VU Magazine 1985 - pagina 342

Uit de Hortus

Kruiden Daan Smit "Hij doet het gras ontspruiten voorhetvee, het groene kruid terbew/erl<ing door den mens, brood uit de aarde voortbrengende..." (Psalm 104:14) "Als het gras verdwenen is en hetetgroen zich vertoont en de kruiden der bergen zijn ingezameld,..." (Spreuken 27:25) Of het nu gaat om bittere kruiden, of kruiden in het algemeen, die in de Bijbel voorden aangehaald, in veel gevallen zijn ze moeilijk op geslachtte identificeren (afgezien van de soort). O.m. in bovengenoemde versen, zouden ze betrekking kunnen hebben op fenegriek (Trigonella foenum-graecum) dat tot een van de oudste Gultuurgewassen behoort, In hetoude Egypte werd fenegriek niet alleen als geneeskrachtig gew/as gekw/eekt (o.a, terugdringen van koorts), maarookals voedingsgew/as voor mens en dieren werd het eveneens gebruikt bij het balsemen en bewieroken. Van origine inheems in West-Azië en ZuidoostEuropa behoort Trigonella foenum-graecum tot de familie van de vlinderbloemigen (Leguminosae). Het wordtal sinds mensenheugenis buiten het areaal, waar dit soort van nature inheems is, gekweekt in het Middellandse Zeegebied, in India en Noord-Afrika. De belangrijkste exportlanden van fenegriek vormen op het ogenblik naast India, ook Frankrijk, Libanon, Egypte en Argentinië. De geslachtsnaam Trigonella is afgeleid van het La-

280

tijnse woord trigonus dat driehoekig betekent. Hier wordt gezinspeeld opde sch ijn baar 3-bladige geelwitte bloemkroon van Trigonella foenum-graecum. De soortsaanduiding foenum-graecum komtvan het Latijnse foenum-hooi en graecus-grieks. Grieks hooi dus, een naam vooreen plantdieaangenaam ruikt en in vroegere eeuwen een hoog gewaardeerd middel leverde tegen allerlei kwalen. Het is een eenjarig gewasje, dat in hoogte kan variëren van 20 tot 40 cm en omstreeksjuni-juli bloeit.

De rechtop staande vertakte stengelszijn bezet met samengesteld — op klaver gelijkende —3-tallige blaadjes die een wigvormige langwerpige afgeknotte vorm hebben. Opvallend zijn devruchten, die de vrij kleine onopvallende bloemetjes na bevruchting voortbrengen. Deze zijn lijnvormig en meer dan 10 cm lang, recht of sikkelvormig gebogen en eindigend in een priemvormige 1-2,5cm langesnavel. ledere vrucht bevat ± 10-20 geelachtig bruinezaden. Het is met name vanwege

dezaden datfenegriek op grotere schaal wordt gekweekt. Deze dienen tot voedsel van mens en dier, voorde bereiding van kruiderijen — het vormt o.m. een onderdeel van verschillende kerriesoorten — en voor medicinale doeleinden. Daarnaast kunnen dezaden, die tot poederfijn meel worden vermalen, dienen als plantaardige verfstof. Tegenwoordig vormen fenegriek zaden een belangrijk bestanddeel van surrogaat- of vegetarische vleesprodukten, om reden dat het erg rijk is aan proteïne, mineralen en vitaminen. In Egypte en Ethiopië b.v. wordthetgemengd metgranen tot brood gebakken. De fijngesneden bladeren en jonge scheuten kunnen tevens dienen als bijlage in soepen, die als zodanig vooreen aangename smaakzorgdragen. Cultuur

Nv^

Trigonella foenum-graecum Tekening afkomstig van: Dr. N. Mepper, Kew Herbarium, Engeland

Omdat Trigonella foenumgraecum van origine een gewas is uit het Middellandse Zeegebied is er voor het welslagen van de cultuur veel warmte nodig. De veelal koude regenachtige zomers die ons land kenmerken dragen daartoe niet altijd bij. Zijn de weersomstandigheden echteroptimaal dan kan in 4 maanden tijd na uitzaaiing weer geoogstworden. Veel eisen aan de grond stelt fenegriek niet. Teveel neerslag heeft verrotting tot gevolg. De plantbrengtnetals b.v. de gele lupinestikstof in de grond d.m.v. stikstofknolletjesaan de wortels. In ons land is de beste zaaitijd zo omstreeks half mei.

VU-magazine, 14e jaargang nr. 7, juli/augustus 1985

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen