VU Magazine 1985 - pagina 353

Geografen richtten Stichting Landschapsinformatie op

Het landschap is een open boek voor wie kan lezen De zondagmiddag is van oudslier het tijdstip waarop veel Nederlanders een ommetje maken. Zeker als het weer meezit, wordt al gauw besloten tot een wandeling, fietstocht of autoritje in de omgeving om van natuur en landschap te genieten. Dat je het landschap wellicht nog meer waardeert als je er meer van afweet, probeert Joop van der Schee, onderwijsgeograaf aan de VU, in dit artikel toe te lichten. krijgen. Natuur en mens vormen samen het landschap. Elk onderdeel van het landschap vertelt zijn eigen boeiende verhaal: welke mogelijkheden en beperkingen de natuur de mens bood en wat de mensen dreef die het landschap van generatie op generatie vorm hebben gegeven. Hoe meer je weet over een landschap, des te meer kun je het naar waarde schatten. Helaas worden waardevolle landschappen in toenemende mate bedreigd door stedebouw, wegenaanleg, ruilverkaveling en milieuvervuiling. Gelukkig wint de opvatting terrein dat de natuur geen verbruiksartikel is. Maar slechts degene die de ontstaansgeschiedenis en de functie van een bepaald landschap kent, kan verantwoord meebeslissen over behoud of verandering van dat landschap. '

Joop van der Schee De hoeveelheid vrije tijd in onze maatschappij neemt toe, terwijl de inkomens stabiliseren of dalen. Dit betekent enerzijds dat men ook op andere dagen dan op zondag tijd heeft om er op uit te trekken, en anderzijds dat men zich in toenemende mate richt op eigen land en streek bij de besteding van vakantie en vrije tijd. Met name in de periode mei tot oktober verkennen heel wat Nederlanders lopend, fietsend of per auto hun eigen land. Grote organisaties als het Nationaal Bureau voor Toerisme, de NS en de ANWB laten niet af de diverse attracties in ons land aan te prijzen: pretparken, musea, kerken en natuurgebieden. En daarnaast geven talloze kleinere organisaties tips om op aangename wijze in Nederland op pad te gaan. Het soort informatie dat verstrekt wordt is echter van zeer uiteenlopend niveau. Soms alleen een routebeschrijving, soms ook achtergrondinformatie over de zaken die u onderweg passeert of kunt bezoeken. Een onderzoek Dat extra informatie over het landschap op prijs gesteld wordt, bleek uit een onderzoek van twee studenten onderwijsgeografie van de VU. Zij vroegen een dertigtal kampeerders in Zuid-Limburg de Mergellandroute van de ANWB te rijden met een door hen gemaakte folder met geografische achtergrondinformatie. In deze folder werd op eenvoudige wijze iets verteld over holle wegen, rivierdalen, vakwerkhuizen en graften (steile begroeide walletjes op sterk hellende akkers om bodemerosie te voorkomen). Toen deze proefpersonen aan het eind van de rit geïnterviewd werden, bleken zij vrijwel alle dergelijke geografische achtergrondinformatie ook bij andere autoroutes op prijs te stellen. Wanneer je als geograaf met mensen op stap gaat, merk je dat de kennis van het landschap nog al eens gebrekkig is. Slechts weinig mensen kunnen een verklaring ge-

vu magazine, 14e jaargang nr. 8, september 1985

Joop van der Schee ven voor de hoogteverschillen in het landschap tussen Utrecht en Arnhem. Als je — liefst ter plekke — vertelt dat de heuvels in Midden-Nederland zo'n 200.000 jaar geleden door dikke ijspakketten omhoog zijn gedrukt, raken velen geïnteresseerd. Evenzo wanneer je in de polders wijst op het verband tussen de hoogte van het waterpeil in de sloten en het grondgebruik door de boeren. En wie weet dat het Leidseplein zo ruim is omdat het vroeger gebruikt werd als parkeerplaats voor grote karren, die van buiten de stad kwamen en waarvoor het verboden was in de smalle stadsstraten te rijden, kijkt zeker anders tegen dit plein aan. Leren kijken Onder meer op grond van dit soort ervaringen besloot een aantal geografen in 1984 de Stichting Landschapsinformatie op te richten. Het doel van de Stichting is door het verstrekken van informatie een breed publiek te leren op een geografische manier naar het landschap te kijken en voor het landschap meer waardering te laten

Veldwerk Een belangrijke doelgroep van de Stichting Landschapsinformatie zijn recreanten, waarvoor fiets- en wandelroutebeschrijvingen worden ontworpen. Routebeschrijvingen zijn echter niet voor iedereen toereikend om kennis te vergaren over het landschap. De ervaring leert dat veel mensen gewezen moet worden op wat er allemaal in het landschap te zien is. Daarom organiseert de Stichting Landschapsinformatie twee keer per jaar een landschapsexcursie onder leiding van geografen. Naast recreanten zijn scholieren een belangrijke doelgroep van de Stichting. Weliswaar leren leerlingen op school via aardrijkskundelessen het één en ander over het Nederlandse landschap, maar deze kennis is niet toereikend om te begrijpen wat je buiten ziet. Een integratie van theorie en praktijk kan bereikt worden via veldwerk, liefst in de direkte omgeving van de school. Een treffende illustratie van het succes dat in dit opzicht met veldwerk behaald kan worden, is de opmerking van een 15-jarige Atheneumleerlinge die tijdens veldwerk in Oegstgeest geleerd had het verband te zien tussen grondsoorten, waterhuishouding en grondgebruik in haar schoolomgeving. Enthousiast zei ze: "Nu fiets ik hier al jaren

287

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen