VU Magazine 1987 - pagina 420

A

an de vooravond van het feest kom ik aan. De eerste Wak, rijstwijn, vloeit. Het huis toont een mengeling van traditionele en moderne invloeden. Elke bilek, privéwoning, heeft televisie. Traditioneel staat een huis op palen; hier zijn de woningen tussen de palen gebouwd. Een dieselgenerator snort en produceert electriciteit. Er wordt al dagen gepraat over de uit te voeren rituelen. In tegenstelling tot gawaiantu, het feest ter ere van de voorouders, of gawai Iban, het oogstfeest, wordt gawai Kenyalang zeer onregelmatig gehouden. Voor dit langhuis was de laatste keer vijfentwintig jaar geleden. De jongeren hebben de organisatie van dit feest nooit eerder meegemaakt, maar zijn wel verantwoordelijk voor de gang van zaken. In dit moderne huis, waarvan de jongere generatie in de steden aan de kust studeert, is men de volgorde van de rituelen vergeten. Daarom worden al een paar dagen voorname mannen en vrouwen van andere huizen geconsulteerd. De uit hout gesneden, kleurrijke neushoornvogel, die na drie dagen, ter afsluiting van het feest, hoog op een paal voor het huis komt te staan, is klaar en staat nu voor de bilek van de tuai rumah, de hoofdman, op de ruai, de gemeenschappelijke ruimte. De hele nacht door zingen mannen ritmisch de pantun, een epos over het ontstaan van Lang Burong. De volgende dag verschijnen de gasten uit alle windstreken. Familie, vrienden, maar ook alle bewoners van langhuizen uit de omgeving worden verwelkomd.

VU-MAGAZINE - NOVEMBER 1987

fil

's Middags maken mannen een rondgang langs elke bilek waar vrouwen klaarstaan met tuak. Bij elke deur moet minstens een glas van deze rijstwijn worden gedronken. Dringend word ik uitgenodigd dit voorbeeld te volgen. Ik krijg de Iban-kleding aangeboden en doe de hoofdtooi rpet neushoornvogelveren op. Een half uur later voel ik mij langzaam dronken worden en glijd ik midden tussen de massa in slaap. Het feest duurt drie dagen en het zijn de ouderen die met veel energie de vaart erin houden; dag en nacht. Als vermoeidheid toeslaat, vleit men zich neer om na het ontwaken in de rivier te springen en door te gaan met feesten alsof er niets is gebeurd. De jongeren lijken niet wezenlijk bij het feest betrokken; ze zijn meer geïnteresseerd in motoren, camara's (waarvan ik hen de werking tot in de puntjes moet uitleggen) en mode. Maar dat blijkt niet voor iedereen op te gaan.

P

lotseling vraagt een van hen mijn oordeel over de blokkades in het binnenland die door Penan, Kelabit, Kayan en Iban zijn opgeworpen uit protest tegen de houtkap in hun gebied. De kranten staan er vol van; de deelstaatregering is In rep en roer. Juist nu nadat bij de laatste verkiezingen de partij van de Dayate (verzamelnaam voor inheemse volkeren) 15 van de 48 zetels in het parlement wist te veroveren. Betekent dit dat de stammen van Sarawak wat meer hun eigen belangen gaan inzien en verdedigen? We praten over de verdwijning van de cultuur onder in-

21

Rechtsboven: Kahjanvrouw met traditioneel lange oorlellen: de meesten snijden ze nu af uit vrees te worden uitgelachen Foto Frans Welman Beelden van het feest van de neushoornvogel: uniek gebeuren waarbij Lang Buron, de belangrijkste god van de Iban, zich manifesteert Foto's Frans Wel-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen