VU Magazine 1987 - pagina 390

Was het wonderkind Mozart een oppervlakkige optimist die louter vrijblijvend gepingel produceerde, of valt er een diepzinnige boodschap in zijn muziek te bespeuren? Geen van beide, aldus de in 1968 overleden theoloog Karl Barth in een onlangs herdrukt essay. GERTJ. PEELEN

De paradox van Wolfgang Amadeus Mozart

H

oe geliefd Mozart (1756 -1791 j als componist ook vandaag nog mag zijn, veel diepgravende beschouwingen over zijn leven en werk, laat staan over het verband daartussen, zijn er in de loop der tijden niet verschenen. Heel opmerkelijk, zeker wanneer we de rijke oogst aan studies en essays, gewijd aan andere belangrijke componisten - Bach en Beethoven bijvoorbeeld - of

zelfs aan mindere goden, daarnaast leggen. Mozart is er om naar te luisteren, en daarmee uit; de meest geventileerde mening over de man die in een zo kort leven zoveel onsterfelijk geachte muziek heeft gecomponeerd. Een opvatting die zelfs de strekking lijkt van de enkele beschouwing die wèl Mozart en zijn werk tot onderwerp heeft. Zoals het korte essay -

eigenlijk meer een samenvoeging van wat krantenartikeltjes en een herdenkingstoespraak uit 1956, en onlangs herdrukt en verschenen bij Wever in Franeker - van de Zwitserse theoloog Karl Barth (1886 - 1968). Ook hij benadrukt de onmogelijkheid om uit Mozart's, zonder enige twijfel bewonderenswaardige oeuvre meer te halen dan erin zit. En hij veroordeelt bovendien eerdere - zij het

'Ik ben er zeker van dat de engelen, als ze onder elkaar zijn, Mozart spelen en dat de lieve God hen ook dan met groot genoegen aanhoort.' schaarse - pogingen om uit Mozart's toonkunst een moraal, levensvisie of wereldbeschouwing te destilleren. De biografie van Mozart geeft dan ook alle aanleiding zijn muziek los te zien van filosofieën en diepzinnigheden. Wolfgang Amadeus was geen intellectueel. Hij las niet of nauwelijks, het wereldgebeuren en de politiek (het uitbreken van de Franse Revolutie, om maar eens iets te noemen) gingen, naar wij moeten aannemen, grotendeels onopgemerkt aan hem voorbij, en eigenlijk nergens valt hij te betrappen op een originele of meeslepende levensvisie, of op sporen daarvan. Niettemin is voor Barth juist die overweging - afwezigheid van interesse van welke aard ook, buiten de toonkunst om aanleiding tot een verklaring voor het feit, dat Mozart's muziek in staat is de luisteraar, ook nu nog, te ontroeren, te troosten en op te vrolijken. 35

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen