VU Magazine 1983 - pagina 195

gekomen, ondanks het feit dat — zoals nog zal blijken — het merendeel van de betogers zich heel bewust achter die expliciete eisen opstelde. Maar ook bij een andere keus hadden de organisatoren, die maximaal rond de 100.000 betogers verwachtten, niet op een dergelijke ontzagwekkende opkomst gerekend.

Waar 't om begonnen is ,,Elk verhaal heeft een verleden", schrijft Benschop in het eerste hoofdstuk van zijn boek, waarin hij de voorgeschiedenis schetst van de grote beroering die onder grote delen van de Europese bevolking is ontstaan. Het merendeel ervan ligt nog vers in het geheugen. Kern van die voorgeschiedenis is het Navo-besluit, in 1979 genomen, om nieuwe middellange-afstands kernwapens te produceren en op te stellen op het Europese continent. Dit besluit was niet een louter Amerikaans initiatief: in 1977 uitte de Duitse bondskanselier Sc/7Ar)/df openlijk zijn ongerustheid over de al langer levende, politiekpsychologische vraag of de Verenigde Staten, in geval van een aanval door het Warschau-Pact op West-Europa, bereid zouden zijn hun strategische wapens in te zetten en, terwille van dit continent zowel de Sovjet-Unie ais zichzelf te vernietigen. Voor Schmidt was die vraag actueel geworden op het

Helmut Schmidt: hartekreet lAnefo)

Henri Kissinger: accepteren (Anefo)

Betekende dit niet dat men bezig was de enorme afschrikking en de atoomdrempel, die men met de bestaande strategische kernwapens en het definitieve karakter van hun vernietigingsvermogen had opgebouwd, nu in feite weer afbrak? Dat het diezelfde president van de Verenigde Staten was, die uiteindelijk als enige zou mogen beslissen over de vraag of en wanneer er op de knop van déze wapens gedrukt zou worden, completeerde voor

Ronald Reagen: knop (Anefo)

moment dat de gelijkwaardigheid van de Sovjet-Unie aan de Verenigde Staten op het punt van strategische kernwapens een feit, en het bestaan van een SS-20raket aan Sovjetzijde bekend werd. Daarmee achtte hij en anderen de noodzaak geboren die nucleaire garantie van de Amerikaanse kant te demonstreren door het ontwikkelen van een kernwapen dat in WestEuropa op land gestationeerd zou worden. Dat wapen zou de VS-kernmacht aan het Europese grondgebied binden. Voor de Verenigde Staten zélf was van belang dat een dergelijk wapen, in Europa gestationeerd, ais bindmiddel tussen de Navo-bondgenoten zou fungeren en de afschrikking geloofwaardiger zou maken. De Amerikaanse ex-minister van Buitenlandse Zaken, Henri Kissinger, benadrukte in september '79 vu-Magazine 12(1983) S mei 1983

nog eens dat Schmidts angst niet uit de lucht gegrepen was. Hij zei met zoveel woorden, dat de nucleaire garantie van de Verenigde Staten minder zeker is dan ze lijkt en dat West-Europa daarom, naar zijn stellige overtuiging, de nieuwe wapens moest accepteren. Dat deze „aanöeve//ng" verdacht veel naar chantage riekte, maakte Schmidts hartekreet geloofwaardiger en versterkte een uiterst somber vooruitzicht: het werd steeds waarschijnlijker dat bij een nucleair treffen in de eerste plaats West-Europa tot een rokende, radio-actieve ruïne zou worden herschapen en dat, met het plaatsen een eerste stap naar een ,,beperkte kernoorlog" gezetzou zijn. Dat dit geen inbeelding is, mag blijken uit hetgeen Ronald Reagan als president van de Verenigde Staten in oktober '81 opperde: Ik kan me voorstellen dat er sprake zou kunnen zijn van het gebruik van tactische kernwapens tegen de troepen in het veld, zonder dat dit ertoe zou leiden dat een van beide grote mogendheden op de knop zou drukken."

Dries van Agt: binnenzak (AVO/VU)

menige weldenkende Europeaan het besef dat deze ontwikkeling hoe dan ook gestopt moest worden.

De dwaasheid ten top In december '79 nam de Navo-ministerraad het bekende dubbelbesluit: men stemde in met de produktie en plaatsing van ,,Pershings" en ,,kruisraketten" en voorzag het plan van het misleidende etiket,,modernisering". Een eufemisme, aldus Benschop, omdat de kruisraket nieuw is en niets vervangt en omdat het feit dat de ,,oude" Pershing-I de Sovjet-Unie niet, en de vervangende Pershing-ll deze wel kan bereiken een essentieel verschil uitmaakt. Aan dat besluit was in Nederland al enige onrust voorafgegaan — reden waarom ons land uiteindelijk

177

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen