VU Magazine 1986 - pagina 117

de. Misschien ligt de oorzaak van ons falen veel dieper en de remedie dus ook. Hierop doelde de Amerikaanse vader van de atoombom, Julius Robert Oppenheimer, toen hij beweerde dat de natuurkundigen de zonde hadden leren kennen toen zij het kernwapen hadden gemaakt. Dit trauma is vruchtbaar, het geeft hoop, omdat je een kans tot verbetering hebt, als je je zonde toegeeft. Dat neemt niet weg dat het formuleren, uitdragen en toetsen van een nieuw wereldbeeld een belangrijke opgave blijft voor onze tijd, ook voor het christendom. Daarom organiseerde de sectie Kerk en Samenleving van de Wereldraad van Kerken in 1977 een beraadsweek te Zurich over het thema 'de mensheid, de natuur en God'. Het rapport dat uit deze consultatie voortkwam bevat niet alleen een uitgebreide weergave van de bijbelse interpretatie van de natuur. Er wordt ook instemmend gekeken naar Afrikaanse, Taoistische, Boeddhistische en Hindoeïstische visies op de natuur. Zo stelt het rapport dat "christelijke inspanningen om tot een integraal wereldbeeld te komen aanzienlijk vorderingen kunnen maken door in dialoog te gaan met welsprekende elementen van Oostaziatische religies (...). Geen onderdeel van de ervaringen van de mensheid hoeft uitgesloten te worden van de christelijke bemoeienis de relatie van de mensheid tot God en de wereld te begrijpen." {Anticipation, no. 25). Tevens werden in Zurich elementen geformuleerd van een nieuwe visie op de relatie van de mensheid, de natuur en God. Een van deze elementen houdt in dat de mensheid en de natuur niet gescheiden van elkaar of van God zijn: "De mensheid heeft een verantwoordelijkheid voor de natuur en voor God, en is afhankelijk van beide. Dit is zowel een ecologische realiteit als een theologisch inzicht." Met andere woorden, ook de Wereldraad van Kerken ijvert voor een ecologisch wereldbeeld dat de mensheid aan moet sporen tot een meer verantwoorde omgang met de natuur. God schiet daarbij de mens te hulp met zijn overredingskracht: "God is werkzaam in het heelal als scheppende, overredende liefde in de hele schepping." Dit Godsbeeld, afkomstig uit de zogeheten proces-theologie keert telkens terug in publikaties van de Wereldraad.

Het Gelaat Een Godsvoorstelling die meer bij mij oproept, tref ik aan in een artikel van de karmeliet Carlos Mesters die sinds 1963 pastoraal-exegetisch werkzaam is in Brazilië. Het artikel heet ook Brief uit Brazilië en is afgedrukt in het tijdschrift Speling (Jrg 33, no. 3). Voor Mesters is God het Gelaat dat door de gebrokenheid van het leven heen blijft trekken en uitnodigen tot bevrijding. Hierin stemt de visie van Mesters overeen met die van het Zürich-rapport van de Wereldraad. Maar de karmeliet gaat verder door te stellen dat het Gelaat verscheurd en geschonden is geraakt in de brokstukken van het leven. In die ontelbare stukken, waarin geen verband en geen eenheid meer te zien is, is het Gelaat niet meer herkenbaar. "Het schilderij was al gebroken toen ik geboren werd." Mesters vervolgt dan: "Veel mensen zijn bezig, op verschillende manieren, om het schilderij te herstellen (...). Toen dacht ik bij mezelf: Ik ga meedoen, en proberen dat verscheurde leven weer heel te maken. Ik wil dat Gelaat zien, dat me zo aantrekt (...). Want in dat Gelaat zit de sleutel van het leven, de zin van ons bestaan en van onze strijd voor een betere wereld. Ik wil dat Gelaat zien dat me zo aanstaart en aantrekt vanuit de brokstukken van het leven." Zouden Newton en Descartes ook deze verbrokkeling, de verbrokkeling van het Gelaat in ontelbare stukken, op hun geweten hebben? Het lijkt mij onwaarschijnlijk. God moet zelf deze tendens al in zich hebben gehad. Heelwording is dan ook meer dan het propageren van een ecologisch wereldbeeld: het is met heel je wezen meehelpen aan het herstel van het geschonden Gelaat. Carlos Mesters: "Het moet een heel mooi Gelaat zijn, want, zelfs verscheurd en geschonden, zijn de trekken nog zo rustig, zo gelaten en zo aantrekkelijk dat ik er heimwee van krijg." D Dr. Herbert van Erkelens is theoretisch fysicus, tijdelijk verbonden aan de vakgroep Algemene Vorming van de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de VU

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen