VU Magazine 1985 - pagina 150

pijn te bestrijden maar langzaam óók de dood tot gevolg hebben — morfine bijvoorbeeld. Velen vragen zich af of het onderscheid passief-aktiefwel zo zinvol is. Is iets doen wel zo verschillend van iets nalaten? Het effekt is ten slotte hetzelfde. Het rapport van de Gereformeerde Kerken vermeldt: "Wij zijn echter van mening dat het in ethisch opzicht geen verschil maakt. () In beide gevallen is er sprake van verantwoordelijkheid voor het versneld naderbij brengen vandedood." Ook prof. van der Meer denkt er zo over, blijkens een artikel in de bundel 'Euthanasie', uitgegeven naar aanleiding van een symposium van het Thijmgenootschap en de Calvinistische Juristen Verenging. Toch bestaat er volgens hem wel verschil. Het is voor de arts psychisch minder belastend een behandeling te staken dan een dodelijke injectie te geven. Voorts is het bij aktieve euthanasie zeker dat de dood intreedt. Bij passieve euthanasie is het waarschijnlijk, maar niet zeker. Een laatste verschil is dat aktieve euthanasie onder het strafrecht valt en passieve meestal onder het medisch tuchtrecht. Het CDA-tweede kamerlid Fred Borgman wil het onderscheid tussen passief en aktief wel handhaven. In een interview met het Centraal Weekblad zegt hij: "Bij passieve euthanasie geef je een oordeel over de zinvolheid van het medisch handelen. Bij actieve euthanasie is er mede nog een oordeel van de zinvolheid van het nog resterende leven in betrokken." Borgman vindt dat aktieve euthanasie strafbaar moet blijven.

op verzoek is een misdaad, en voor deze misdaad — moord — behoort men gestraft te worden. Maar, stel dat de kleine mier haar vernietigende werk al heeft gedaan, wat dan? Er is maar één manier om daar achter te komen en dat is gaan praten met de patiënt — voor zover dat mogelijk is (maar daarover straks). Een complicatie bij euthanasie betreft de doodverklaring. De arts moet bij het overlijden van de patiënt een verklaring invullen als hij of zij de dood heeft vastgesteld. Met deze overlijdensverklaring wordt toestemming gegeven tot het begraven. De arts mag dit echter alleen als de patiënt een natuurlijke dood is gestorven. Dat is alleen bij passieve euthanasie het geval. Bij aktieve euthanasie moet de officier van justitie er aan te pas komen en dat kan veel problemen geven. De begrafenis moet worden uitgesteld en een gerechtelijk onderzoek geeft al snel aanleiding tot speculaties door de omgeving. Veel artsen die aktieve euthanasie hebben toegepast, kiezen er dan ook voor een 'natuurlijke dood' op te geven. Deze situatie is natuurlijk niet wenselijk, reden te meer om vaart te 3 zetten achter een regeling die een ^ snelle afhandeling waarborgt. >

Prof dr. o. van der Meer ^ Van der Meer zegt hierover: "In verband hiermee dient te worden opgemerkt dat sommige patiënten om euthanasie vragen omdat zij hun lijden, voor hen nog draaglijk, een te grote belasting vinden voor hun familie of voor hun verzorgers. Ook deze weg van de minste weerstand mag niet worden gevolgd." Economische motieven, bij voorbeeld in geval van bezuinigingen, zijn natuurlijk ook uit den Hellend vlak Een ander kenmerk in de definities is boze. ,,ln de patiëntenzorg gaat als het 'op verzoek' of 'in belang van de regel individueel belang boven algepatiënt'. Het kan niet genoeg bena- meen belang". drukt worden dat euthanasie alleen Prof. dr. H. M. Kultert is in zijn boek verricht mag worden op herhaald ver'Een gewenste dood' ook zeer duidezoek van de patiënt. Euthanasie mag lijk over bejaarden en euthanasie: "Ik alleen gebeuren als het in het belang is begrijp hun ongerustheid heel goed: je van de patiënt, en met als het gaat om hoeft als bejaarde maar één keer een belangen van familieleden of artsen. onzorgvuldige mevrouw of meneer Tegenstanders van euthanasie noe- hebben horen uitleggen dat euthanamen vaak als een van de belangrijkste sie te maken heeft met de toevloed van bezwaren het 'hellend vlak'. Zij zijn bejaarjjen die we straks niet meer kunbang voor een verminderde weer- nen verzorgen, en er wandelt een kleistand tegen doden en menen dat be- ne mierdoor je hoofd. Maar bejaarden paalde groepen in de samenleving kunnen net zo veel vreugde in het daar wel eens de dupe van zouden leven scheppen als ieder ander. We kunnen worden. Borgman: "Als men- moeten er voor zorgen dat de euthasen oud zijn en ziekelijk en weten dat nasie-discussie hun die vreugde niet euthanasie toelaatbaar is verklaard, vergalt, en daarom kun je niet duidelijk óók door hun kerk, dan kan het toch genoeg zeggen, dat doden van bejaarlicht een druk op die mensen leggen de mensen een misdaad is als het niet om er dan zelf maar om te gaan vraop verzoek gebeurt." gen?" Het punt is duidelijk: euthanasie niet

124

Kwaliteit van leven "Laatst ontmoette ik een oude diakones, een wijze vrouw van in de tachtig. Och meneer, sprak ze, ze praten en schrijven tegenwoordig zoveel over euthanasie en dergelijke, maar weet u hoe het vroeger ging? Dan zei de dokter tegen mij over iemand: Die heb ik opgegeven, zorg maar dat hij geen pijn meer krijgt... Niemand praatte ergens over, alles verliep rustig en zonderopzien." Een citaat uit de column van A. J. Klei in Trouw, dat laat zien dat euthanasie vroeger ook gebeurde, echter zonder dat er over gesproken werd. Euthanasie lijkt vooral een probleem van de laatste tijd. Waarom dat zo is, werd duidelijk uit een lezing die dr. H. Dupuls onlangs aan de VU hield in het kader van het Studium Generale. Dr. Dupuis is ethicus aan de Rijksuniversiteit in Leiden en is tevens voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Vrijwillige Euthanasie. Haar lezing ging over 'kwaliteit van leven'. Zij zette dat begrip tegenover het van oudsher bekende 'eerbied voor het leven'. Dat laatste houdt in dat het je niet toekomt een oordeel over het leven te vellen. Het leven moet zo lang mogelijk duren en dat betekent de handen er van af houden als het nietgaatom het verlengen van leven. Het begrip, zo dacht men, was afkom-

VU-Magazine14(1985)4 april 1985

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen