VU Magazine 1983 - pagina 288

onderdrukkend en uitsluitend systeem, dat toenemende welvaart en njkdom aan de kleine minderheid lioofdzakelijk wit) verzekert, en toenemende verarming en achteruitgang aan de grote meerderheid (hoofdzaKeiijk zwart) bezorgt. Zij zijn er zich degelijk van bewust dat de regering en de private ondernemingen de laatste twee tot drie jaar proberen om een kleine, redelijk welvarende zwarte stedelijke middenstand op te bouwen en zij zijn er zich ook van bewust dat een zeker percentage zwarten te eigen oate met dit systeem koilaboreert. Maar ze zeggen heel duidelijk: wij zoeken een ander ekonomisch stelsel, meer socialistisch georiënteerd, met de mogelijkheid van grotere materiële gerechtigheid, een stelsel dat de historische gemeenschapswaarden van Zwart Afrika omvat, weerspiegelt en belichaamt. Wat ook de uiteindelijke vorm daarvan zal zijn, één ding is zeker: het kapitalisme biedt ons geen antwoord op onze problemen", zo trachtte Beyers Naudé de stem van de zwarten te verantwoorden zoals hij die beluistert. Beyers Naudé doordrong zijn gehoor van de ernst van de toestand: .,Zó ernstig, zó wijd en zó bijna onoverbrugbaar is de kloof die gegroeid is tussen ras en ras. volksgroep en volksgroep, persoon en persoon, in een land dat al meer dan honderd jaar bewust tracht om mensen op grond van ras en huidskleur van elkaar te scheiden." Men woont wel samen in één land en op tal van gebieden zijn er verstrengelingen, maar ,,tezelfdertijd staan twee brede volksgroepen diametraal tegen elkaar opgesteld wat hun politieke doelstellingen en hun yisie van een toekomstig Zuid-Afrika betreft." Oostblok Vervolgens stelde Beyers Naudé de vraag, wat nog gedaan kan worden om bloedvergieten te voorkomen. In het Westen, Amerika voorop, heeft de zwarte gemeenschap weinig vertrouwen meer. Namibië is nog immers niet onafhankelijk en Amerika doet weinig aan deze zaak. Europa is te veel ekonomisch verstrengeld met het blanke kapitalisme om iets voor de zwarten te kunnen uitrichten. Beyers Naudé waarschuwde dan ook voor een toenadering tot het Oostblok: .,Als dit proces zo voortduurt leidt dit onvermijdelijk daarheen dat de zwarte bevolking haar toekomstige ideologische en militaire steun meer en meer bij het Oostblok gaat zoeken. De Sovjet-Unie zal voortgaan om wapentuig en militaire opleiding te geven aan bevrijdingsbewegingen van Zuidelijk

250

Dr. Beyers Naudé neemt samen met zijn echtgenote gelukwensen in ontvangst, als kersvers eredoctor van de VU, oktober '72 (AZVU)

Afrika in de hoop daarmee een sterker ideologisch houvast op dit gebied te krijgen — vooral daar waar zwarten gewettigde grieven hebben." Ook van Afrikaanse landen valt weinig te verwachten. Het vasteland van Afrika staat ekonomisch en militair te zwak tegenover de Zuidafrikaanse oppermacht. Maar ook de zwarten zelf zijn vaak nog niet sterk genoeg. Beyers Naudé: ,,De zwarte gemeenschap in Zuid-Afrika heeft, om verschillende redenen, nog niet de nodige solidariteit ontwikkeld om zich in staat te stellen een suksesvolle vredes-verzetsbeweging op gang te brengen. Velen hebben ook hun geloof in de suksesvolle uitwerking van zulk een verzetsbeweging verloren." Ook de kerken zijn onderling nog te verdeeld, meent hij. Beyers Naudé maakte dan ook deze gevolgtrekking: ,,Praktisch betekent het dus dat, tenzij er nieuwe faktoren en onvoorziene ontwikkelingen naar voren treden, wij in de voorzienbare toekomst ons moeten voorbereiden op een lange, uitgerekte guerillastrijd, vooral geconcentreerd in de stedelijke gebieden, met toenemende vormen van sabotage en stedelijke terreur." Oorzaken Weinig op feiten gegronde hoop blijft over op een vreedzame oplossing in Zuid-Afrika, is de vrees van Beyers Naudé. Maar toch: ,,Ais christen is mijn overtuiging dat men de hoop nooit moet opgeven dat God in zijn almacht en genade kan bewerken dat het schijnbaar onvermijdelijke toch nog vermeden kan worden."

Maar laat niemand al te snel zijn vermanende vinger opsteken tegen de zwarten als zij naar zwaardere vormen van geweld grijpen, waarschuwde Beyers Naudé: ,,Als vredesbewegingen door hun aktieve vreedzame strategieën er niet in slagen om geweld te vermijden of te overwinnen, vervalt grotendeels het morele recht om met de vinger van veroordeling naar anderen te wijzen die geweld als laatste middel aangegrepen hebben om hun bevrijding te bewerkstelligen." En bovendien: ,,Als het wérkelijk waar is wat velen — vooral christenen — voorgeven, namelijk dat het hen diepe ernst is om het euvel van apartheid te beëindigen, dan is het haast ongelooflijk dat zij na al deze jaren er nog niet in geslaagd zijn om met vreedzame akties en strategieën hetapartheidsbeleid uit te wissen." Beter kan men proberen na te gaan wat mensen tot geweld drijft, aldus Beyers Naudé: ,,Een van de ernstigste problemen die een vreedzame oplossing bemoeilijken, is het grote aantal groepen, kerken, godsdienstige bewegingen, leiders en volkeren die voorgeven dat zij geweld verafschuwen en dat zij vreedzame veranderingen ondersteunen, zonder werkelijk ernst te maken met het centrale probleem van de grondoorzaken van geweld in al zijn vormen, en de verwijdering van zulke oorzaken voordat dit geweld zijn weg van verwoesting opgaat." Recht zegeviert Tot slot zag Beyers Naudé overeenkomsten tussen de Westeuropese vredesbewegingen en de strijd van miljoenen ontrechten in Zuid-Afrika. Beide,,/e\/en onder de sc/7aduwen van de dood", beide ,,roepen de wereld toe en zeggen: Wij zullen leven en niet sterven!" De bevrijding zal van de ontrechten zelf moeten komen. Beyers Naudé: ,,Wij weten heel goed dat onze bevrijding niet bewerkt kan worden door de grootmachten van de wereld, door handelsbelangen en investeringen, door de multinationale ondernemingen, door militaire bondgenootschappen. Wij zoeken onze kracht in deze strijd om bevrijding in de nauwste verbintenis met allen die geloven dat zij zwak en onmachtig zijn, maar die zich gesterkt voelen door de overtuiging dat met het inzetten van al hun krachten, hun zwakheid en onmacht ten spijt, de dag zal komen waarop recht en gerechtigheid over onrecht en ongerechtigheid zullen zegevieren, waarop bevrijding de plaats zal innemen van onderdrukking."

vu-Magazine 12(1983) 7 juli 1983

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen