GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

VU Magazine 1983 - pagina 5

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

VU Magazine 1983 - pagina 5

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

Belastingstelsel ernstig verziekt

Terug naar de beginselen „Het Nederlandse belastingstelsel is ernstig verziekt." Wanneer twintig jaar geleden een hoogleraar belastingrecht zijn ambt had aanvaard met een aldus luidende beginzin, had hij stellig de voorpagina's gehaald. Niemand keek er echter van op toen prof. dr. M. P. van Overbeeke op 29 oktober 1982 zijn inaugurele rede met deze woorden begon. Dat de boel verziekt is, wordt algemeen bekend geacht. Men moet anno 1982 al ministervan de Kroon zijn om nog de pers te halen met een fiscaal niet geheel rein leven. En dan reageert zelfs de oppositie nog heel laconiek. In z'n tweede zin gaf prof. Van Overbeeke dan ook trefzeker aan waarom zijn schildering van deze wantoestand nauwelijks opschudding zou wekken: „En elke Nederlander weet dat." Het was kortom geen nieuws. Reeds is er een kerkelijke gemeente waar geen predikant het in z'n hoofd haalt uit Mattheus 22;21 te preken (Geef dan de Keizer wat des keizers is...") omdat dit niet van kiesheid zou getuigen. Het gaat hier om een kolonie uitgeweken Nederlandse protestanten, die aangetroffen kan worden in een fiscaal mild kanton in Zwitserland. Vanuit Nederland reizen regelmatig gereformeerde en hervormde predikanten naar hun kerkje om deze verstrooiden geestelijk te verzorgen. Dat deze arbeid financieel ook nog gesteund wordt door de Nederlandse kerken, waarvan de leden nog zuchten onder de hier heersende belastingdruk, mag gelden als een daad van opmerkelijke christelijke naastenliefde. BGTV trok nog net even aandacht door op een verborgen cassette-recorder vast te leggen hoe een bankonderneming hulpvaardigheid aan de dag legde in een gefingeerd verzoek van een cliënt om zwart geld aan het oog van de fiscus te onttrekken (,,Mijnheer, wij zijn uw naam nu al vergeten'), maar ook dit was nauwelijks opzienbarend na de jarenlange schijnheiligheid met rentespaarbrieven, die behalve om belasting te ontduiken, nergens toe kunnen dienen. En waar men al jaren aan menige bittertafel hoort verkondigen dat de rijken in dit land geen cent belasting betalen (in hoeverre dat waar is, is het geheim van de inspecteurs), rolt niemand van z'n stoel wanneer een hoogleraar belastingrecht de alarmklok luidt. ,,ln dat sfeerbedervend proces worden belastingplichtigen, belastingadviseurs en -ambtenaren meegesleurd tegen wil en dank", betoogde prof. Van Overbeeke.' Als de drie belangrijkste symtomen daarvoor wees hij

vu-Magazine 12 (1983) 1 jan uari 1983

over het functioneren van belastingbeginselen in het geheel van onze rechtsorde. „Belastingen worden kennelijk beschouwd als een kwaad voor het individu en een goed voor de gemeenschap. Dit spanningsveld ontregelt het belastingrecht, dat mijns inziens op evenwichtige wijze deel behoort uit te maken van ons maatschappelijk leven", aldus prof. Van Overbeeke. Hij bracht in herinnering dat de Engelse schrijver Dean Swift eens voorgesteld heeft belasting te heffen op vrouwelijk schoon, waarbij de vrouwen zelf de afdracht zouden vaststellen op basis van de hoedanigheid van het belastbare feit. Swift verwachtte van zijn voorstel een tweeledig resultaat: ten eerste dat de belasting met opgewektProf. dr. M. P. van Overbeeke, die 29 okto- heid zou worden betaald en ten tweeber zijn inaugurele rede hield over „belas- de dat de opbrengst maximaal zou tingbeginselen", is 42 jaar. zijn, ,,Uit deze ludieke gedachte zou Hij studeerde economie aan de VU en was men evenwel kunnen concluderen dat korte tijd inspecteur vennootschapsbelasting in Amsterdam. Sinds 1 sept. 1971 is hij de bereidheid tot belastingbetalen als wetenschappelijk hoofdmedewerker in wordt beïnvloed door subjectieve aanvaardbaarheid van een belasting, of in dienst bij de VU, waar hij in 1980 promoernstiger toon gezet, door de rechtveerde op 'n studie over „winst en pensioen". vaardigheidsgrond van een belasEnkele stellingen, die hij aan zijn proefting", meende prof. Van Overbeeke. schrift toevoegde luidden: „Belastingheffen is slechts aanvaardHet verstand heeft de strijd om tiet bestaan baar, voor zover deze steunt op deugontdekt en de weg die eist, dat ik allen delijke rechtsgronden." terzijde dring, die de bevrediging van mijn wensen in de weg staan. Maar tiet gebod, Over deze stelling wilde hij bij zijn dat men zijn naaste moet lieftiebben kon ambtsaanvaarding enkele opmerkintiet verstand niet ontdekken, omdat liet gen maken. Een pasklaar stelsel van beginselen kon hij niet aanbieden, niet verstandig is. Een ideologie is een fictie die in een weten-maar wel hoopte hij een weg aan te scfiappelijk kleed wordt gestoken en als geven waarlangs de belastingweteneen politiek en sociaal program van actie schap bouwstenen zou kunnen aanwordt gepresenteerd: het is een produkt dragen voor een meer aanvaardbaar van het verstand. en gezonder belastingstelsel. De dialoog tussen hen die hun levensbeginsel vinden in Gods Schepping en Open-De eerste zere plek waar prof. Overbaring en degene die hun bestaan meten beeke de vinger bij legde was het veraan een ideologie is daarom tot mislukkingschijnsel van de belastingafwenteling. ,,De herverdeling van inkomens door gedoemd.

aan het verschijnsel van de afwenteling der belastingen, de belastingfraude en de voortdurend complexer wordende structuur van het belastingrecht zelf. ^ „Deze verschijnselen, die overigens met elkaar samenhangen, vertonen de neiging om vanjaar tot jaar in ernst en omvang toe te nemen, waardoor een groeiende fiscale chaos dreigt te ontstaan." Hoe komt dat? Prof. van Overbeeke gewaagde van veelvoudige oorzaken. Eén oorzaak achtte hij het gebrek aan consensus

3

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 1 januari 1983

VU-Magazine | 520 Pagina's

VU Magazine 1983 - pagina 5

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 1 januari 1983

VU-Magazine | 520 Pagina's