VU Magazine 1983 - pagina 354

gepraat omdat analyses uitwezen, dat hun gebruik eep verwoesting van Europa zou inhouden. Niettemin liggen er nog duizenden van die oude en goeddeels veroudere kernwapens in Europa opgeslagen. Tussen 1960 en 1970 concentreerden beide supermachten zich op hun drieledige strategische wapens, namelijk intercontinentale raketten, met atoomraketten uitgeruste onderzeeboten en atoombommen voor vliegtuigen. De theorie werd toen de ,,mutual assured destruction", de gegarandeerde wederzijdse verwoesting, die beide partijen van een oorlog af zou houden. Essentieel hierbij was de verwoesting van steden. Voor militaire doelen waren de rakketten nog te onnauwkeurig. De politici vonden dit een ideale situatie die oorlog onmogelijk maakt en tot rationale onderhandelingen dwong. Die onderhandelingen werden naar hun mening gefrustreerd door kerken en vredesgroepen, die de bewapeningsspiraal wilden stoppen. Een argument van 20 jaar geleden, dat ons vandaag wel heel bekend in de oren klinkt. Omstreeks 1970 startte de ontwikkeling van wapens die zo nauwkeurig zijn dat je er de lanceerinstallatie van de vijand mee kunt raken, althans een groot deel ervan. Daarmee kun je zijn mogelijkheden om terug te slaan beperken. De vijand raakt dan zijn zogenaamd ,,second strike capability" kwijt en dat is een essentieel onderdeel van de ,,balance of terror", zo heeft men ons altijd verkondigd. De politieke theorie past zich voortdurend aan bij de technische mogelijkheden en toch worden die mogelijkheden voortdurend verder ontwikkeld doordat er schatten geld voor ter beschikking worden gesteld. Langzamerhand begint het tot de mensen door te dringen dat zij jaren lang door politieke theorieën bij de.neus zijn genomen en dat de politici te slaafs de militairen volgen en dat de militairen verrast worden door technische ontwikkelingen waar zij niet om gevraagd hebben. Daardoor wordt de huidige vredesbeweging minstens even sterk gedragen door verontwaardigde ouderen als door idealistische jongeren. Omdat de maat vol is!

De Russische strategie Over de strategie en de taktiek van de Verenigde Staten en van de NAVO-landen is tamelijk veel bekend. Op het eerste gezichtlijktdatwatvreemd. Het is , in militaire sfeer toch gebruikelijk om zoveel mogelijk geheim te houden? Op die manier kun je dan de vijand verrassen als het tot een treffen komt. Natuurlijk zijn er ook vandaag in de militaire sfeer veel geheimen, maar de hoofdlijnen van strategie en taktiek zijn bekend en dat heeft twee oorzaken. Ten eerste is Hiet militaire bedrijf extreem duur. De NAVO-landen moeten voor het militaire apparaat grote geldbedragen opbrengen en daarvoor is in een parlementaire democratie toestemming van de volksvertegenwoordiging nodig. Om die toestemming te verkrijgen moeten de militairen duidelijk uitleggen wat zij van plan zijn. Ten tweede gaat het Qiet om een oorlog die met kernwapens moet worden gevoerd, maar om voorkoming van zo'n oorlog door afschrikking. Een effektieve afschrikking betekent dat de vijand weet wat hem te wachten staat bij een militair avontuur. Daarom moet niet alleen de eigen volksvertegenwoordiging, maar ook de vijand goed geïnformeerd worden over de beschikbare wapensystemen en hun dreigende omvang. Daarom zal de NAVO nooit kunnen verklaren dat zij niet als eerste kernwapens zal gebruiken. Het is immers een essentieel 300

onderdeel van de afschrikking de vijand te laten geloven dat kernwapens kunnen worden ingezet, desnoods ten koste van de eigen bevolking. Hoe komt het nu dat de Sovjet-Unie ivé/verklaart dat zij niet als eerste kernwapens zal gebruiken? Het antwoord ligt voor de hand. In Europa is de SovjetUnie de supermacht, die geen aanval van de kleinere NATO-landen te vrezen heeft. Er behoeft dus ook niet te worden afgeschrikt'. Daar komt nog bij dat de strijdmacht van de Sovjet-Unie in Europa in conventioneel opzicht waarschijnlijk de sterkste is. De NAVO is mede afhankelijk van een snel transport van Amerikaanse strijdmiddelen en manschappen over de oceaan. De NAVO is niet in een positie om tegenover het Warschau Pact als agressor op te treden, althans niet zolang de Warschau-pactlanden militair sterk genoeg blijven. Dat laatste moet er wel bij gezegd worden, zekervanuit het Russische standpunt. Men moet dus verwachten dat de Sovjet-Unie alleen maar behoeft te zorgen op het ergste voorbereid te zijn en dat zij bij een inzet van kernwapens door de NAVO èen antwoord klaar heeft. Zij is praktisch zeker van een eerste inzet door de NAVO en kan daarom gemakkelijkeen,,nonftrsfuse"verklaring afgeven. Over het karakter van het Russische antwoord is veel minder bekend dan over de NAVO-strategie. Toch

zijn er wel redelijke gissingen te maken op grond van de volgende gegevens. Rusland is in het verleden herhaaldelijk geteisterd door oorlogen op eigen grondgebied. Aan het begin van de vorige eeuw hebben de West-Europese legers van Napoleon al grote verwoestingen aangericht. Kort na de revolutie aan het einde van de Eerste Wereldoorlog hebben westelijke troepen er huisgehouden in een poging de revolutie ongedaan te maken. In de Tweede Wereldoorlog heeft de inval van de Duitse legers twintig miljoen Russen het leven gekost terwijl een groot deel van Rusland werd verwoest. Men mag dus aannemen — en Russische publicaties bevestigen dit — dat men een volgende oorlog zoveel mogelijk buiten het eigen grondgebied wil voeren. Een tweede bron van gegevens is het Amerikaanse spionagenetwerk waarin foto's, die worden gemaakt door kunstmatige satelieten in de ruimte, een belangrijke rol spelen. Op zulke satellietfoto's kan mën voorwerpen van één a twee meter herkennen. Het doen en laten van de Russen is daardoor bij de CIA goed bekend. Zo weet men alles af van de plaatsing van raketten, de proeven die er mee wordt genomen, de nauwkeurigheid die daarbij wordt bereikt en dergelijke. De agressiviteit en de militaire macht van de Sovjet-Unie wordt langs deze weg dikwijls enigszins overdreven, omdat het vijandbeeld bij de eigen bevolking te versterken. Dat is nodig om het geld voor nieuwe wapenontwikkeling tegenover de belastingbetaler te rechtvaardigen. Verder zijn er enkele strategische leerboeken voor Sovjet-officieren en andere publikaties waaruit men iets over het Russische militaire denken kan leren. Uit al deze bronnen tezamen komt ongeveer het volgende beeld naar voren. De Sovjet strijdmacht is opgeleid om zich te verweren door snel aan te vallen. Dat wil zeggen: men is niet weer van plan langs de grenzen het eigen grondgebied te verdedigen, maar men zal proberen het zwaartepunt van de oorlog zo snel mogelijk in WestEuropa te leggen. Verder blijkt dat men er geheel op rekent dat een volgende oorlog in Europa een kernoorlog zal zijn. Russische soldaten krijgen een grondige training in het meten van straling en het hanteren van radioactief materiaal. Zij zullen in een oorlog in een gebied moeten opereren dat radio-actief is door gebruik van kernwapens. Een eerste stap in een Russische aanvallende verdediging is een zo effektief mogelijke uitschakeling van de Westerse aanvalsmiddelen en een desorganisatie van hun inzet. Men moet een regen van kernwapens verwachten op opslagplaatsen van kernraketten en andere wapens, commandoposten, vliegvelden, spoorwegknooppunten en dergelijke, doch niet op steden en industriecentra. Men verwacht namelijk dat de Russen verstandig genoeg zouden zijn om te proberen de Westelijke produktiecapaciteit zo ongeschonden mogelijk in handen te krijgen vooral ook omdat de industrie in hun eigen land uitgeschakeld zou kunnen worden door Amerika. Snel en hard verwacht men dat zo'n Russische aanval zou zijn, zonder pardon voor de West-Europese landen en hun burgers, maar ook zonder zinloze verwoesting die de eigen problemen alleen maar zou vergroten. Sommige militairen gebruiken dit als argument om te verdedigen dat het voor de bevolking in de steden niet zo erg zal zijn als IKV, Pax Christi en de Nederlandse Vereniging voor Medische Polemologie beweren. Men mag echter niet vergeten dat een stad

301

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen