VU Magazine 1985 - pagina 265

Blokkendoos Twijfelaars aan het nut van de echoscopie vragen zich af of met deze apparatuur nu wel zo veel méér informatie verkregen kan worden. De technieken die bedoeld zijn om misvormingen aan de vrucht op te sporen worden bovendien gekenmerkt door een vreemd dilemma. Aan de ene kant worden vrouwen vertrouwd gemaakt met het kind via het beeldscherm, maar aan de andere kant maakt de mogelijkheid dat zij het kwijt zullen raken als er iets mis is, een zekere afstandelijkheid noodzakelijk. In een tamelijk kritisch boek over alle recente: ontwikkelingen op het terrein van de voortplanting ('Testtube women'), wordt de vraag gesteld of dit meerweten en de grotere keuzevrijheid — als daar al sprake van is — ons nu zoveel gelukkiger heeft gemaakt. Mét de nieuwe keuzemogelijkheden is immers al direkt een aantal opties voorgoed afgesloten. Wie durft er nog een kind met het Down-syndroom ter wereld te brengen nu voldoende mogelijkheden beschikbaar zijn om dat te voorkomen? Wie kan er überhaupt kiezen voor een kind met een afwijking als bekend is hoe de maatschappelijke situatie van een dergelijk kind zal worden? Een ander voorbeeld; in enkele onderzoeken wordt gesuggereerd dat een bepaalde genetische conditie verband kan houden met crimineel gedrag. De resultaten van deze onderzoeken worden grotendeels in twijfel getrokken, maar toch blijkt dat vrouwen zich (in de VS) om deze reden laten aborteren, want, zoals een (potentiële) vader zei: "Het is al moeilijk genoeg een normaal kind op te voeden. Als hij z'n blokkendoos door de kamer gooit, zou ik dan denken dat hij dat doet omdat hij twee jaar oud is, of omdat hij die bepaalde genetische eigenschap heeft?"

Depo-provera Het als een ziektegeval behandelen van zwangere vrouwen bij wie dat absoluut niet nodig is, is geen unicum in de medische wereld. Nieuwe apparatuur wordt doordeziekenhuizen aangeschaft om gebruikt te worden. Voor gevallen waarbij dat nodig is, lijken veel nieuwe ontwikkelingen een uitkomst. Bezwaren rijzen pas als deze ook toegepast worden op gevallen waar de noodzaak niet zo duidelijk aanwezig is. Betreft het een ongevaarlijke techniek zonder nieuwe medische handelingen, dan kunnen de gevolgen hooguit psychisch zijn. Anders ligt het bij medische ingrepen die nodig zijn om de zwangerschap te voorspoedig te laten verlopen, óf om een zwangerschap juist voorkómen. Hoe kortzichtig en snel men kan besluiten om geneesmiddelen toe te dienen waarvan de werking niet volledig bekend is, bleek al enkele tientallen jaren geleden. De middelen thalidomide en diethystilbestor werden toen toegediend aan zwangere vrouwen om een miskraam te voorkomen. De kinderen die zo werden geboren missen soms een lichaamsdeel ('Softenonkindjes') of hebben een verhoogde kans op vaginakanker(in het geval van hethormoon DES). Hormonen worden ook gebruikt bij de anticonceptiva. Dat deze niet onschadelijk zijn wordt wel het duidelijkst bewezen door de farmaceutische industrie, die de doses in 'de' pil keer op keer tracht te verminderen. Wat de gevolgen op lange termijn kunnen zijn is nu uiteraard nog volstrekt onduidelijk. De farmaceutische industrie — en met name de Amerikaanse firma Upjohn — heeft zich echter nog nooit

zo te schande gemaakt als met de prikpil 'DepoProvera'. Deze prikpil — een driemaandelijkse hormoneninjectie die gedurende die tijd beschermt tegen zwangerschap — is verboden in een aantal westerse landen omdat de kans op baarmoederkanker iets werd verhoogd en deze pil een aantal zeer onaangename bijwerkingen heeft. Upjohn zag echter geen bezwaar tegen het op grote schaal dumpen van deze pil in de Derde Wereld, om de door het westen met angst bekeken 'bevolkingsexplosie' tegen te gaan. Wat slecht is voor een westerse vrouw, kon wel eens goed zijn voor een Afrikaanse vrouw, zo redeneerde deze fabrikant in het kielzog der publieke opinie, en passant forse winsten incasserend. Germaine Greer plaatst in haar omvangrijke studie 'Het lot van de vrouw; de politiek van de menselijke vruchtbaarheid', de nodige kanttekeningen bij zowel het gedrag van Upjohn, als bij ons westers weten wat goed is voor de Derde Wereld. Ze schrijft; "DatDepoProvera op zo'n grote schaal door arme mensen geaccepteerd wordt hangt met allerlei factoren samen. In de eerste plaats is het een injectie, een toedieningsmethode, die in het verleden zichtbare wonderen heeft verricht. In de tweede plaats is er geen badkamer voor nodig en hoeft het niet weggeborgen te worden voor ratten en kinderen. Het kan niet ontdekt, weggenomen of vernietigd worden door schoonmoeders, echtgenoten of wie dan ook. Het is zeker waar dat er waarschijnlijk niet voldoende is gewezen op de relatieve risico's van bijverschijnselen en kanker, maar omdat deze absoluut gezien bijzonder klein zijn en in vergelijking met de gevaren die zwangerschap en hefbaren van een kindmetzich mee kunnen brengen helemaal niets voorstellen, zal de Bengaalse vrouw die Depo accepteert minstens zo bereid zijn dat risico te nemen als een westerse roker die waarschuwingen over longkanker in de wind slaat. De kans dat ze lang genoeg zal leven om aan kanker te kunnen sterven is trouwens heel klein, of, om het wat botter te zeggen, ze zou liever de kans lopen aan kanker te sterven dan aan een van de ziekten die met een zwangerschap of het baren van een kind gepaard kunnen gaan.''

v.# 14(1984)6juni1985

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen