de CDA of de VVD of klein rechts: „niet wordt ingegaan op het verschijnsel dat vele kerkleden niet op grond van hun milieu maar van hun bezinning als christen andere keuzen maken". Men behoeft een schrijver toch niet op te leggen wat hij wil behandelen? Prof. Weiier bespreekt evenmin uitvoeriger dat ongeveer 75 % van de ongelovig-onkerkelijke voor PvdA, D'66 of klein links stemt. Hij tracht de gedachten die het liberalisme als geestelijk politieke beweging op dit ogenblik voor brede groepen aantrekkelijk maken te ontdekken en daartegenover de christendemocratische opvattingen te plaatsen, hierbij wijzend op de verantwoordelijkheid welke terzake van staat, techniek, sociale en economische ordening van het leven gedragen wordt. Hij denkt, dit terloops, over reconfessionalise-

116

ring iets gunstiger dan de heer Haan meedeelt. Geen der CDA-schrijvers behoefde verder in een bundeltje het liberalisme keurende artikelen over de mogelijkheid van een principiële keuze ten gunste van de Partij van de Arbeid te spreken of deze uitgesloten te achten. Toch stelt onze kritikaister deze eis. Het bezwaar dat niet wordt gekeken naar de wijze waarop het liberalisme zich verhoudt tot de maatschappelijke problematiek is evenzeer ongegrond. Prof. Weiier besteedt er enige, prof. Th. J. C. van Bilsen ruimer, prof. C. J. Rijnvos overvloedig aandacht aan. Dat ik zelf mijn anti-socialisme zou hebben voorop gezet lijkt al heel ongegrond: ik zette voorop een gelijke kritische gezindheid ten opzichte van socialisme zowei als van liberalisme voor billijk te houden, eraan toevoegend dat men in bepaalde kring van het socialisme zulk een aanpak niet zou aanvaarden. De voorspelling is aardig en met snelheid uitgekomen. Een ernstig gebrek van het CDA-themanummer: het ontbreken van iedere analyse, wordt mede geïllustreerd aan het stilzwijgen over de verhouding van het liberalisme tot de Tros, Veronica, de Telegraaf en Privé. Ik meen dat iets dergelijks de beschouwingen vanuit het CDA-kamp zou hebben neergehaald. Ik blijf weer bij de door mij noodzakelijk geachte gelijke kritische behandeling overde gehele linie. Om het socialisme in Nederland af te meten naar het Vrije Volk en naar de Varavoorlichting die geregeld de heer Roskam en af en toe Sonja Barend bieden dan wel naar bepaalde bijdragen aan Vrij Nederland of naar één of andere publicatie van geëmancipeerde vrouwenperiodieken, zou beneden de maat zijn. Het CDA heeft gelukkig ook in deze publicatie het eigen milieu zuiver weten te houden. I. A. Diepenhorst Lood om oud ijzer? Op diverse punten laat het betoog van Haan zo weinig aan eenzijdigheid en oppervlakkigheid te wensen over dat enige kritiek gewenst lijkt:

1. Haan ergert zich blijkbaar aan de „lood-om-oud-ijzer-politiek" van het CDA dat nu eens met liberalen en dan weer met socialisten regeert. Natuurlijk kan men in één bladzijde van het VU-Magazine geen diepgaande analyse bieden van dit opmerkelijke verschijnsel maar enkele punten moeten toch worden vermeld. Wat te denken van de pogingen die sinds enige tijd worden ondernomen om in ,,Des Indes" de samenwerking tussen VVD en PvdA gestalte te geven (om zodoende het CDA naar de oppositiebanken te verwijzen?). Als het socialisme (van Marx) en het liberalisme (van Smith) beide zo verwaterd zijn dat het verschil miniem is geworden, waarom is men dan met name in PvdAkring zo vreselijk verontwaardigd over het CDA dat nu eens met halfzacht links en dan weer met halfzacht rechts regeert? Het CDA is nu eenmaal niet in staat de absolute meerderheid te behalen, met name omdat zoveel ,,bewuste" christenen zich blijkbaar het meest thuis voelen in een politiek milieu dat hoofdzakelijk uit buitenkerkelijke en antikerkelijke elementen bestaat. Misschien krijgen deze bewuste kiezers van het luisteren en kijken naar -de VARA wel een religieuze kick. In zijn commentaar op „De weg naar vrijheid" van de PvdA wees Zijlstra op het naar elkaartoegroeien van,.liberal socialism" en ,,social liberalism" (J. Zijlstra, Economische orde en economische politiek, Leiden 1956, p. 112). Zijn conclusie luidde ais volgt; „A/aar men ziet is liet verschil tussen de twee richtingen per saldo niet heel groot, en in feite bestaat het alleen nog in de geheugensterkte, die beide partijen bezitten met betrekking tot het oorspronkelijke station van vertrek der redenering." Het is wetenschappelijk onverantwoord om de milieu- of nestgeurhypothese alleen op het CDA te willen toepassen. Zo komt Couwenberg tot de volgende conclusie die zowel socialisten, liberalen als christendemocraten te denken moet geven: ,,Socialistische, liberale en christen-democrati-

vu-Magazine 12(1983) 3 maart 1983

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen