VU Magazine 1987 - pagina 405

vakblad al die artikelen kan afdrukken." Uit het eerst nummer blijkt dat overigens nog niet, want behalve het al genoemde interview met Ruether en een artikel over de feministisch-theologische implicaties van echtscheiding bevat het eigenlijk geen artikelen die door hun inhoud een dringende noodzaak tot publikatie verraden. Behalve uit het eerste nummer is ook uit wat prof. Halkes bij de presentatie van het blad zei op te maken op welke manier Mara haar doelstelling inhoud wil geven. In haar toespraakje - een lezing wilde ze

Sommigen zien in Hagar een vrouw die een centrale rol kan opeisen in de geschiedenis van Gods omgang met Israël.

over 'het vrouwelijke' gaat en ook zij vond achterdocht geboden als kerken meenden te weten wat 'het vrouwelijke' is; kerken hebben vrouwen daarop immers in de loop van de eeuwen vastgepind. Halkes verwacht echter dat vrouwen een eigen inbreng zullen hebben in discussies over ecologie en ethiek, over een "heilige samenhang van alles", als zij vanuit hun eigen ervaringen gaan formuleren wat vrouwelijk is. Zij verwees ter illustratie naar de Fransefilosofesvan de écriture feminine, die het vrouwelijke volgens haar opvatten als "metafoor voor wat verzwegen, gemarginaliseerd is en geen stem heeft.''

E

het niet noemen, omdat dat woord volgens haar een "doorwrochte structuur" en een duur van "minstens drie kwartier" veronderstelt - stipte ze een aantal "nieuwe thematieken en aandachtsvelden voor de beoefening van de feministische theologie" aan. Aan elk van deze thema's zou zij ooit wel eens een nummer van Mara gewijd willen zien. Eén van de thema's waarvoor Halkes aandacht vroeg was 'de vrouwelijke natuur'. Zij erkende dat feministisch theologes vaak enige reserve tonen als het

en ander thema dat, als het aan Halkes ligt, binnen afzienbare tijd behandeld zal worden in Mara is dat van de taal, "instrument bij uitstek immers van zowel wetenschapsbeoefening als van geloof en religiositeit." Halkes signaleerde dat niet alleen vrouwen, niet alleen feministische theologes zich verzetten tegen een taal die niet als communicatiemiddel gebruikt wordt, maar als imperatief. Zo'n taal legt dingen vast, schrijft dingen voor, is heersend van karakter. Degene die de taal zo gebruikt heeft de waarheid in pacht, maar is niet in staat om te "luisteren naar wat hem uit de natuur, uit mensen, uit God wordt aangereikt." Niet voor niets, zo betoogde Halkes, schrijven vrouwen in diverse fasen van hun groeiproces hun

^w

Dlustratle Arend van Dam

V

W ^

Q

eigen gedichten en liederen; voor hen is geen taal voorhanden. Dat illustreert het belang van een feministisch-theologische bemoeienis met de taal. Uiteindelijk gaat het ook Halkes om een paradigmaverandering in de theologie. Zij gaf in haar toespraak aan in welke richting die verandering zich zou moeten voltrekken. De theologie zou niet meer moeten denken in termen van een al eeuwenlang vaststaande structuur in denken en formuleren, van een vastgestelde orde waarin niets mag veranderen, maar in termen van een proces. Halkes bepleitte dan ook expliciet dat feministisch theologes grondig kennis zouden nemen van de zogenaamde procestheologie. Deze nog betrekkelijk nieuwe theologische stroming wordt, via de procesfilosofie, geïnspireerd door bepaalde ontwikkelingen in de natuurwetenschappen. Het procesdenken is op zoek naar een universeel verhaal dat recht doet aan alle voorwetenschappelijke en wetenschappelijke ervaringen. Wereld-, mens- en godsbeeld van procesdenkers vormen een samenhangend geheel. Deze samenhang is gegrond in de oerknal die het hele universum heeft doen ontstaan. De hele diversiteit aan verschijnselen en gebeurtenissen in het universum - ook de mens -is ontstaan in een miljarden jaren durend evolutieproces, een evolutieproces dat zich bovendien oneindig voortzet en een oneindig aantal mogelijkheden in zich bergt. God is degene die alle mogelijkheden overziet, maar ook God weet niet welke mogelijkheden werkelijkheid worden. Voordat Mara alles wat met deze thema's gemoeid is afdoende heeft behandeld zijn we in ieder geval een oneindig aantal jaren verder. D

V

u

Mara, tijdschrift voor feminisme en theologie, zal drie keer per jaar verschijnen in afleveringen van 64 bladzijden. Het wordt uitgegeven door Kok in Kampen, Een abonnement kost f 40,- per jaar, een los nummer f 17,50.

J

Hanne Obbink is theoloog en journalist.

B

1/

p

F <

^. v„^j

\^^

/Ci

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen