VU Magazine 1986 - pagina 379

DOE ZOMAAR Fel van leer trok de vrouwenbeweging tegen de tiuidige abortuswet die vrouwen een bedenktijd van vijf dagen opleg ie. De stap naar de kliniek doe je immers 'niet zomaar'

ste jaren opnieuw gedaald naar 18.700). In het begin van de jaren zestig wordt abortus echter bespreekbaar door de grotere openheid die er begint te ontstaan als het gaat om zaken op seksueel gebied, de positie van de vrouw en het denken over huwelijk en gezin. Een belangrijke gebeurtenis was ook de Softenon-affaire. Vrouwen die tijdens de zwangerschap het slaapmiddel softenon (ook bekend als thalidomide) slikten, kregen een kind met afwijkingen aan een of meerdere ledematen. Een aantal zaken in het buitenland, waarbij zwangere vrouwen — inmiddels op de hoogte van de gevaren van het middel dat zij geslikt hadden — hun toevlucht moesten nemen tot de meest bizarre middelen, leidde ook in Nederland tot veel publiciteit.

I

nmiddels was onder de artsen een hernieuwde discussie ontstaan. De meeste van hen waren tegen omdat zij abortus het vernietigen van leven vonden. Sommigen van hen lieten zich echter iets gelegen liggen aan de nood van vrouwen die om een abortus verzochten, en hielpen hen. Een ander deel kwam er openlijk voor uit dat zij aborteerden, maar dit ging meestal gepaard met een afwijzing door collega's. Vrijwel alle artsen definieerden abortus als een psychiatrisch probleem. Vrouwen die om een abortus vroegen waren "labiele per-

VU-MAGAZINE - OKTOBER 1986

soonlijkheden die even onzorgvuldig zijn in de keuze van partners als in hun houding tot contraceptie, en die zo maar even om een abortus komen vragen als de zaak misloopt", zo formuieerde een arts het. Het meningsverschil tussen de artsen ging over de vraag op welke indicatie een abortus zou mogen worden verricht. Confessionele artsenverenigingen sloten zich aan bij de katholieke leer die abortus afwees behalve als het leven van de moeder in gevaar was (en zelfs dat is vandaag de dag in Ierland nog geen argument). Andere artsen wilden de medische indicatie uitbreiden en weer anderen stelden voor ook op sociale gronden te aborteren. Maar geen van de artsen vond de wil van de vrouw in dezen voldoende; zij waren uiteindelijk degenen die het best konden beslissen over het wel of niet toestaan van een abortus. Joyce Outshoorn bekritiseert deze monopoliepositie van artsen. Nog afgezien van het feit dat de vrouw degene is die het best in staat is om te beslissen, is het maar de vraag of juist artsen mogen bepalen wie wel en wie niet tot de uitverkorenen behoort. Outshoorn trekt een parallel met de huidige discussie over euthanasie. Een van haar stellingen luidt: "Het ontbreken van een wettelijk besluitvormingskader om euthanasie toe te staan betekent niet dat euthanasie niet mogelijk is maar geeft aan artsen een monopoliepositie als arbiter over leven en dood.

waarbij het de vraag is of zij de meest aangewezen personen zijn om hierover te beslissen. "

O

nder politici wordt nog nauwelijks gediscussieerd over abortus. Wel speelt op dat moment de kwestie van de voorbehoedmiddelen, die in zoverre belangrijk is, dat men deze — terecht — ziet als middel om het kwaad abortus te voorkomen. Pas in 1970 komt abortus echt op de politieke agenda als de commissie-A'toosterman wordt geïnstalleerd die moet adviseren over de abortusproblematiek. Het instellen van een commissie is in de politiek altijd al een uitstekend middel geweest om een bepaalde zaak te vertragen, en dat is zeker in dit geval zo geweest. Die vertraging had overigens wel een bepaald doel, namelijk het laten groeien van een bepaalde praktijk (conform een stilzwijgende afspraak tussen medici en het Openbaar Ministerie) die dan — onvermijdelijk — door het parlement zou worden bekrachtigd. Maar de strategie was gedoemd te mislukken, omdat deze alleen effectvol had kunnen zijn als de artsen het eens waren geweest over de indicatiestellingen, als 'buitenstaanders' (politici, belangengroepen) met de oplossing vrede hadden gehad, en als de definitie dezelfde was gebleven: abortus is een medisch probleem. Aan geen van deze voorwaarden werd vol-

333

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen