VU Magazine 1985 - pagina 111

en de groeten van Sandino...

Theologie De lange intercitytrein rijdt tot op de minuut precies op tijd door het keurige, besneeuwde Duitse landschap. Achterover geleund in de comfortabele coupé lees ik de vertaling van liet nieuwste boek van de Westduitse theologe Dorothee Sölle "God heeft mensen nodig. Een theologie van de schepping". Ik ben op weg naar Hamburg om met Sölle te spreken over haar plan om in het voorjaar van 1986 gastcolleges te komen geven aan ons seminarie in Managua. Haar boek beoogt de schepping te zien als een in een ver verleden door God de Schepper voltooide daad, maar als een nog immervoortdurend creatief proces, waarin participatie van mensen onontbeerlijk is. In dit kader beschrijft zij arbeid en seksualiteit als twee aspekten van het leven waarin de mens medescheppend zou kunnen zijn. Maar in de praktijk van onze kapitalistische en geseculariseerde maatschappij komt daarnietveel van terecht. Mensen gaan gebukt onder het heersend arbeidsethos en onderwerkloosheid, de kwaliteitvan veel arbeid is bedroevend slecht, terwijl de seksuele revolutie geen echte seksuele bevrijding gebracht heeft. Veel mensen zijn alles behalve medescheppers.

vu-Magazine 14 (1985) 3 maart 1985

Tegenover dit menselijk falen en deze menselijke onmacht stelt Sölle haar hooggestemde idealen. Al lezend dringttot mij door hoezeerSölle antwoord probeert te zoeken op problemen en vragen van de huidige westerse samenleving. Nu ik alweer zes weken in Nederland heb kunnen rondlopen en heb kunnen zien hoe werkloosheid en relatieproblemen mensen aantasten, bewonder ik haargevoeligheid voorde essentie van vele maatschappelijke problemen. Van hoeveel Westeuropese theologen kan men zeggen dat zij hun samenleving zo serieus nemen dat zij bereid zijn deze te analyseren en theologische antwoorden te zoeken voor de belangrijkste problemen? Laterzitten we in haar huiskamer bij de grote, zwarte haard. Aan de muur hangt een schitterend schilderij van Doha Olivia, een eenvoudige vrouw uit Solentiname. De weelderige Nicaraguaanse natuur is uitbundig present in stedelijk Hamburg; een andere wereld doemt op. Wanneerwedan eindelijk over de gastcolleges praten, stelt Dorothee voor de problematiek van haar laatste boek tot onderwerp ervan temaken. Kijkend naarOlivia'sschil-

derij besef ik dat dat niet kan. Nicaragua is geen West-Duitsland. Nicaragua wordt niet gekenmerkt door een arbeidsklimaat vol stress of door een zucht naar perfektie. Fouten maken, te laat komen, falen zijn geen ramp in dit land waar zo heel veel onvolkomenheden zijn. Ook ontbreekt er dedrukom "jezelf" te moeten zijn. Mensen besteden niet eindeloos veel energie om hun identiteit in kleding tot uitdrukking te brengen. Hoe zou dat ook kunnen in een schaarste-ekonomie? Natuurlijk, er heerst in Nicaragua ook werkloosheid, meer nog dan in Europese landen. Een kennisvan mij verloor zijn baan, maar stond de volgende dag al tassen te verkopen op de markt. Nicaraguanen lijken wel weerbaarder, zij verliezen dezin van het leven niet meteen alszijn hun baan verliezen. Zou dat komen omdatde revolutiezo'n zinscheppend kader biedt? Natuurlijk, erzijn ookeindeloos veel seksuele en relatieproblemen. Vrouwen worden in de steek gelaten of lijden onder de machtswellustvan mannen; ongewenste zwangerschappen komen veel voor. En toch, hoe ernstig ze ook zijn, deze problemen zijn nietde urgentste van de samenleving. De oorlog en de schaarste zijn veel nijpenderen bezorgen de mensen meer angst. De dagelijkse bezorgdheid om familieleden in het leger of in gevaarlijke gebieden en de nietaflatendezorg om het huishouden draaiende te houden teisteren vele gezinnen. Deze problemen schreeuwen om snelle en concrete oplossingen. Maarzij vragen ook om een theologische reflektie. Waarom moetditvolkzo lijden, waarom laat God dit alles toe?

protestanse kerken waar het beeld van God nog dat van de almachtige Schepper is die het al beheerst en handelt naar eigen goeddunken en willekeur. De meeste studenten voelen de problemen van dit godsbeeld scherp aan, maar zijn nog niet vertrouwd meteen alternatief. Vooral dejongerejaarszullen nietzonder pijn een verandering in hun godsbeeld kunnen meemaken. Daarom is het wellicht beter om eerst te beginnen bij de persoon van Jezus van Nazareth en na te gaan wie Hij was en wie Hij voor ons zou kunnen zijn. Christologie dus. Zo zal Sölle, die in Europajuistdechristologie achter zich gelaten heeft om eindelijk aandacht te kunnen schenken aan het godsbeeld, in Nicaragua niet anders kunnen doen dan zich weer met de christologie bezig te houden. Elke kontekst heeft kennelijk een eigen ritme van ontwikkeling. Elk historisch moment vraagt zijn eigen theologische reflektie. Theologie kan dan ookzonder meer universeel en eeuwig zijn, tenminste, als zij wil proberen te antwoorden op vragen en noden van mensen van vlees en bloed. Ineke Bakker

Zouden de gastcolleges dan hierover moeten gaan? In onderwijs moetje beginnen bij waar de studenten zijn. Die komen uit traditionele

89

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen