VU Magazine 1985 - pagina 259

Onderzoek naar bijgeloof in Nederland:

'Geloof in het paranormale is wijdverbreid' Nederlanders zijn bijgeloviger dan menigeen voor mogelijk hield. Dat is de voornaamste conclusie uiteen opinie-onderzoek naar het geloof in het'paranormale', onlangs verricht door het onafhankelijke onderzoeksbureau NSS. De overtuiging dat magnetisme, telepatie, wichelroedelopen en andere paranormale fenomenen op waarheid berusten, blijkt onder de Nederlandse bevolking wijd verbreid. Hoe zit dat? En welke rol spelen rationalisme en ontkerkelijking in dit, zich kennelijk voorspoedig ontwikkelende, geloof in het bovennatuurlijke? Een kijkje in de wondere wereld van het 'occulte'. GertJ.Peelen Dezer dagen plofte een omvangrijk persbericht op het redactionele bureau, afkomstig van de Nederlandse Stichting voorStatistiel< (NSS). De titel maakte direct nieuwsgierig: 'Geheimzinnige kracliten', stond op de map die de resultaten herbergde van een opinie-onderzoek naar het geloof in het bestaan van het paranormale; een in wetenschappelijk opzicht onontgonnen terrein dat niettemin een geïntegreerd deel uitmaakt van het rijk geschakeerde landschap van de religieuze beleving. Geloof in het bestaan van God en/of duivel is vele malen onderwerp van onderzoek geweest, meldt het NSSverslag ter inleiding, om vervolgens te wijzen op de lacune in de kennis omtrent de ö/ygelovigheid van de gemiddelde Nederlander. En dat achten de onderzoekers des te opmerkelijker, daar het occulte in het voetspoor van de sexuele revolutie waarmee de jaren zestig afsloten — sterk aan belangstelling en populariteit won. Dat gold bij voorbeeld zowel de voorspellende kracht van Tarotkaart en I Ching en buitenaardse wezens als heksensabbatten en andere 'Satanische praktijken'. Vandaar dat de NSS de tijd gekomen achtte om, zij het aarzelend maar met behulp van een 'representatieve steekproef' en gewapend met de onvermijdelijke vragenlijst, als eerste de ongebaande paden van het occultisme te betreden. De resultaten mogen zonder meer verrassend heten. Het geloof in het bestaan van een groot aantal paranormale verschijnselen blijkt evident aanwezig bij een flink deel van de ruim

vu-Magazine 14(1984) 6 juni 1985

sterrenwichelaars aan het werk: dertien procent van de ondervraagden vertrouwt blindelings op de horoscoop

achthonderd geënquêteerden achttien jaar en ouder.

van

Kabouters Een greep uit de resultaten: ruim vier van de tien ondervraagden is ervan overtuigd dat het geloof in magnetisme (genezing door handoplegging), wichelroedelopen (op zoek naar 'aardstralen') en grafologie (karakteranalyse op basis van iemands handschrift) op werkelijkheid berust. Ongeveer een derde acht de mogelijkheid om gebeurtenissen te 'zien' die men zelf niet heeft meegemaakt of die nog te gebeuren staan en het 'lezen' van andermans gedachten (telepatie) zeker of in ieder geval zeer waarschijnlijk. Bijna een kwart meent dat men bepaalde gebeurtenissen kan beïn-

vloeden door ze sterk te willen, terwijl ruim een vijfde van de ondervraagden rotsvast gelooft in de voorspellende kracht van dromen. Vooral bij degenen die aan magnetisme en voorspellende dromen geloof hechten, speelt de eigen ervaring die men met deze verschijnselen heeft opgedaan een grote rol. Het geloof in het paranormale blijkt bovendien enige onderlinge samenhang te vertonen: wie overtuigd is van het bestaan van één der verschijnselen is sterk geneigd ook andere bovennatuurlijkheden voor waar aan te nemen. Deze samenhang bezit een structuur die de 24 onderzochte verschijnselen in vier categorieën doet samenvallen. Het 'geloof in buitengewone vermogens van de mens' is de

213

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen