VU Magazine 1986 - pagina 170

Frank R. Boddendijk

Broodje cultuur

Enige weken geleden smaakte ik het genoegen om in een forum te zitten over het onderwerp ,,Supermens M/V" in het kader van het Studium Generale van de TH te Eindhoven. Gedurende twee uren vlogen flitsende uitspraken, belegen platitudes en steriele stereotypen heen en weer tussen forumleden onderling en forum en zaal, waar zo'n 400 vrouwen, kinderen en mannen verzameld waren. Dit ondanks concurrentie van een music-workshop en een gastcollege van VU-coUega Boeker over ,.Alternatieven voor de huidige veiligheidspolitiek." Hoewel die ochtend met name aan het onderdeel ,,mannenemancipatie" besteed zou worden, werd er toch voornamelijk gepraat over én gevraagd naar wat mannen ,,hun" vrouwen toestonden. Sommigen antwoorden, met name die van een hoogleraar uit de CDA-hoek, logen er niet om en riepen bij mij de verzen 9 en 10 uit Mattheüs 19 in gedachten: ,,Doch ik zeg u: Wie zijn vrouw wegzendt om een andere reden dan hoererij en een andere trouwt, pleegt echtbreuk. De discipelen zeiden tot Hem: Indien voor een man de zaak met zijn vrouw zó staat, is het niet raadzaam te trouwen." Maar goed. Na afloop vroeg een vrouw uit de regio mij of ik nog nieuws had over Brodskiy en Shatravka, twee leden van de Moskouse Trustgroep die in een strafkamp verblijven. Naar aanleiding van artikelen in dit blad over de alternatieve Russische vredesbeweging, had zij met andere ,.vrouwen voor vrede" een briefkaartenactie gevoerd volgens het Amnesty-recept. Ik moest haar helaas teleurstellen, ,,im Osten nichts neues". In de trein terug verdiepte ik mij weer in het onlangs verschenen boek van Lisette Le-

156

win, ,,Van Gorkistraat naar Beer-Sheva; op reis in Rusland en Israël". In haar hoofdstuk over Vladimir Boekovski verhaalt zij hoe sinds de onthulling van het Majakovski-monument in de Moskouse Gorkistraat dit monument, figuurlijk gesproken, een grote rol is gaan spelen in het plaatselijke literaire leven. Bij dit monument ter ere van één van de meest opvallende Russische dichters uit het begin van deze eeuw, dragen dichters spontaan voor uit eigen werk ondanks intimidaties van de kant van de KGB en aanverwante organisaties. Het monument kreeg al gauw de bijnaam „Vuurtoren", daar de naam Majakovski afgeleid is van het Russische woord MAK dat vuurtoren betekent, terwijl bovendien een baken in zee voor menigeen de functie heeft van rots in de branding. En het zou mij niets verbazen indien Majokovski roodharig was. Op het station kocht ik een avondblad en in de bus naar huis las ik met genoegen dat de Nederlandse Bank bij de presentatie van het nieuwe bankbiljet een kleine, doch onvergeeflijk fout had gemaakt. Om vervalsing tegen te gaan is onder meer een versregel van Slauerhoff minuscuul klein op het biljet gedrukt, en wel uit het gedicht „Kustland". Pijnlijk: wisten ze bij die Bank niet dat van een ,,naamoos" vers het eerste woord vet gedrukt wordt om aan te geven dat het inderdaad om een nieuw gedicht gaat? En waarom hebben ze eigenlijk gekozen voor Slauerhoff die vanwege chronisch geldgebrek gedwongen was zich regelmatig als scheepsarts te verhuren terwijl hij zijn tijd liever had willen besteden aan de literatuur; Slauerhoff die dichtte ,,In Nederland wil ik niet leven. Men moet er steeds zijn lusten reven, ter wille van

de goede buren, Die gretig door elk gaatje gluren.", en die uitdrukkelijk schreef ,,Alleen in mijn gedichten kan ik wonen, nooit vond ik ergens anders onderdak." Maar ja, omdat er een vuurtoren op het nieuwe biljet is afgebeeld, staat op het nieuwste aardse slijk „De golven slaan in woesten dans, De wolken stormen langs de zon / En breken op den horizon. De vuurtoren staat in 't geklots. Fier op zijn eenzaamheid, zijn rots. Alsof de zware stalen trans / Zich zonder hem niet welven kon." Of een gedeelte hieruit; ik heb zo'n biljet nog niet mogen ontvangen. Maar 't is wel een manier om van je cultuur hapklare brokken te maken; in ieder geval is ,,Kustland" een ander gedicht. Over Slauerhoff gaat trouwens het verhaal dat toen hij eens te laat op college kwam de opmerking van de hoogleraar gynaecologie: ,,Morgen, prins der Dichters", pareerde met het snedige ,,Morgen, keizer der Snijders". Of de huidige studenten nog zo snedig zijn? In ieder geval heeft een aantal studenten bij ons een actiecomité opgericht om een stukje cultuur voor een van onze oude stadspanden te bewaren. In één van de kamers van een herenhuis aan de Van Eeghenstraat zijn dermate grote doeken vol landschap ingenieus aan de wanden bevestigd dat een vreemdeling de uitgang nauwelijks kan vinden, omdat deze verstopt zit in een jachttafereel. Nu gaat het gerucht dat de VU-behoorden deze doeken — die enige jaren terug nog op rijkskosten zijn gerestaureerd —willen laten weghalen en mogelijkerwijze zelfs verkopen. Want over een paar jaar wordt het pand in kwestie toch verkocht, en of je dan de meerwaarde van die schilderijen vergoed krijgt is natuurlijk de

vraag. De aanleiding tot deze — hopelijk — geruchten is simpel. Enige tijd geleden is uit die kamer een zogenaamd staand horloge gestolen, en dat was niet een goedkoop digitaal wegwerpdingetje. Maar het lijkt me dat er toch wel manieren te vinden moeten zijn om die grote doeken vol lieflijke landschappen en rustieke jagers te beveiligen. Die doeken horen bij die kamer zoals het pand hoort bij het Vondelpark, of de G. G. bij de V.U. en Abraham de Geweldige bij de ARP. En hoewel ik een groot voorstander van bepaalde veranderingen ben, betreur ik dat sommige zaken niet bij het oude kunnen bliven. De G. G. bij de V.U., de gereformeerden bij de ARP, gedichten in dichtbundels, geld bij slijk, Moskouse vredesactivisten bij hun eigen keukentafel, Dolf de Vries bij het toneel, en nog een paar van dergelijke zijstraten. Voorlopig ga ik er maar vanuit dat het een storm in een glas water was, die geruchten over het weghalen van onze landschappen. Misschien zijn ze alleen maar verspreid omdat onze kachel dit jaar nog niet is uitgevallen en een mens toch ergens over moet klagen om zijn straatje schoon te houden. Maar als er ook maar iets van waar is, sluit ik mij voor het eerst sinds jaren aan bij een studentencomité en ga dan in mijn verplichte, doch vrij te besteden — mits de dienst het toelaat — ADV-dagen uitzoeken of je met cultuur mag omgaan alsof het een dwarsgebakken brood is. Overigens, zou het toeval zijn dat die vuurtoren op dat nieuwe bankje overdwars gedrukt is?

VU-MAGAZINE — APRIL 1986

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen