VU Magazine 1983 - pagina 287

komen in Zuid-Afrika De blanke g e m e e n s c h a p is overtuigd van de rechtvaardigheid die zij de zwarten meent te b e t o n e n ; ,.ln de bereiking van dit doelwit, zo gelooft de grote meerderheid der b l a n k e n , ligt de weg van orde en vrede, ligt de oplossing van g e w e l d , ligt de garantie van het o p r e c h t e v o o r n e m e n dat een rechtvaardige bedeling voor de zwarten zal verzekeren • De politieke toekomst van de zwarten staat dan o o k steeds in het m i d d e l p u n t bij verkiezingen, aldus Beyers Naudé. ,,maar zonder dat de zwarten enige z e g g e n s c h a p hebben over hun eigen politieke t o e k o m s t . " Als de blanken toch in aanraking k o m e n met wensen van zwarten, zien zij daarin oorlog en konnmunisme o p de loer liggen: ,,De grote meerderheid van blanken ziet deze o o r l o g als een totale aanslag van boze k o m m u n i s t i s c h e m a c h t e n tegen een blanke christelijke samenleving die zoekt naar h a n d h a v i n g van wet en o r d e . " Wat de zwarten ,,vri'jheidsvechters" n o e m e n , heet bij de blanken ,. terroristen", aldus Beyers Naudé. Zwarte idealen De positie en zienswijze van de zwarten is dan ook geheel anders, legde Beyers Naudé uit. Hun politieke overtuiging staat vaak bijna loodrecht op die van de meeste b l a n k e n . De meeste politiek bewuste zwarten staan achter het ideaal van een o n v e r d e e l d Z u i d Afrika voor alle rassen, verwerpen de ,,hervormingspolitiek" van Botha, geloven niet in een k o m m u n i s t i s c h e samenzwering tegen Zuid-Afrika. zier het/AA/C niet allereerst als een g e w e l d dadige b e v r i j d i n g s b e w e g i n g en wijzen het kapitalisme af Met het ideaal van een o n v e r d e e l d

onder de sociale kontakten en dat mag niét. Overigens is Beyers Naudé enige tijd geleden lid geworden van de zwarte kerk van Alexandra, maar die is helemaal verboden gebied. Aangrijpend was dan ook, te zien hoe de zwarten van Alexandra

Zuid-Afrika is de thuislandpolitiek in strijd. Beyers Naudé: ,,Deze h o u d i n g weerspiegelt twee uiterst g e w i c h t i g e opvattingen bij de zwarten: ten eerste de volwaardige aanvaarding van een niet-raciale maatschappij, met gelijke rechten en een gelijkwaardige plaats voor allen, o n g e a c h t ras of kieur: en ten tweede de bereidwilligheid, die ze door deze bewuste of o n b e w u s t e christelijke h o u d i n g te kennen g e v e n , van vergiffenis tegenover de blanken die hun zoveel lijden en o n r e c h t hebben a a n g e d a a n , zolang zij bereid zijn om de a p a r t h e i d s g e d a c h t e geheel en al te verwerpen ' W o r d e n de zwarten g e b r u i k t voor een k o m m u n i s t i s c h e s a m e n z w e r i n g tegen Zuid-Afrika? Beyers Naudé: ,,De grote meerderheid van politiek-bewuste zwarten erkent dat R u s l a n d , net als de Verenigde Staten van A m e r i k a , zijn bepaalde i d e o l o g i s c h e k e n m e r k e n in Afrika wil b e v o r d e r e n en dat de Sovjetu n i e miljoenen besteedt aan voorziening van w a p e n t u i g voor landen in Afrika. Maar wat Z u i d - A f r i k a betreft geloven zij dat de totale aanslag waarnaar minister P. W. B o t h a g e d u r i g verwijst, d o o r hen als zwarten ervaren w o r d t als d e ' t o t a l e aanslag van de blanke m i n d e r h e i d , g e r i c h t tegen de zwarten van het land. Zij geloven verder dat de g r o n d o o r z a a k van het geweld dat in Zuid-Afrika bestaat, niet g e z o c h t moet w o r d e n bij Russische of O o s t b l o k o v e r h e e r s i n g , maar bij de blanke Zuidafrikaanse m a c h t s h a n d having, g e r u g g e s t e u n d d o o r de grote Westerse m o g e n d h e d e n " Huiver voor geweld Beyers Naude wees e r o p dat het ANC altijd een b e v r i j d i n g s b e w e g i n g is geweest met een grote huiver voor ge-

vooreen keerde rollen hadden omgedraaid, met z'n allen naar het huis van Beyers Naudé waren gekomen en daar een huisdienst hielden. Ongebroken De toespraak van Beyers Naudé aan de

De katheder bleef leeg, het waterglas onaangeroerd, maar ds. Beyers Naudé sprak. Op de achtergrond werden dia's getoond van de spreker (AVC/VU-Kees Keuch)

weid tegen m e n s e n . Hij maakte er noc eens melding van ,.dat een b e w e g i n g zoals het A N C . gesticht in 1912. g e d u rende 48 jaar als een v o l k o m e n wett'ge politieke organisatie met vreedzame m e t h o d e n in Zuid-Afrika g e o p e reerd heeft en dat eerst na 1960. toen het ANC en PAC in Zuid-Afrika v e r b o den w e r d e n , de leiders ervan zich ged w o n g e n gevoeld hebben om de toen e m e n d e g e w e l d s m a a t r e g e l e n van het Zuidafrikaanse regiem tegen de zwarte g e m e e n s c h a p te beantwoorden met beperkte v o r m e n van t e g e n g e w e l d . De g r o t e meerderheid van politiek-bewuste zwarten wijst er verder op dat in de 23 jaar die verlopen zijn vanaf 1960 tot v a n d a a g het ANC steeds g e p o o g d heeft zijn militante akties te b e p e r k e n tot strategische doelwitten met i n a c h t n e m i n g van de beveiliging van mensenlevens, v o c zover enigszins mogelijk Maar n i e m a n d moet verbaasd zijn als het g e w e l d tegen de apartheidsmaatschappi] toeneemt: ..Tezelfdertijc hebben alle verantwoordelijke leiders van de zwarte en gekleurde bevolking In Zuid-Afrika gewaarschuwd dat de voortgezette doorvoering van het huidige beleid slechts tot verscherping van het konflikt kan leiden en tot aar dreigende botsing waarin bloedvergieting op grote schaal kan plaatsvinden. Apartheid — zeggen ze — is geweld, struktureel, juridisch, persoonlijk geweld, en leidt onvermijdelijk tot verder geweld." Meer socialistisch V a n het kapitalisme hebben ae zwarten nog niet veel z e g e n i n g e n onderv o n d e n , schetste Beyers Naude. De zwarten ervaren dit e k o n o m i s c h e stelsel dagelijks aan den lijve als ,.een

VU was nog een staartje van het VUeeuwfeestln 1981. Indatjaarsprakde Braziliaanse bisschop Dom He/der Camara op de VU een rede uit, waarin hij pleitte voor een bijzondere leerstoel aan de VU, gewijd aan de wetenschappelijke diskussie over bevrijding en gerechtigheid. Daarna is een kommissie aan de slag gegaan, In samenwerking met de VUVereniging, de Radboudstichting, het Wetenschappelijk Onderwijsfondsen de IKON, om te bepalen, wie vooreen eerste rede in aanmerking zou komen. Men was het al snel eens: Beyers Naudé, de man wiens stoel al even pijnlijk leeg bleef toen de VU in 1981 in de Nieuwe Kerk van Amsterdam een aantal eredoktoraten uitreikte. Ook toen bleef een visum voor Nederland uit. ,, Ondanks de moeilijke omstandigheden waarin hij verkeert, is hij ongebroken ", aldus de rektor-magnifikus, „/i//7?OL/df zich staande door een rotsvast geloof in het rentmeesterschap dat wij van God gekregen hebben."

249

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen