VU Magazine 1986 - pagina 115

daarom zeggen: filosofie is een soort bergbeklimmen. Dat is een spel waarmee je gemakkelijk voortuitgang boekt. Vandaar dat in de gebruikelijke wetenschap dit soort vragen wellicht weinig weerklank vindt. Anderzijds zijn er twee dingen die onzichtbaar blijven. Het ene is, dat bij een volgende revolutionaire stap in de wetenschap via ideeën zoals die welke we zoeven bediscussieerden, de wetenschappers plotseling zouden inzien hoe belangrijk ze in feite zijn. Maar dat is een vraag voor de toekomst, die ik niet kan beantwoorden. Het andere ding is, dat — neem bij voorbeeld het boeddhisme — dit op zichzelf een fundamentele waarheid is, of moderne wetenschappers dat nu beseffen of niet. Een waarheid die niet afhankelijk is van hun begrippen." Chew: "Ik geloof niet dat het enige zin heeft ons zorgen te maken over dat verband. Het is gek, maar ik geloof wel dat er een verband is. En ik denk ook dat het interessant en — vanuit het oogpunt van menselijke communicatie — waardevol is erover te praten. Maar ik denk zelf dat het uiteindelijk geen enkel resultaat oplevert. Het helpt me niet te beseffen dat dit verband bestaat Het is een bijzonder vreemd standpunt om in te nemen, maar ik heb er diep over nagedacht en ik kan me niet voorstellen dat het me in mijn eigen onderzoek een begaanbare weg wijst, die vruchten zou afwerpen." Het schoenveterprincipe gaat ervan uit dat alle sub-atomaire verschijnselen alleen begrepen kunnen worden als schakels in een keten van processen, waarvan het uiteinde te vinden is in het bewustzijn van de menselijke waarnemer. Wanneer fysici de aard van het menselijk bewustzijn werkelijk gaan betrekken bij hun onderzoek, dan zou dat misschien kunnen leiden tot een vorm van kennis van de natuur, die in overeenstemming is met de oosterse, mystieke tradities. Een vorm van kennis die boven het gebied van de gedachte en de taal zal uitstijgen. Von Weizsacker: 'Het basis-idee van Boeddha was dat zo lang je doorging met praten, je intellectueel gedrag continueert, dat uitgedrukt wordt in praten. Je bent in de onontkoombare cirkel van geboren worden en opnieuw geboren worden, opnieuw lijden, en je blijft in de cirkel waarin je de dingen produceerde waarvan je bang was. En het praten maakt daar deel van uit.

Het echte begrip overstijgt de taal. Ik zeg niet dat alles wat taal overstijgt ook waar is, maar ik zeg dat de uiteindelijke waarheid de taal overstijgt en op het moment dat je daardoor wordt geraakt, kun je het hebben ervaren. Je bent dan beter in staatje eigen taal te gebruiken." D

DE WEG NAAR HEELHEID Fritjof Capra roert in zijn publikaties een belangrijke thematiek aan die terecht sterk de aandacht heeft getrokken. In zijn "De Tao van Fysica" schrijft hij dat de parallellen tussen oosterse mystiek en moderne natuurkunde voor hem een voortdurende bron van vreugde en inspiratie vormen.

Herbert van Erkelens VU-MAGAZINE — MAART 1986

Maar tegelijkertijd signaleert hij dat de praktijk van het wetenschappelijk onderzoek zijn visie niet ondersteunt: "Het lijkt er dus op, dat de meeste hedendaagse fysici geen oog hebben voor de filosofische, culturele en spirituele implicaties van hun theorieën. Velen van hen verlenen actieve steun aan een maatschappij, die nog steeds is gebaseerd op de mechanistische, gefragmenteerde (verbrokkelde) visie op de wereld, zonder in te zien dat de wetenschap voorbij zo 'n visie wijst, naar een eenheid van het universum die niet slechts onze natuurlijke omgeving omvat, maar ook onze medemensen." Vanuit deze kloof tussen zijn beleving van de natuurkunde en de maatschappelijke praktijk ervan is Fritjof Capra zich gaan bezighouden met cultuur- en maatschappijkritiek. De boodschap die hij hierbij uitdraagt is dat we een nieuw wereldbeeld nodig hebben dat ecologisch, holistisch en feministisch van aard is. Vrij vertaald: alles hangt met alles samen, waarbij het geheel meer is dan de som van de delen, en God-de-vader is niet de baas van het spul. Het is lastig in te schatten wat de precieze waarde is van wat Capra op dit gebied beweert. Zo bepleit hij herhaaldelijk een 105

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen