VU Magazine 1983 - pagina 119

Gereformeerden en oorlog, een omvangrijk probleem voor dooumentalisten Vijftien jaar geleden kreeg een leerling van de Bibliotheek-en Documentatieschool in Amsterdam eens opdracht een bibliografisch overzicht samen te stellen van het denken van Gereformeerden over het oorlogsvraagstuk tussen 1953 en 1968. Het bleek voor Addy P. van Overbeeke een kolossaal karwei vanwege de overweldigende hoeveelheid materiaal. Eén schooljaar bleek nauwelijks toereikend om alleen al de titels op te sporen en te ordenen van wat gereformeerden in een tijdsbestek van 15 jaar over het oorlogsvraagstuk hadden bedacht, opgeschreven en laten drukken. En dat in de tijd waarin het in 1966 gestarte IKV nog nauwelijks op gang was gekomen. Het, niet geheel volledige, resultaat was een boekwerk van vijftig gestencilde pagina's, met 267 titels van boeken, brochures en artikelen van ,,Gereformeerden over het oorlogsvraagstuk" tussen '53 en '68. Menkannietvolhouden dat deze problematiek hen onberoerd heeft gelaten.

De productiviteit is sindsdien allerminst afgenomen. Integendeel, zo lijkt het. Onvermoeibaar blijft men worstelen met het onderwerp. Het februari-nummer van Voorlopig getuigt van de immense gewetensspanning, die het vraagstuk van de kernbewapening ook in gereformeerde kring oproept. Daar leidt het zelfs tot dreigingen met intrekking van de kerkelijke bijdrage (een aantal ICTO-aanhangers) en tenminste één opzegging van het lidmaatschap van de gereformeerde kerken (een JKV-aanhanger). Onafhankelijk van elkaar hebben de laatste tijd zich enkele auteurs beziggehouden met de vraag hoe in het verleden (o.a. voor W.O.II) de gereformeerden over het oorlogsvraagstuk dachten. In Trouw van 22 januari publiceerde drs. J. Ridderbos, gereformeerd predikant in Nijmegen, een pagina-groot artikel over de in de jaren dertig spelende problematiek rond CDU en NSB. Drs. Ridderbos is bezig een dissertatie voor te bereiden waarin ook de gezagsproblematiek tijdens de bezettingsjaren (prof. Klaas Schilder) aan de orde zal komen. Aan de VU schreef kort geleden J. 8. Reinders een doctoraal scriptie ethiek over gereformeerden en het oorlogsvraagstuk tussen 1918 en 1940. Gedurende twee jaar verzamelde hij tijdens zijn assistentschap bij de sectie ethiek materiaal over dit onderwerp. Ten slotte verscheen bij Meinema in Delft een boek ,,De Gereformeerden

en het oorlogsvraagstuk. ,,Twee gereformeerde predikanten schreven het, ds. A. O. Grandia te Amsterdam en ds. H. van der Laan te Gorinchem. Wie een goede en beknopte documentatie wil voorwat zich vooren nadeTweede Wereldoorlog heeft afgespeeld op het gereformeerde erf van wat betreft dit onderwerp is met dit boek (ƒ 22.50) redelijk uit de brand. Het werk is opgedragen aan prof. dr. J. Verkuyl ,,belangrijk voortrekker inzake de brandende vragen van oorlog en vrede". Alle synode-uitspraken staan er in. „Aanhangers van het IKV-standpunt, maar ook ICTO-sympathisanten en velen, die niet tot een bepaalde groep gerekend willen worden, zullen hun voordeel doen met deze uitgave", schrijft uitgever Meinema in een begeleidend persbericht. Want behalve het probleem van de Bom is er ook het probleem van de Markt. Alleen al om de overstelpende hoeveelheid gereformeerde literatuur over de problematiek is het nuttig dat

'-•^

vu-Magazine 12 (1983) 3 maart 1983

op gezette tijden er een samenvattend overzicht verschijnt. Zelfs hevig geïnteresseerden ontbreekt het aan tijd om vandaag de dag de belangrijke algemene publikaties over dit onderwerp te lezen; wie ook nog wil kennisnemen van alle teksten die gereformeerden afscheiden over de problematiek, moet verder niet te veel aan het hoofd hebben. Het gevaar van een informatie-overvloed (Van Cuilenburg) is hier levensgroot aanwezig. Dat kan er toe leiden dat de meeste mensen ten slotte van niets meer weten en weerloze slachtoffers worden van de beïnvloedingsarbeid van reclame-bureaus. Want je kuntzeggen watje wilt, van de huurschrijvers, die Reagan van plan is te charteren, ze weten dat je met een paar pakkende woorden meer bereikt dan met oeverloze beschouwingen. (De slagzinnen van het IKV mogen er trouwens ook wezen, maar die zijn in ieder geval niet door huurlingen bedacht). Het nut van zo nu en dan een documentatie is dat de overvloed aan materiaal toegankelijk blijft. Is Kuitert b.v. van gedachten veranderd? Van Overbeeke's bibliografisch overzicht geeft op dat hij december '58 in Horizon een artikel schreef onder de kop Sjaloom, in Sermo nov. '62 over de kernwapenen in discussie was met Trouw en voorts in datzelfde nummer een artikel schreef onder de kop „Wat u bij de discussie moet onthouden". En april '63 volgde een artikel van zijn

...svno*'-»*'*!.-^'»"'

109

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen