VU Magazine 1983 - pagina 365

PBSE

en de groeten van Sandino...

Revolutie Even ben ik terug geweest in Nederland. Heerlijken nuttig was het. Heerlijk om vele bekenden weer te zien, nuttig om wat afstand te nemen van het emotievolle Nicaraguaanse bestaan. Opzienbarende veranderingen kon ik niet zien in Nederland, maar een verblijf van veertien maanden in Nicaragua opende mijn ogen voor wat er al wel was, maar wat ik tot dan toe niet zó vreselijk scherp had gezien: de fleurige verscheidenheid van de mensen die in Amsterdam rondstappen; de kloof tussen een minimumloon en een Bijenkorf-etalage; het verkrampte individualisme en het ontbreken van een toekomstvisie, op de universiteiten, in de kerken, elders; de heersende moedeloosheid en machteloosheid, zelfs (of misschien: juist) bij de mensen die nog wel werk hebben; kortom, afgezien van een enkel lichtpuntje, een sfeer van algehele malaise, die aangeeft dat de crisis eerder psychologisch dan ekonomisch van karakter is. Wanneer ik in gesprekken met vriendinnen en vrienden wat schertsend, maar met een serieuze ondertoon zei, dat, naar mijn gevoel.

vu-Magazine 12(1983) 8 september 1983

Nederland hard aan een revolutie toe is — al zijn de voorwaarden er nog lang niet naar — reageerden ze bijna allemaal negatief: geschokt, boos of lacherig. Ik begrijp wel waarom. Revolutie betekent in een Nederlandse kontekst en voor Nederlandse oren: een vaak gewelddadige en bloedige omwenteling in de machtsverhouding van een land, waarna de nieuwe machthebbers het doorgaans niet beter doen dan hun voorgangers en waarmee het volk verder niets opschiet; het blijft een geïsoleerd gebeuren op politiek-militair gebied, dat overigens wel duizenden burgers het leven kan kosten. Het woord revolutie roept bij vele Nederlanders slechts beelden op van bloedige moordpartijen, wrede martelingen en redeloze volksmassa's en die vormen een uiterst onaantrekkelijk perspektief, waar geen redelijk mens op uit kan zijn. In Nicaragua is revolutie echter iets totaal anders en allesbehalve een beperkte politiek-militaire aktiviteit; hier is revolutie een manier van leven, alles heeft met revolutie te maken, alles wordtgezien in het grote

kader van de verdediging van de revolutie: hard studeren, je straat vegen en je huisvuil verbranden, koffie plukken, 's nachts wachtlopen, benzine besparen, een gedichtschrijvenof een lied componeren, een nieuwe machine uitvinden waarvoor geen buitenlandse onderdelen nodig zijn, alles is revolutie. Revolutie geeft zin en perspektief aan triviale aktiviteiten, prikkelt creativiteit, biedt geloof in de veranderbaarheid van strukturen en schept eenheid en solidariteit. Daarom lijkt mij een revolutie a la de Nicaraguaanse voorde versnipperde, hopeloze en vermoeide Nederlandse samenleving nog nietzo heel onzinnig, maar ik geef toe: de omstandigheden zijn er niet naar. Terug in Nicaragua besefte ik nog meer hoezeer de revolutie hier perspektief biedt en solidariteit schept. De eerste de beste zondag kwam ik terecht in een stampvolle roomskatholieke kerk in een volkswijk van Managua, waar de terugkeer van een reservebataljon gevierd werd. Het bataljon was bijna zes maanden in het noorden aan de grens met Honduras geweest. Nu zitten ze op de voorste banken in de kerk, de muchachos in hun groene legerpakken, sommigen niet ouderdan veertien, vijftien jaar. Eén van hen vertelt over hun ervaringen, een ander leest een gedicht voor, samen troosten ze de moeders van hen die niet zijn teruggekeerd, samen herdenken ze de doden. Hier kunnen ze hun zorgen en angsten uitspreken, hier krijgt hun verdriet om het verliesvan hun companeroseen plek, bijna zelfs een zin in het perspektief van geloof en revolutie, in de gemeenschap van de gemeente.

Zij worden door de priester naar voren geroepen en bidden samen met de soldaten het Onze Vader. Daarna geven mensen, met wier belastinggeld de kogels van de contrarevolutionairen worden betaald én de overlevenden van die kogels elkaar hartelijk de vredeskus. Het is een indrukwekkend moment, bij enkele Amerikanen stromen de tranen overde wangen, de Nicaraguanen glimlachen maar en slaan hun armen om de Amerikanen heen. De leider van de groep wil ietszeggen; een slungelige man, diezich duidelijk niet op zijn gemak voelt. Hij vertelt dat hij twee zoons heeft verloren; de eerste stiert vier dagen na de geboorte, de tweede, een jongen van zeventien, stierf pas vier weken geleden. Hij wil ermee uitdrukken dat ook hi'j dood en rouw kent, maar zijn verhaal is gênant: hij is zo onbeschrijfelijk alleen in zijn verdriet. Tegenoverdeonderlinge solidariteit van de Nicaraguanen wordt de eenzaamheid van zijn verdriet schrijnend duidelijk: hij staat alleen, hij heeft geen mensen die zijn verdriet delen, die eenzelfde perspektief en toekomst zien, die met hem de dood zien in het licht van opstand en opstanding; hij heeft geen troost. Zonder de revolutie tot panacee te verklaren, kunnen we misschien ook zeggen: hij heeft geen revolutie. Ineke Bakker

Er was ook een groep Noordamerikanen in de kerk.

311

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen