VU Magazine 1983 - pagina 226

Reformatie was nodig wegens de veranderde historische omstandigheden waarmee de bestaande geloofsbeleving geen gelijke tred had gehouden. Het ligt voor de hand om te trachten het instituut van de Kuypervoordrachten te benutten voor een bezinning in dezelfde lijn. Zulk een bezinning zal op zoek moeten gaan naar de wortel die geloof en handelen verbindt, waaruit de reformatorische vernieuwing steeds voortkwam en voortkomt. Die wortel zal zijn betekenis voor zijn tijd blootgeven als wij die, zoals Kuyper en de zijnen voor hun tijd trachtten te doen, betrekken op de maatschappelijke realiteit die wij, staande op de grond van het belijden, thans ervaren. Het is vooral in de lijn van Kuyper om die ervaring uit te bouwen tot bewuste analyse. Maar er moet mijns inziens een stap verder worden gedaan: die bewuste analyse (die op zijn beurt een maatschappelijke plaatsbepaling veronderstelt) is evenzeer voorwaarde voor de herkenning van de betekenis van het,,nochtans" van de Reformatie als omgekeerd. Het is immers — in de woorden van de Heidelbergse Cathechismus — ,,door onze Godzalige wandel" dat ,,onze naasten ook voor Christus gewonnen worden". Hoe staat het met de moderne mogelijkheden voordie wandel? In de technische en vertechniseerde maatschappij waarin wij leven, zegt de Franse calvinist Jacques Ellul in zijn boek l'impossible prière, is een volstrekt nieuwe gebedssituatie ontstaan. Deze buitengewone auteur, sedert 1965 ere-doctor aan de VU, zal in hetgeen volgt veelvuldig ter sprake worden gebracht.

REFORMATIE EN REVOLUTIE Over het 'Nochtans' in het nucleaire tijdperk De moderne vertechniseerde samenleving heeft het bewustzijn van de persoon en daarmee de menselijke aanspreekbaarheid grondig aangetast. De Reformatie richt zich, in haar meest eigenlijke, religieuze bedoeling echter tot dat bewustzijn. ZIJ houdt dus een principiële kritiek in op de technische maatschappij. De analyse van de moderne economische, politieke en militaire ontwikkelingen doet een beroep op het radicale en oecumenische karakter van de Reformatie. Haar actualiteit brengt haar samen met de bevrijdingstheologie in Latijns-Amenka, waar opnieuw blijkt hoe vernieuwing van de samenleving en kerkhervorming met elkaar verband houden

In het kader van de Kuyper-katheder zal Dr. R.L. Haan, tot voor kort docent aan de oecumenische protestantse theologische faculteit ISEDET te Buenos Aires en thans verbonden aan het Ministerie van Ontwikkelingssamenwerking, in het voorjaar vijf Kuypen/oordrachten houden. Deze voordrachten staan onder auspiciën van de Vereniging voor wetenschappelijk onderwijs op gereformeerde grondslag,

27 APRIL 1983 Reformatie: verkiezing tot vrijheid

4 ME11983 Technische revolutie

13 ME11983 Economische en politieke revolutie

25 ME11983 Modernisering en militarisering

1 JUN11983 Economie en oecumene PLAATS: Hoofdgebouvj Vf!]»--Universiteil (kerkzöal. 15eetóyf;l

De vraag die aan de orde zal komen heeft dus betrekking op het onmiddellijke verband tussen christelijk geloof en actieve zorg om de maatschappelijke ontwikkeling. Het gaat niet om een ,,sociale doctrine van de kerk" die het ,, e/gen////f óe//yden" onverlet zou laten. De vragen van de moderne tijd raken het wezen van de kerk zelf. Ook Dooyeweerd heeft aan deze universiteit de bezinning op de geestelijke en maatschappelijke ontwikkeling van zijn tijd gezien als een noodzaak, voortvloeiend uit ,,het hart van het christelijk leven".

Detraditie De reformatie onderscheidde zich naar haar diepste betekenis zozeer van de rooms-katholieke kerk- en wereldbeschouwing dat zij zelfs voor heden in dit opzicht nog voortdurend tot bezinning dwingt. Om die betekenis voor onze tijd te verstaan l<unnen we

196

AANVANG: rNFORMATIE: Vtije Universna!, Bureau Rector Magnificus De Boeletoan 1105.1081HV Amsterdam Toegang gratis Na elke lezing is er gelegenheid tot discussie

ectiter niet zonder een analyse en een beoordeling van de omstandigheden van zowel toen als nu. Een onhistorische, ,.fundamentalistische" aanpak zou een bewijs zijn dat wij in feite passief blijven en zouden vervallen in een gemakkelijk soort van traditionalisme. En traditionalisme is niet de beste vorm van omgang met de traditie: dat geldt niet alleen voor rooms-katholieke, maar evenzeer voor protestantse christenen! Tijdens een cursus waarin de Institutie van Calvijn werd behandeld, merkte een Latijnsamerikaanse theologisch

student op dat de lezing van het slothoofdstuk ,,Over de burgerlijke regering" hem tot de conclusie had gebracht dat deze Reformator in de huidige Latijnsamerikaanse problematiek als onbruikbaar moest worden bestempeld. Zijn oproep tot strikte gehoorzaamheid aan de door God gegeven overheid zou neerkomen op een verwerping van alle ,,revolutionaire" vernieuwing. Een bepaalde tekst werd zo uit zijn context gelicht — dat wil zeggen uit de dynamiek van Calvijns theologie als zodanig — en eveneens uit de historische realiteit met het oog waarop die regels werden geschreven. Dit is een te gemakkelijke metho-

vu-Magazine 12(1983) 5 mei 1983

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen