VU Magazine 1986 - pagina 360

Opvallender nog was het dagboek van de advocaat van Shipston over het jaar 1826. Op zich was het dagboek saai geschreven. Het waren meer aantekeningen dan een verhaal in een vloeiende stijl. Vivienne Griffin, zelf afkomstig uit een familie die al eeuwen in deze streek woont, ging echter na wat al de alledaagse opmerkingen, tussen neus en lippen door gemaakt, te betekenen hadden. Ze zocht uit welke gerechten bedoeld werden, welke werktuigen en welk soort advocatenwerkzaamheden. Op die manier zag zij kans een stukje dagelijks leven van de streek in beeld te brengen en werd het aantekeningenboekje van een saai juristje een boeiend stukje geschiedenis van de gewone man. Een onverwachte figuur in deze omgeving van vooral lokaal geïnteresseerde mensen is mevrouw Olive Renier. Ze is de auteur van het interessantste boek dat Drinkwater tot nu toe heeft uitgegeven. De dag nadat ik Peter Drinkwater bezocht, zou ik bij haar langs gaan. Bij aankomst in Shipton-onStour blijkt dat, als gevolg van de jaarlijkse landbouwtentoonstelling, alle kamers en hotels in het dorp bezet zijn. In het kleine huis van de familie Drinkwater is duidelijk geen plaats en er zit dus niets anders op dan mevrouw Renier te bellen en te vragen of er bij haar plaats is. Ten slotte heeft ze me al uitgenodigd om de avond na het interview te blijven logeren. Haar dorp ligt te afgelegen om met het openbaar vervoer te komen en te gaan. Een nachtje extra verblijven bij mevrouw Renier en haar vriendin juffrouw Dorothy Park blijkt geen bezwaar en zo komt het dat ik, wanneer ik van de avondwandelingen-vol-hindernissen met Peter Drinkwater terugkeer, een stem uit een kleine modieuze Peugeot ineens in het Nederlands zegt; "Goedenavond. Ik dacht ik ga u maar alvast zoeken." Ondanks het Engelse accent zijn de sporen van het Zeeuws onmiskenbaar. Olive Renier is weduwe van een Nederlander die afkomstig was uit Zeeuws-Vlaanderen. Hij werkte eerst als buitenlands correspondent voor verschillende kranten in Londen. Na de oorlog werd hij hoogleraar Nederlandse geschiedenis aan de Universiteit van Londen. Maar Gustaaf Renier vertegenwoordigde niet alleen iets typisch Nederlands in Engeland. Hij observeerde de inwoners van zijn gastland ook. Hij schreef het bekendste satirische werk over de Engelsen van voor de oorlog. 'The English are they human?' was in zijn tijd een bestseller en prijkt nog steeds in menig Nederlandse zowel als Engelse boekenkast. De Britten konden Reniers 'Engelse humor' wel waarderen.

P

rofessor Renier is al ruim twintig jaar geleden overleden als zijn weduwe en ik in haar autootje een steile heuvel beklimmen en stoppen bij een huis waar Nederlanders alleen maar van dromen als we het

318

Gustaaf Renier: disputen onder de thee met Pieter Geyl

hebben over Engelse charme. Een tuin vol bloemen, een oude houten bank en stoepjes. Een langwerpig huis met klassieke Engelse meubelen, natuurlijk een hond en een kat. De keuken gevuld met de geur van de scones van Dorothy Park, een vrouw die bewijst dat de Engelse kookkunst bestaat, maar dat hij alleen bij de Engelsen thuis gevonden wordt en niet in restaurants. De volgende ochtend, terwijl juffrouw Park vertrokken is om zalm te kopen, vertelt mevrouw Renier in haar studeerkamer over haar eigen leven en dat van twee mensen, nu beide overleden, die daarin een belangrijke rol hebben gespeeld. Omdat zij de laatste van de drie is kwam ze enkele jaren geleden op het idee om een biografie te schrijven van deze twee mensen, haar moeder en haar man. Ze noemde de biografie, die werd uitgegeven door Peter Drinkwater, 'Before the Bonfire', 'Voor het vagevuur', en daarmee gaf ze aan dat zij, als laatste van de drie, de nagedachtenis wil vastleggen voordat ook zij het niet meer kan navertellen. Haar verhaal is misschien niet het opvallendste ooit verteld, maar het is een document humain van een heel zuiver soort; het type verhalen van mensenlevens dat men inderdaad moet bewaren. Hoewel ze een goede opleiding genoten heeft, zelfs in Oxford studeerde, bovendien in een mooi huis woont en stellig in een zekere materiële welstand leeft, kwam Olive Renier onder heel wat minder gunstige omstandigheden ter wereld. Ze werd in 1913 geboren in een tehuis voor ongehuwde moeders in Londen. Haar moeder was jong en verliet het tehuis spoedig na haar geboorte. Olive, of Mary zoals ze officieel stond ingeschreven in het bevolkingsregister, had geluk. Haar stond geen leven te wachten in instituten en tehuizen. Ze werd geadopteerd door de vrouwelijke arts die geassisteerd had bij haar moeders bevalling. De arts was een al wat oudere, ongehuwde vrouw. Alice Corthorn adopteerde het meisje na een leven waarin zij steeds had gevochten

om haar idealen te kunnen verwezenlijken en later om de erkenning te krijgen die zij bij de uitoefening van haar beroep verdiende. Ze was, als ongetrouwde dochter uit een middenklasse gezin, veroordeeld haar leven te slijten als gouvernante, maar wist zich aan haar milieu te ontworstelen. Ze haalde haar middelbare schooldiploma en wist zich toegang te verschaffen tot de universiteit en arts te worden. Hoewel ze tot de tweede generatie vrouwelijke artsen in Engeland behoorde, moest ze ondervinden dat het voor vrouwen niet gemakkelijk was carrière te maken in dit vak. Teleurgesteld na diverse pogingen om iets te bereiken trok ze zich terug in haar eigen praktijk en in het opvangtehuis voor moeder en kind. Haar geadopteerde dochter noemde ze Olive, naar Oliue Schreiner, een vriendin en een in die tijd beroemde schrijfster. Zo werd Olive opgevoed in een liberale, door intellectuelen bevolkte omgeving waar haar stiefmoeder alles deed om haar een goede jeugd te geven. In haar kinderjaren woonde Olive enige tijd in de Cotswold en daarna hield ze van dit landschap. Vandaar dat ze Gloucestershire, het graafschap dat in de Cotswold gelegen is, steeds weer opzocht en er nu definitief is gaan wonen. Ze haalt fotoboeken tevoorschijn met plaatjes waarop zij en haar man te zien zijn tijdens de oorlog. Ze werkten in Londen, eerst voor de BBC, later voor de Nederlandse regering in ballingschap. "Londen was zo saai in de oorlogsjaren", vertelt mevrouw Renier terwijl ze de foto's toont. "We gingen zo vaak we konden naar de Cotswold om paard te rijden, te wandelen en te picknicken." Er zijn ook foto's uit de jaren vijftig. Een groter gezelschap vrolijke mensen staat er dan op de prenten. Dorothy Park is er ook bij,

O

live leerde haar man kennen, niet zo heel lang nadat ze in 1934 was afgestudeerd in Oxford. Het volgende jaar werd haar moeder ziek en stierf. Dood en liefde vloeiden zo op een merkwaardige wijze samen voor Olive. Maar allesoverheersend was het gevoel dat ze weer geluk had gehad. Dat ze van de ene in de andere warme en liefderijke omgeving terecht kwam. Gustaaf Renier had al een heel leven achter de rug toen hij zijn latere, tweede, vrouw leerde kennen. Hij had zich bevrijd van zijn dominante moeder door naar het buitenland te vertrekken na zijn geschiedenisstudie in België. Het leven van buitenlands correspondent beviel hem. Zijn vrouw moet nu glimlachen als ze terugdenkt aan wat haar man over die tijd verteld heeft: "Ze leefden als gentlemen", zegt ze. "Ik geloof niet dat ze zo hard werkten als tegenwoordig gewoon is. Alle berichtgeving uit het buitenland ging sowieso langzamer dan tegenwoordig. Ze hadden ook een behoorlijke vrijheid om die onderwerpen aan te pakken die ze zelf interessant vonden en er was nog geen grote arbeidsdeling. Gustaaf

VU-MAGAZINE — SEPTEMBER 1986

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen