VU Magazine 1983 - pagina 445

deelt" de samenleving in vijf welvaartsklassen. Het uitgangspunt is het „beleidsmatig minimum". Dat is de uitkering die een echtpaar zonder kinderen krachtens de Algemene Bijstandswet krijgt, en dat is op dit moment/ 1.447,-per maand. Volgens de berekening van Wiebrens behoort éénderde van alle huishoudens tot de laagste twee ini<omensgroepen. Dat zijn mensen met een inkomen onder, op, of net boven het minimum. In deze groep zijn met name de uitkeringsontvangers oververtegenwoordigd. En daarbinnen vinden we vooral de bijstandontvangers. ,.Zij nemen het grootste percentage in de twee laagste welvaartsklassen in. Naar samenstelling bezien is het een liwetsbare groep. Het beeld wordt voornamelijif bepaald door weduwen, gescheiden vrouwen en langdurig werlilozen", schrijft Wiebrens in zijn rapport. En we kunnen alleen maar verwachten dat deze groep de komende jaren nog behoorlijk zal worden uitgebreid. Het zijn dus voor een groot deel vrouwen die de klappen van de economische crisis moeten opvangen. Allereerst omdat ze zelf als gezinshoofd te weinig geld ontvangen. Maar ook als het om een echtpaar gaat, is het vaak de vrouw die moet proberen de eindjes aan elkaar te knopen en de hele stad doorfietst om de boodschappen zo goedkoop mogelijk te doen. Maar hoe zit het nu eigenlijk met die inkomsten? Overdrijven bijstandvrouwen niet over hun te lage uitkering? Of is het werkelijk zo moeilijk rond te komen? In de Amsterdamse Vrouwenkrant staat het volgende uitgavenlijstje (uit 1981): ,, Bijstandsnorm onvolledig gezin f 1.292,Woonkosten (min huursubsidie) 265,Gemiddelde gas/licht/ stookkosten 200,telefoon 40,verzekeringene.d. 30,535,Blijftover f 757,Zie maar eens rond te komen van f 174,69 in de week (zelfs voor iemand zonder kinderen in de groei al een hele klus). Nu worden bijstandsvrouwen ook nog geacht te sparen van dit bedrag, om zo zegt de overheid, niet in moeilijkheden te geraken bij onverwachte bestedingen (kachel stuk, nieuwe bril etc). Dit bedrag was f 75,- per maand en is nu notabene door v.d. Louw verhoogd tot f 91,-1! iets dat niemand natuurlijk overhoudt."

vu-Magazine 12(1983) 10 november 1983

Blikgroente Dat het moeilijk is rond te komen blijkt ook uit andere citaten: ,,lk kom iedere maand te kort... ik kan er niet van leven en dat heb ik aangetoond met mijn huishoudboekje." ,,lk kan het niet verdragen dat ik echt voor mijn gevoel in armoede moet leven." ,,lk probeer best wel heel zuinig te zijn, m'n buren maken er zelfs grappen van, omdat ik nogal wat lampen heb, waar maar 5 watt in zit, dat is schemerlicht." ,,Schoolgeld: het is niet veel, maar ik heb soms 's maandags niet eens meer ƒ 1,-. Dat is voor de één ƒ 1,- en voor de ander ƒ 0,75. Dat heb ik dan niet meer en dan vergeet ik het eens een keer, dan wordt het zo een tientje..." ,,Ja, wij zeggen wel eens, voor ons wordt Albert Heyn zo langzamerhand een museum: je mag er naar kijken, maar aankomen niet." ,,lk zoek altijd hetgoedkoopste uit, dat wordt dan vaak blikgroente." Naast het probleem van de uitkering, die in de meeste gevallen te laag is, zijn er nog andere knelpunten waar vrouwen in de bijstand mee te maken hebben. In zijn scriptie somt Jan Lanser er nog een aantal op. De informatievoorziening vanuit de Sociale Dienst is vaak gebrekkig. Veel vrouwen weten niet dat de Sociale Dienst de eventuele alimentatie kan innen, en dat ze daar niet zelf achter heen hoeven. Ook is de mogelijkheid van het aanvragen van een extra uitkering vaak onbekend. Er bestaan ook interpretatieverschillen tussen verschillende Sociale Diensten. Een onderzoekje naar de reactie van Sociale Diensten op een verzoek de kosten van een bril van 210 gulden te vergoeden, wees uit dat er grote verschillen bestaan. Sommigen vergoeden helemaal niets, anderen het gehele bedrag. In Smallingerland wordt niets vergoed, omdat de prijs

\5CWoo-CxjuyctvA\s^^ 0,05"

-^' 10,-Ó'-(,24

van het montuur, 130 gulden, te hoog was. Want zo werd gezegd, ,,ik kan voor 75 gulden al een mooi montuur kopen." Interpretatieverschillen spelen ook een rol bij het mogen volgen van een opleiding. Het volgen van een lagere opleiding (tot MAVO) is in de regel toegestaan. Het criterium om een hogere opleiding te volgen, is de stijging van de kansen op de arbeidsmarkt. Veel hangt dus af van de bereidwilligheid van de Sociale Dienst. Economische eenheid Een laatste knelpunt is volgens Jan Lanser het hanteren van het begrip ,,economische eenheid" in plaats van het zelfstandig recht op een uitkering: ,,Mensen die niet-gehuwd samenwonen worden behandeld als gehuwden indien de Sociale Dienst het aannemelijk vindt dat ze ,samenleven als man en vrouw'." Een dergelijk beleid vereist een enorme controle op vrouwen in de bijstand. Speciaal daarvoor aangestelde ambtenaren gaan bij vrouwen langs om te kijken of ze niet met een man samenwonen die hen kan onderhouden. „ Tandenborstels tellen" heet dat in de praktijk. En dat gaat dan als volgt, getuige deze citaten: ,,Toen ik nog bij mijn zus inwoonde, kwam er een ambtenaar en die vroeg of ik wel eens vrijde met iemand die bij mijn zus op kamers woont. Hij vroeg: ,vrijt u er wel eens mee', en ,zodra u ermee vrijt, moet u dat doorgeven! 'Ik was met stomheid geslagen.'' ,,Sinds 214 jaar heb ik vriendschap met een vrachtwagenchauffeur die vaak op het buitenland rijdt. Zo nu en dan slaapt hij wel eens bij mij en ik rij in zijn auto. Nu heeft de Sociale Dienst mijn uitkering ingehouden en ik krijg geen geld meer, maar mijn huur en electra en verzekering enzovoort, gaan door. Al meer dan twee maanden heb ik geen geld, ik heb al veel geleend en heb betaalcheques gebruikt, terwijl ik in het rood sta. Ze zeggen dat hij over voldoende middelen beschikt om voor mij en de vier kinderen te zorgen." Niet alleen controle op een eventuele relatie met een man komt veel voor, ook bemoeienis van buurtbewoners is aan de orde van de dag, zoals blijkt uit dit citaat: ,,Na januari dacht ik, dat iedereen wel wist dat de bijstand veel te kort was. Oh, wat een grote vergissing. Want... na een interview met mij in een regionaal dagblad stond de telefoon roodgloeiend: ,U heeft blijkbaar nog wel telefoon, nou ja dan valt het nog wel mee.' ,Wat zit u toch te klagen, gisteren

371

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen