VU Magazine 1983 - pagina 329

Uit de Hortus

„Doornen en distels" (1) door Daan Smit

,,Omdat gij naar uw vrouw hebt geluisterd en van den boom gegeten, waarvan Ik u geboden hiad: Gij zult daarvan niet eten, is de aardbodem om uwentwil vervloekt; al zwoegende zult gij daarvan eten zolang gij leeft, en doornen en distelen zal hij u voortbrengen, en gij zult het gewas des velds eten; in het zweet uws aanschijns zult gij brood eten, totdat gij tot den aardbodem wederkeert, omdat gij daaruit genomen zijt; want stof zijt gij en tot stof zult gij wederkeren." (Genesis 3:17-19) In de Bijbel komen „doornen en distelen" nogal eens ter sprake. Het betreft hier een aantal planten behorend tot verschillende geslachten, die allemaal — de een sterker dan de ander — doorns voortbrengen. Op het ogenblik komen er in Israël maar liefst meer dan 100 verschillende soorten voor! Onder hen bevindt zich een aantal dat ook in ons land te vinden is en zelfs tot de inheemse flora gerekend mag worden. De meest algemene onder hen zijn bij voorbeeld de mariadistel en de kalketrip. Met deze laatste, de kalketrip dus (Centaurea calcitrapa) zal in enkele artikelen onder het hoofd ,,Doornen en distelen" nader op deze gewassen worden ingegaan. In landen rond de Middellandse Zee, is de kalketrip behorend tot de familie van de samengesteldbloemigen (Compositae), een algemeen voorkomende plant. De bloem-

vu-Magazine 12(1983) 7 juIM 983

hoofdjes en later de vruchten zijn voorzien van enorme hoornachtige doorns, waartussendoor zich de vele bloeiende bloemetjes die te zamen het bloemhoofdje vormen, zorgvuldig een weg moeten banen zonderde bloemblaadjes te beschadigen. Deplantopzich, noch het blad is van dergelijk ,,afweergeschut" voorzien. Desalniettemin blijft het voor dieren een ongenaakbare plant, waarvan geen blaadje te verschalken valt. In ons land, waar ze vooral aan de kust, langs wegen en dijken te vinden zijn, zijn ze veel minder zwaar ,,bewapend" metdoorns dan hun zuidelijk groeiende soortgenoten. De oorzaak ligt in het feit dat de grond waarin ze hier groeien veelal voedselrijker is en dat er bovenal in onsklimaatbeduidend meer neerslag valt. Daardoor is de groeikracht ook veel groter en worden ze hierdan ook hogertot maximaal 60-70 cm. Kweken we ze daarentegen in onze eigen tuin, dan worden ze nog veel robuuster(tot90-100cm!). Het spreekt voor zich dat die planten die we in zuidelijke landen, groeiend op ogenschijnlijk gortdrogegronden, veel karakteristieker zijn dan die exemplaren die we hier aantreffen. De droge-warme gebieden waar deze doornachtige plant veel voorkomt zijn dan ook voor mens en dier ontoegankelijk. Het is juist vanwege die zware bedoorning dat het een interessante plant

is om gekweekt te worden. In ons klimaat is hij gemakkelijk als éénjarig gewaste behandelen, ofschoon hij ook voor een tweejarige doorgaat. Een standplaats in de volle zon is een must. Kalketrip stelt hoegenaamd geen eisen aan de grond; hoe mindervoedsel deze bevat en hoe droger de standplaats is, des te kleiner en bedoornder de plantzal opgroeien. Het is dan ook een hele toer, de zaden uit de rijke

bloemhoofdjes te peuteren zonder bloedende vingers op te lopen. Wie eens Centaurea calcitrapa in zijn tuin heeft gehad, zal er jaarlijks wel met een bloedend hartafscheid van moeten nemen. Des te groter is dan de vreugde ze het vojgend voorjaar weer vanaf eind april te kunnen zaaien om ze zo tegen augustusseptember weer in volle bloei te kunnen aanschouwen.

279

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen