VU Magazine 1983 - pagina 438

aanzienlijk op vooruit is gegaan tijdens het bewind van Suharto, is de ruim een miljoen ambtenaren met hun gezinsleden. Het ambtenarencorps vormde ook de ruggesteun van de Nieuwe Orde en was bij de drie algemene verkiezingen de belangrijkste factor waardoor de regering een grote overwinning behaalde. Maar de laatste drie jaren zijn hun salarissen bevroren, dit ondanks de enorme inflatie, als gevolg van jaarlijkse kostenstijging van de energieprijzen en de devaluatie van ± 40 % van 30 maart jl. Op de loyaliteit van deze groep valt nu door Suharto niet meer met zekerheid te rekenen. Slechts het leger, en daarbinnen weer de uitstekend toegeruste en getrainde elitecorpsen, waaronder die van de RPKAD, commandotroepen, weer een speciale plaats innemen, vormt nog de enige macht waarop het regime Suharto kan steunen. Bij de aanvang van zijn derde regeerperiode stond de president voor de keuze die enorme problemen op te lossen met vreedzame politieke mid-

Psychologie van de angst" delen op basis van een brede maatschappelijke steun, maar dan met concessies aan de oppositie (Islam), èf door zijn machtspositie en die van de steeds kleiner wordende inner-circle van vertrouwelingen ten koste van alles te handhaven. De benoeming van generaal Benny Murdani als opperbevelhebber van het leger, ter vervanging van de zeer populaire generaal Mohanrimed Yusuf, in maart van dit jaar wordt door alle politieke commentatoren in Jakarta gezien als een keuze voor de tweede mogelijkheid. In zoverre heeft Suharto van de val van de Sjah van Perzië geleerd dat hij, om in het zadel te kunnen blijven, een militair aan de leiding moet hebben die niet zal aarzelen te schieten op de massa indien dat nodig wordt geacht. In dit kader moet nu de verscherping van de misdaadbestrijding, die eind maart officieel door de plaatselijke militaire commandant van de provincie Yogyakarta werd aangekondigd, gezien worden. Het is het visitekaartje van de nieuwe sterke man in Jakarta, die als katholiek nooit zelf een directe kandidaat voor het presidentschap kan zijn, maar duidelijk wil maken aan alle mogelijke rivalen van Suharto wie nu de baas is. Het is dan ook louter een juridische

364

Bij deze grot, Grubug in de buurt varf Wonosari worden volgens hardnekkige geruchten vanaf april elke vrijdag en zondag vrachtladingen vol get>oeide criminelen afgemaakt. Een steen van 10 kilo hoor je pas na 6 è 7 seconden in het water plonsen van de onderaardse rivier, die naar de Zuidzee spoelt. De aan elkaar vastgebonden gevangenen worden met scherpgepunte bamboesperen de put ingedreven

haarkloverij om te ontkennen dat het leger betrokken is bij ,,moorden" in Indonesië. Vanaf begin april 1983 heeft de garnizoenscommandant van Yogyakarta, Kol. Hasbi (RPKAD'er) zich verantwoordelijk gesteld voor deze wijze van misdaadbestrijding in zijn provincie. Eind april heeft de territoriaal commandant van het Tweede Gebied, waar o.a. geheel Java ondervalt, luitenant-generaal Yogie Memet (RPKAD'er) aangekondigd dat de succesvolle ,,methode-Yogya" in andere steden zou worden toegepast. Nog geen maand later, op 21 mei verklaarde vervolgens generaal Benny Murdani (oud RPKAD'er) publiekelijk dat de huidige actie gezien moest worden als een voortzetting van vorige acties die alle door de veiligheidsdiensten werden uitgevoerd. De wijze van uitvoering zou de bevoegheid zijn van de regionale commandanten van de speciale veiligheidsdiensten, de regionale Lal<sus, waarvan Murdani op nationaal niveau de hoogste commandant is. De politieke verantwoordelijkheid voor deze officiële actie ligt dus onmiskenbaar bij het leger. Een actie overigens waar de Indonesiche kranten tot 5 augustus, ondanks de heersende perscensuur, ruimschoots over mochten berichten met gruwelijke foto's van de slachtoffers en saillante details over de identiteit van de daders, zoals ,,atletisch gebouwde personen met kort geknipt haar" (een opvallende overeenkomst met de goedgetrainde commando's van het keurcorps RPKAD). Dat de acties uitgevoerd worden door speciale legereenheden in het kader van de bijzondere bevoegdheden van de Laksus wordt door de autoriteiten in Indonesië zelf niet ontkend. Daar gaat de discussie ,,slechts" over de

vraag of de liquidaties van criminelen en ex-criminelen wel tot de huidige bevoegdheden van de Laksus behoren of dat er eigenlijk niet eerst een noodtoestand had moeten worden afgekondigd om deze wijze van optreden wettelijk te kunnen verantwoorden. Want het is in ieder geval overduidelijk dat volgens de geldende bepalingen zoals die in het nieuwe (1981) wetboek van strafprocesrecht zijn vastgelegd geen crimineel van zijn bed mag worden gelicht om zonder vorm van proces neergeschoten te worden en langs de kant van de weg of in een sloot te worden geworpen. Het paradoxale van de situatie is juist dat deze wet die op zeer progressieve wijze de rechten van de verdachte waarborgt, één van de oorzaken vormt dat de — inderdaad zeer toegenomen — misdaad niet meer langs de normale strafrechterlijke procedures berecht kan worden. Maar, zo stellen de critici van dit beleid, dan zou toch op z'n minst een vorm van snelrecht kunnen worden toegepast. ,,Neen", zo zei de commandant uit Yogyakarta,,,omwille van de shock-therapie hebben we gekozen voor deze methode". Hiermee heeft hij dan tevens aangegeven dat deze acties gezien moeten worden in een breder verband, waarbij de machthebbers op geraffineerde wijze de ,,psychorogie van de angst" toepassen zoals een vooraanstand commentator, Abdulrachman Wahid, het huidige beleid bestempelt. Een psychologie waarmee men de massa's in bedwang hoopt te kunnen houden. Ditmaal zijn de misdadigers het doelwit, maar wie zegt dat het daarbij blijft? De vrees dat dergelijke methoden ook tegenover leden van de oppositie kunnen worden toegepast, maakt de intel-

vu-Magazine 12 (1983) 10 november 1983

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen