VU Magazine 1983 - pagina 171

in Afrika een grote reputatie en hun werk wordt serieus genomen. Toepassing van elementen uit de orale traditie en literatuur aktualiseert de thematiek van hun werk en brengt het tevens dichter bij het publiek. Met name bij toneeluitvoeringen is de herkenbaarheid voor het publiek van belang. Orale traditie en literatuur vinden we ook terug in de steriele zang- en dansspelen die in het Westen op tournee gaan en die in Afrika spottend ,,Nice black culture for white people" (leuke zwarte cultuur voor witte mensen) worden genoemd. Zuid-Afrika stuurt zo de groepen Kwazulu en Ipi Tombi en Senegal het Ballet féerique du Senegal de wereld rond, om het westerse verlangen naar het exotische te bevredigen.

zeker niet in die van Afrika. Wat is het belang van de bestudering van de Afrikaanse oraie literatuur? In Afrika heeft men zich toegelegd op de orale woordkunst en daarmee schitterende resultaten bereikt. Wanneer wij de Afrikaanse kuituren goed willen bestuderen dan moeten wij zeker naar de orale literatuur kijken, omdat de orale traditie en literatuur een essentieel deel vormen van de kuituur van de volkeren in A frika. Kennis van andere literaturen bevordert bovendien ook het begrip van literatuur in het algemeen. De studie van de orale literatuur kan verhelderend werken voor de studie van de geschreven literatuur. Er was een groot aantal Afrikaanse schrijvers aanwezig, onder andere Leopold S. Senghor, Sembène Ousmane en Cheik A. Ndao uit Senegal, Efua Sutherland uit Ghana, l\/lario de

Kloof

Andrade uit Angola en Bernard Dadié uit Ivoorkust. Op welke wijze gaan Afrikaanse schrijvers om met de orale literatuur? Er is een heel gamma van toepassingen van de orale literatuur binnen nieuwe literaire kreaties. De één schrijft letterlijk op wat hem door de barden verteld en bezongen werd, de ander maakt er een vrij gebruik van. Weer anderen werken de teksten om en brengen nieuwe dimensies aan die beter aansluiten bij de huidige tijd. Een voorbeeld hiervan zijn de verschillende bewerkingen die het epos Soundjata uit West-Afrika en het epos over Shaka uit Zuidelijk Afrika ondergingen in liederen, gedichten en toneelstukken. We kunnen vaststellen dat veel Afrikaanse schrijvers de orale literatuur

vu-Magazine 12 (1983) 4 april 1983

gebruiken als inspiratiebron voor hun literaire werken qua thema en vorm. Op het colloquium werden daarvan voorbeelden gegeven door enkele schrijvers.

Exotisch Afrikaanse toneelstukken werden een tijdlang sterk beïnvloed door Europese voorbeelden. Veel Afrikaans toneel wordt nog steeds in het Engels en het Frans geschreven. Welke invloed heeft de orale literatuur en traditie op het hedendaagse toneel in Afrika? Uit reaktie op het kolonialisme werd de orale traditie een tijd overdreven geromantiseerd. Met name in de voormalige Franse koloniën werd in de vijftiger en zestiger jaren toneel geschreven over historische Afrikaanse helden.

VU-Magazine12(1983)4april1983

zoals de reeds genoemde legendarische Zoeloe-vorst Shaka. Het traditionele Afrikaanse leven van vóór de komst der Europeanen wordt vaak geïdealiseerd. In de poëzie vinden we een parallel in de ,,Négritudebeweging" van de ,, vader van de Afrikaanse letteren" Senghor. In veel toneelstukken komen liederen, spreekwoorden en dansen voor. Dikwijls wordt er ook een bepaalde manier van spreken gehanteerd. En gebruikt men traditionele attributen zoals maskers. Hier vinden we de beïnvloeding door de orale traditie terug. In hun nieuwe omgeving krijgen zij een andere dimensie dank zij de kulturele, sociale en politieke kontekst die afwijkt van de oorspronkelijke. De meeste Afrikaanse schrijvers zijn geëngageerd in hun werk. Zij genieten

In Europa is de rol van de orale literatuur gering geworden met de alfabetisering van het grootste deel van de bevolking. Wat is er te zeggen over de toekomst van de Afrikaanse orale literatuur? In,, Afrika komt de orale literatuur hog overal voor. Zij is nauw verbonden met allerlei gebeurtenissen in het sociale leven. In de nog traditioneel levende dorpen verzamelt men zich 's avonds rond het vuur op het dorpsplein en dan worden er oude verhalen verteld. Vaak zijn deze verhalen gebonden aan een bepaalde tijd, plaats of gebeurtenis. Dat hangt samen met de tradities van het desbetreffende volk. In de steden is de invloed van de moderne samenleving op de orale literatuur groot. Veel sociale en politieke wantoestanden of vrolijker gebeurtenissen worden verwerkt in de orale literatuur. Ook in de steden is de orale literatuur nog niet verdrongen. Op veel scholen, in de wijken, op straat vinden nog steeds,,spontane" uitvoeringen plaats. Zoals dat gebeurde bij de aankomst van de president van Senegal bij het colloquiumgebouw door het Ballet Bougarabou. In Ghana geeft de schrijfster Efua Sutherland drama-workshops op scholen. Met veel sukses weet zij hiermee de kloof te overbruggen die er gaapt tussen het traditionele thuis en de moderne school. In radiouitzendingen wordt ook dikwijls gebruik gemaakt van orale literatuur. De orale literatuur is nog steeds zeer dynamisch aanwezig in de Afrikaanse kuituren. Maar op de lange duur zal zij waarschijnlijk een zelfde ontwikkeling te zien geven zoals dat bij ons ook is gebeurd, al zal zij nooit volledig uitsterven, m

157

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen