VU Magazine 1983 - pagina 189

als je dat weet kun je er één onderwerp uitpikken en dat nader gaan uitdiepen. Dat heb ik gedaan: ik moest me ter plekke helemaal inlezen in het onderwerp, ik wist niet wat me te wachten stond, heb uiteindelijk na anderhalve maand wat gevonden en ben toen op het deelonderwerp ,,bezitsbescherming" verder gaan zoeken. Om dat uit te zoeken heb ik de arresten van de Supreme Court in Sri Lanka doorgelezen. Ook heb ik de meer recente literatuur over dit onderwerp bestudeerd. Zo kon ik bekijken in hoeverre dat rooms hollandse recht van bezitsbescherming nu nog wordt toegepast en welke problemen men daarbij heeft. Dat heb ik echter niet helemaal uitgewerkt in deze scriptie, want ik heb al 115 bladzijden besteed aan het beschrijven van hoe het recht daar is terecht gekomen en wat er van over is. Van mijn eigenlijke onderzoek heb ik alles nog in manuscriptvorm liggen en dat is, als het uitgetypt wordt, een even grote hoeveelheid." En wat is je conclusie? Zijn er overblijfselen van tiet Nederlands recht in het huidige rechtsstelsel van Sri Lanka terug te vinden? Je moetje bedenken dat in het rechtssysteem van Sri Lanka niet alleen het rooms hollands recht, maar ook het Engelse recht en de inheemse rechtstelsels, zoals het Moslimrecht, het Kandyrecht en de zogenaamde Thesawalamai een rol spelen. Het rooms hollands recht is door het Engelse recht vervangen voor wat betreft het strafrecht, procesrecht en handelsrecht. Op het terrein van het privaatrecht, en met name het zakenrecht domineert nu nog het rooms hollandse recht. Dit oud Nederlandse stelsel vervult een zelfstandige funktie op dit terrein. Anderzijds speelt het een rol als alle andere genoemde systemen geen oplossing kunnen bieden. Bij voorbeeld, als je in je bezit bedreigd werd, kon je naar de rechter stappen om je bezit te laten beschermen, de zogenaamde bezitsinterdicten. Men moest aan bepaalde eisen voldoen wilde een dergelijke actie kans van slagen hebben. Een paar van die typische vereisten die hoorden bij het rooms hollandse recht van bezitsbescherming vindt men nu nog in in de rechtspraak terug."

Hugo de Groot ,,En wat de verschillen en overeenkomsten met het Nederlands, recht betreft, dat is niet eenvoudig aan te geven. Wél kun je zeggen dat wij in Nederland het Civil Law-systeem hebben, wat op het Romeinse recht terug

vu-Magazine 12(1983) 5 mei 1983

gaat, en dat het recht in Sri Lanka een mengsel is van verschillende grote rechtssystemen. Daarin vind je dan het Civil Law-systeem terug, dat is onze invloed geweest, maar ook de grote invloed van de Engelsen, het Common Law-systeem. In dat laatste systeem legt men zich er, in tegenstelling tot het Civil Law-systeem, niet primair op toe het recht in wetboeken vast te leggen: de rechtspraak wordt op jurisprudentie gebaseerd. In de rechtsspraak in Sri Lanka vindt men overigens verwijzingen naar Nederlandse juristen, naar bij voorbeeld Johannes Voet, Simon van Leeuwen, Johannes van der Linden en Hugo de Groot. Deze schrijvers worden met hun werken geciteerd voor de rechtbanken. Je ziet dan ook verwarring optreden, want de werken van die Nederlandse juristen zijn ten dele in het Nederlands en ten dele in het Latijn. Dus die zijn niet al te makkelijk toegankelijk, er is maar een aantal werken vertaald in het Engels, de voertaal op Sri Lanka. Er wordt dus maar van een beperkt aantal juristen gebruik ge-

in de Digesta (rond 600) is vastgelegd en het Hollandse gewoonterecht wat hier gold. De term rooms-Hollands recht is terug te voeren op Simon van Leeuwen die het recht van zijn tijd aanduidde met de benaming roomsHollands recht. Dat was in 1652. Waarom hij het zo noemde is niet bekend, hij heeft misschien niet aan de associatie met het rooms-katholicisme gedacht. In het Engels is de term overigens duidelijk: Roman Dutch Law." Zijn er veel katholieken op Sri Lanka? ,,Nee, misschien een paar procent van de bevolking. Er zijn meer gereformeerden. Je hebt daar twee kerken: de Wolvendaalkerken de Dutch Reformed Church. Er zijn veel overblijfselen van de gereformeerde godsdienst. Je ziet ook in oude archiefstukken bepalingen omtrent de godsdienst. Schoolmeesters mogen aan hun leerlingen bij voorbeeld geen boeken geven die niet in overeenstemming met die bepalingen zijn. Een echte Nederlandse kolonie is er niet meer te vinden; wel veel mensen met Nederlandse achternamen. De Burghers bij voorbeeld, hoewei die niet noodzakelijk regelrecht van Nederlanders hoeven af te stammen, maar van personen die in dienst zijn geweest van de Verenigde Oostindische Compagnie."

Luizen

Het VOC-wapen boven een poort in G alle (foto Kees Keuch)

maakt, en door nu van Nederlandse zijde dit onderwerp eens te belichten, krijg je een andere invalshoek."

Katholieken Waarom spreek je van rooms hollands recht in plaats van over romeins hollands recht, terwijl het toch hetzelfde is? ,,Die verwarring treedt wel meer op, het doet zo rooms-katholiek aan hé? Het heeft daar overigens niets mee te maken. Het is Romeins-Hollands recht omdat het een samengaan is van het Romeins recht zoals door Justinianus

Kon je makkelijk toegang krijgen tot de bibliotheken en studiezalen? ,,Het overviel me een beetje hoe hartelijk ik daar ontvangen werd. Men vond het echt leuk dat van Nederlandse zijde belangstelling voor dat Nederlands recht werd getoond. Want tot nu toe hebben zij daar alsmaar zitten ploeteren met Simon van Leeuwen en onze erfenis, terwijl wij ons er niet voor interesseerden. Alle deuren zijn voor me opengegaan. Ook op de rechtbank. Ik kreeg toestemming om in de Judges Library t& studeren en in de Attorney Generals Library. En dat zijn ook allemaal hele bijzondere gebeurtenissen. De Judges Library bij voorbeeld, waar ai die rechters met die lange witte pruiken naarbinnen komen schuifelen en daar zit ik dan tussen! Als je in Londen in een bibliotheek zit te studeren, merkt niemand dat je buitenlandse bent, maar hier kan men er niet om heen. Want je bent blank, blond haar, jong en een vrouw. Dus ik ben heel veel tijd kwijt geweest met mensen die naar mij toekwamen en wat aarzelend vroegen waar ik vandaan kwam. En of ik ook studeerde, hoe het in mijn land was en meer van

171

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen